Oorlog in Oekraïne weer centraal op graanmarkt

Het septembercontract tarwe op de Matif sloot gisteren €6,50 hoger op €230,50 per ton. Op de CBoT zat de tarwekoers eveneens in de lift en sloot 0,8% hoger op $6.24 per bushel. Soja leverde 0,2% lager en kwam daarmee uit op $13.50 per bushel. Bij maïs was het verlies nog wat groter. Het julicontract maïs daalde met 1,9% naar $5.97½ per bushel.

De oorlog in Oekraïne heeft ook de granenmarkt opschrikt. Vanmorgen is de Nova Kakhovka stuwdam in de rivier de Dnjepr in de regio Cherson opgeblazen. Het stuwmeer is belangrijk voor de watervoorziening van het in 2014 door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim en voor de koelwatervoorziening van de kerncentrale van Zaporizja die eveneens onder controle van Rusland staat. Er zijn dan ook grote zorgen over de gevolgen van de dijkdoorbraak. In het gebied stroomafwaarts zijn dreigt overstroming voor circa 22.000 mensen die verspreid wonen over 14 dorpen overstroming volgens het Russische persbureau Ria. Daarnaast zijn er zorgen over de koelwatervoorziening van de kerncentrale van Zaporizja, de grootste kerncentrale in Europa.

Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) van de VN liet op Twitter weten dat er 'geen direct veiligheidsgevaar is' voor de centrale. De situatie rondom de kerncentrale wordt wel zorgelijk genoemd door zowel de Russische autoriteiten als het Oekraïense atoomagentschap. Wie er achter het opblazen van de dam zit is nog niet duidelijk. Zowel Rusland als Oekraïne beschuldigen elkaar.

Droogte wat de klok slaat
Naast het oorlogsgeweld in Oekraïne verstevigen ook de weerberichten de grip op de granenmarkt. Gisteren kwam het USDA met de nieuwe editie van het wekelijkse Crop Progress rapport. Het zaaien van maïs en soja in de VS zit er grotendeels op. Van het geplande maïsareaal zit 96% in de grond tegen 91% in het vijfjarige gemiddelde en 91% van soja is gezaaid versus 76% in het vijfjarige gemiddelde. Waar vast droog weer het zaaien van deze gewassen bespoedigde zou er nu regen moeten vallen ze goed aan de gang te krijgen. Soja kan nog makkelijk herstellen als er pas later in de maand neerslag van betekenis valt maar maïs komt toch al een beetje op achterstand te staan. Het areaal dat de rating goed of excellent krijgt van het USDA is met 5 procentpunt gezakt ten opzichte van vorige week naar 64%. Ter vergelijking vorig seizoen stond de goed/excellent rating op 73%.

Voor wintertarwe heeft het USDA geen grote aanpassingen gedaan. 93% van et geplande areaal zomertarwe is gezaaid en dat is gelijk aan het vijfjarige gemiddeld. De conditie van de wintertarwe is iets verbeterd ten opzichte van vorige week. 36% van het areaal krijgt te rating goed of excellent tegen 34% vorige week. De oogst van wintertarwe is voorzichtig aan begonnen in de VS met 4% van het areaal geoogst in de afgelopen week. Dat is gelijk aan het vijfjarige gemiddelde. In Texas is 29% van het areaal gedorst gevolgd door Oklahoma en Arkansas met respectievelijk 15% en 14%.

Goed groeiseizoen in Europa
De zorgen over droogte in de VS worden deels ook in de Geoglam crop monitor bevestigd. In de nieuwste editie die deze week uitkwam zijn grote delen van de prairies in de VS en Canada geel of oranje ingekleurd. De Midwest blijft overigens nog wel groen gekleurd. In grote delen van Centraal-Europa zijn de groeiomstandigheden daarentegen uitmuntend volgens de crop monitor die grotendeels gebaseerd is op satellietwaarnemingen. Op het Iberisch schiereiland en delen van Noord-Afrika blijft droogte een groot probleem. Australië heeft drie topoogsten achter de rug mede door het weerfenomeen La Niña maar voor komende oogst zijn de kaarten minder gunstig geschud. Dat is in de crop monitor te zijn en is vandaag ook nog eens bevestigd in de wintergraan raming van het Australische Ministerie van Landbouw. Voor seizoen 2023/24 raamt het ministerie de wintertarweopbrengst op 44,9 miljoen ton. Dat is 34% minder dan de oogst in het afgelopen seizoen en 3% onder het tienjarige gemiddelde tarweoogst die op 46,4 miljoen ton staat.