Zorgen Oekraïense graanexport zakken weg

Het meicontract voor tarwe op de Matif sloot gisteren €6,75 lager en kwam daarmee uit op €254 per ton. De Amerikaanse beurs volgde later op de dag het Europese voorbeeld en het meicontract tarwe zakte met 2,3% naar $6.81¾ per bushel. Maïs en soja braken ook met de opgaande trend van eerder deze week en sloten beide 0,8% lager op respectievelijk $6.75¼ en $15.06½ per bushel.

De inspectie van schepen onderweg van en naar de drie Oekraïense havens aan de Zwarte Zee is na een pauze van twee dagen gisteren weer hervat. Verder drukte ook de overeenstemming die Polen en Oekraïne bereikte over de doorvoer van graan via Polen vooral op de tarwenoteringen. Toch zijn de problemen met betrekking tot de graanexport voor Oekraïne allerminst over. Het propaganda-apparaat van het Kremlin draait overuren en gisteren kwam Rusland met beschuldigingen van corruptie aan het adres van Kiev. Rusland heeft een duidelijke eigen agenda voor wat betreft de graanexport en zit niet te wachten op concurrentie van Oekraïne, zo stellen verschillende analisten.

Brussel beweegt
Zekerheid over alternatieve exportroutes via de EU heeft Oekraïne ook niet. Met Polen lijkt de ergst kou wel uit de lucht, maar verschillende andere lidstaten willen nog niet erg bewegen. Gisteren (woensdag 19 april) was er overleg tussen de Europese Commissie en de kritische lidstaten Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije. Reuters meldt dat er afspraken gemaakt zijn over inperking van de hoeveelheid graan uit Oekraïne dat de EU in mag. Tot en met eind juni zou er meer graan deze vijf lidstaten in mogen dan dat er ook weer doorgevoerd kan worden verder de EU of de wereld in. De Hongaarse minister van landbouw liet na afloop van het overleg weten de importrestricties uit te willen breiden. Niet alleen aan de import van graan zou een limiet gesteld moeten worden, maar ook aan eieren, pluimvee en honing volgens de minister.

Brussel lijkt wel geschrokken van de unilaterale acties waarbij Polen en Hongarije het voortouw namen. Verschillende bronnen melden dat Europa €100 miljoen heeft vrij gemaakt om boeren in de vijf lidstaten te compenseren voor de instroom van het relatief goedkope graan uit Oekraïne. Dat wordt door sommige analisten opmerkelijk genoemd aangezien de Commissie eerder deze week nog van mening was dat het opwerpen van dergelijke handelsbeperkingen voorbehouden was aan de Commissie en dreigde met sancties tegen e betrokken lidstaten. Maar Brussel blijkt toch niet helemaal ongevoelig voor de problemen van de oostelijke lidstaten. Cynische geluiden klinken er ook. Wat volgens die stemmen meespeelt is dat de EU haar gezicht wil redden. Enkele van de betrokken lidstaten zijn al vaker dwars tegen de wensen van Brussel in gegaan en daar hebben de Commissie, Raad en Parlement - afgezien van dreigen met sancties en het dichtdraaien van de geldkraan - nauwelijks antwoord op gehad.

Kleinere oogsten
Het Russische ministerie van Landbouw kwam gisteren met een update van de oogstprognose voor 2023. De totale graanoogst wordt geraamd op 123 miljoen ton. Dat is fors minder dan het record van 154 miljoen ton de vorige oogst. De Russische tarweoogst wordt geschat op 78 miljoen ton, na 100 miljoen ton een seizoen eerder. Ook uit Duitsland kwam een prognose voor de aankomende oogst. Het coöperatieverband DRV schat de Duitse graanoogst voor 2023 in op 42,8 miljoen ton. Dat is rond het langjarig gemiddelde. De verwachte tarweoogst is met 22,2 miljoen ton 1,6% lager dan afgelopen seizoen. Dat komt voornamelijk door een kleiner areaal.

Bij de daling van maïs en soja speelt volgens analisten de correctie op de prijs voor ruwe olie een grotere rol dan de ontwikkelingen in het Zwarte Zeegebied. In de VS loopt de voorraad bio-ethanol wat op, terwijl het verbruik van maïs wat boven de planning loopt als je de verwachte lijn van het USDA aanhoudt. Verder zijn er geluiden dat zowel soja als maïs overbought zijn. Dat wil zeggen dat de koers boven de reële waarde staat. Kort gezegd: op de fysieke markt liggen de prijzen lager dan op de termijnmarkt.

Uit Brazilië kwam nog wel een bullish geluid, maar daar had de markt niet veel aandacht voor. In de grote landbouwstaat Mato Groso is circa 20% van de maïs die na soja wordt geteeld na het ideale tijdsvenster gezaaid. Door een natte periode tijdens de sojaoogst heeft het zaaien van de maïs daar vertraging op gelopen en verschillende analisten stellen dat je dat wel terug moet zien in de opbrengsten van de second crop corn zoals de maïsteelt na soja wordt genoemd.