Wel of niet het ouderlijk melkveebedrijf overnemen. Het is onderwerp dat aan veel keukentafels wordt besproken. Voor jonge ondernemers, zo ook voor Bart en Tom Grobben, speelt onduidelijke wetgeving en het onzekere toekomstperspectief een steeds grotere rol in het beantwoorden van die belangrijke vraag. "Maar, tijdens onze studie ontdekten we beiden hoe mooi het eigenlijk is om voedsel te mogen produceren. We besloten om 'ja' te zeggen, maar zouden het dan wel volledig op onze eigen manier gaan doen." Het resultaat: De Nieuwe Melkboer.
Al generaties lang wordt door de familie van Bart en Tom Grobben melk geproduceerd. "Zowel aan mijn moeders als mijn vaders kant zijn het echte boeren. Ik durf niet eens te zeggen de hoeveelste generatie wij precies zijn", grapt Tom. "Ik weet wel dat het bedrijf vroeger heel breed was, met varkens, koeien en meerdere gewassen naast elkaar. Dat was toentertijd normaal. Naar verloop van jaren werd er steeds meer gespecialiseerd en daarbij koos mijn familie voor melkvee."
De ouders van Tom hebben het bedrijf uiteindelijk laten groeien tot 75 stuks melkvee. De ambitie om nog groter te worden was er wel, maar het was allemaal te onzeker. "Mijn ouders hebben aan ons gevraagd of wij (mijn broer en ik) het melkveebedrijf wilde overnemen. Maar, op dat moment zagen Konden wij daar nog niet volmondig ja op zeggen. Er was immers veel onzekerheid en ook het toekomstperspectief was onduidelijk. Mijn ouders wilden zich toen niet in de schulden werken en hebben er toen voor gekozen om niet verder uit te breiden", vertelt Tom.
Bart ging uiteindelijk eerst politicologie studeren en Tom volgde bedrijfskunde. "We hebben echt verder gekeken dan de boerderij. Vooral dus door die strenge regels en de onzekerheid. We wisten allebei niet zeker of we daarop zaten te wachten." Toch kwam er een moment van openbaring. "Tijdens onze master aan Wageningen Universiteit zagen wij in hoe mooi het eigenlijk is om voedsel te mogen produceren. Vooral als het gaat om een duurzame productiewijze. Wij hebben toen eigenlijk de beslissing genomen om het wel te doen. Maar, een voorwaarde was wel dat wij het dan helemaal op onze eigen manier zouden gaan doen. Kortom: terug naar verbreding en niet door intensivering."
Het roer omgooien
Maar, hoewel de broers hun hele leven in het weekend op de boerderij hebben gewerkt, was de affiniteit toch lichtelijk verdwenen. "Ik heb daarom eerst nog een jaar gewerkt op andere bedrijven om ervaring op te doen. Bart heeft dat nog 2,5 jaar gedaan. Anderhalf jaar geleden zijn we echt in het bedrijf getreden en anderhalf jaar terug hebben we 'De Nieuwe Melkboer' opgezet. Immers, we hadden meteen al besloten om het anders te doen." Tom geeft aan dat het traject daarom ook al eerder is ingezet. "We hebben vijf jaar terug de eerste sojabonen al in de grond gestopt."
Het idee om in te zetten op sojadrink, is ontstaan toen de broers Grobben beiden nog in de Randstad woonden. "Er is in Nederland al jaren veel ophef over het houden van dieren. In de tijd dat wij in de Randstad woonden, moesten we ons vaak verantwoorden waarom ook wij daaraan meededen. Dat konden we prima hoor, maar wij gaan zelf liever van het positieve uit. Dus besloten we in te spelen op een van de nieuwe, positieve trends."
De groei van plantaardig had in Nederland toen net zijn intrede gedaan. Tom was verbaasd dat zoveel producten en grondstoffen in dat segment uit het buitenland worden gehaald. "We hebben zo'n mooie agrarische sector in Nederland, maar grondstoffen voor de productie van plantaardig halen we uit het buitenland. Dat vind ik zonde én het is ook nog eens slecht voor het milieu. Toen dacht ik: laten wij nou die partij zijn die dat in Nederland doet en daarmee een eigen keten creërt. We bewijzen dat je plantaardige producten ook prima uit de regio kunt halen", aldus Tom.
Veel gestoken in onderzoek
De werkwijze vroeg overigens wel behoorlijk wat onderzoek. "We hebben ons zeker vijf jaar lang moeten verdiepen in de materie. Denk aan het onderzoek doen naar het recept, de verwerking en naar de machines. Er is immers geen middelgrote sojalijn die je kant-en-klaar kunt kopen. Het betreft keukenschaalniveau of een enorm grote lijn. Maar dan heb je het echt over 2.000 tot 3.000 liter in het uur. Dat onderzoek heeft ons veel tijd gekost, maar uiteindelijk levert het ook veel op. Zeker is dat we daar geen spijt van hebben." In 2017 haalden ze hun eerste echte oogst van het land.
Inmiddels beheersen de broers de techniek tot in de puntjes en levert het veel voordelen op. "Doordat we Nederlandse sojabonen drogen, kun je ze goed bewaren. Zeker een jaar lang. Dat maakt dat je elk moment in het jaar soja kunt verwerken." Dat proces van verwerken, bestaat grotendeels uit weken en vervolgens weer mengen met water. "Je creëert dan een soort slurrie. Vervolgens is het een kwestie van het vocht onttrekken. Dat is in basis je sojadrink", licht Tom toe. "Het is iets wat je eenvoudig met je staafmixer zou kunnen doen. Alleen nu wij werken op middelgrote schaal, zeg zo'n 1.000 liter op een dag, dan moet je wel andere stappen nemen."
De sojaboon is in Nederland natuurlijk geen groot gewas. Toch ziet Tom dat niet als een uitdaging als ze zouden willen opschalen. "We zijn niet de enige die soja telen in Nederland. Wij proberen er nu een keten voor op te zetten. Opschalen zou op de korte termijn dan ook geen probleem moeten zijn. Er is vandaag de dag voldoende soja om de grootste klanten te voorzien." Als de groei echter een vlucht neemt, en ze aan elke supermarkt van Nederland zouden moeten leveren, ja dan moet er wel iets veranderen. "Het is heel simpel. Dan moeten veel meer boeren geënthousiasmeerd worden om sojabonen te telen. We kunnen dat creëren door een goede prijs te bieden."
Maar zo groot is de markt nog niet. Het maakt dat het merendeel van het inkomen nog altijd afhankelijk is van de melkkoeien. Kortom: 's ochtends zijn de broers melkveehouder, later op de dag verbouwen ze soja. "We hebben nog altijd 75 koeien, met 65 hectare grond. Het levert ons namelijk nog het meeste op, maar we zetten wel alle ballen op plantaardig." Volgens Tom kan je altijd kiezen tussen de makkelijke en de uitdagende weg. "De melkveehouderij is een bekend pad. Als je weet hoe je de melk af kunt zetten en wat de melkprijs doet, dan weet je wat je verdient. Dit is nieuw. Wij halen juist plezier uit die uitdaging."
Genoeg potentie
Sinds november 2020 is de sojadrink van de broers te verkrijgen. En er is volgens Tom nog genoeg potentie. "We krijgen veel positieve reacties. Inmiddels ligt ons product in het online schap van Crisp en is het te verkrijgen bij wat grossiers." Toch was dat niet per se de hoofdinsteek voor de broers Grobben. "We hebben het product eigenlijk ontwikkeld als toevoeging voor cappuccino. Kort gezegd: voor de horeca. Maar, toen kwam corona en we weten allemaal hoe het toen is gelopen. Op het moment dat wij lanceerden, ging alles op slot."
Het was voor de broers het moment om te switchen naar retail. "We stelden onszelf de vraag: wat is nog meer mogelijk? Toen zijn we uitgekomen bij Crisp en een aantal kleine supermarktketens. Daar zetten we het nu af. Nu de Horeca weer open gaat, willen we ons weer wat meer gaan richten op de horeca, maar zodat we kunnen groeien en in staat zijn om overal in Nederland onze plantaardige zuivelproducten te verkopen. We hebben er vertrouwen in dat die afzet straks weer toeneemt en dat we winstgevend kunnen zijn. Ook zouden we uiteindelijk ook wel meerdere varianten van dranken willen hebben. Denk dan aan haverdrank of dranken van andere grondstoffen, zoals lupine. Daar zijn we nog niet, maar dat is wel een doel voor de komende periode."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
