Wat te doen met reststromen uit foodsector?

In de Europese Unie hebben we de doelstelling om een circulaire economie te bereiken. Bedrijven worden daarom steeds vaker gestimuleerd om het gebruik van hun grondstoffen te optimaliseren en hun afvalproductie zoveel mogelijk te beperken. Een manier om dit te bereiken, is het verwaarden van reststromen. Reststromen zijn er altijd, of je nou brood produceert of in de visserij actief bent. In het verleden eindigde dit restproduct vaak als afval, maar vandaag de dag zien steeds meer bedrijven de waarde ervan in.

Reststromen zijn niet nutteloos
Denk aan een bedrijf als Duynie. Jaarlijks geeft het 4,8 miljoen ton plantaardige co-producten een nieuw leven. In de ogen van Duynie is een co-product datgene wat overblijft bij de productie van levensmiddelen en biobrandstoffen uit gewassen als aardappelen, suikerbieten en granen. Een voorbeeld is dat het stoomschillen tot waarde brengt als veevoer voor varkens of koeien. Nog een innovatiever voorbeeld is dat wat het doet met aardappelzetmeel. Corine Kroft, manager sustainability bij Duynie, meldt in Primeur dat het zetmeel wordt gebruikt in de productie van onder meer behanglijm. Kortom: reststromen zijn niet waardeloos.

Daar is Junion Hanenberg, de oprichter van IntelligentFood, het volledig mee eens. IntelligentFood is een start-up een bijdrage wil leveren aan het halveren van de wereldwijde voedselverspilling per hoofd van de bevolking tegen 2030. "Als je kijkt naar de definitie van verspilling – alles wat voor humane consumptie geproduceerd wordt, maar niet geconsumeerd wordt – dan valt dat wat je doorgeeft aan de diervoederindustrie daar ook onder. Het is immers een verspilling van grondstoffen, maar ook van andere resources, zoals tijd, energie en machinecapaciteit."

Het bedrijf biedt voedingsmiddelenbedrijven een mogelijkheid om hun reststromen beter te verwaarden. "Wij hebben geen eigen productiefaciliteiten, chef-koks en logistieke capaciteit. Wij zien onszelf voornamelijk als ontwikkelingshub. Wij analyseren de reststromen van een bedrijf en op basis daarvan creëren we nieuwe producten. Op het moment dat we het product een 'look & feel' hebben gegeven, willen we dat een andere partij het overneemt. Die kan het dan produceren, vermarkten en verkopen."

Innovatief denken
Innovatief denken is daarbij wel een must. "Er is geen gangbare manier om reststromen te verwaarden. Dat verschil echt per categorie", zo licht Hanenberg toe. "Overal waar je voedsel produceert, ontstaat een reststroom. Een mooi voorbeeld is de samenwerking die wij hebben met visrokerijen Spakenburg Paling en Klooster BV. Zij roken vis: paling en makreel. Na het fileren blijven er resten over waar zij niets mee kunnen. Wij hebben daar een olie van gemaakt. Het is een uniek product, dat nog niet bestaat op de markt. Soms moet je gewoon even anders denken."

Een ander voorbeeld is de verspilling van deegresten. Europastry kan minder dan 0,5% van het deeg (onder andere de snijresten) niet opnieuw gebruiken voor andere producten. Op dit moment worden die resten verkocht aan de diervoederindustrie. En hoewel het prijzenswaardig is dat het niet als afval wordt beschouwd, is de kwaliteit nog goed genoeg voor humane consumptie. IntelligentFood zag mogelijkheden om de downcycling van deze deegresten te vermijden en het in plaats daarvan voor de productie van koekjes te benutten.

Overigens kan niet alles verwaard worden, dat begrijpt ook Hanenberg. "Als we het hebben over rauw vlees, dan wordt de situatie wel wat lastiger. Het is lastig om daar nog wat mee te doen. Je moet dan immers denken aan voedselveiligheid. Dat geldt ook voor diverse planten. Een bepaald deel is eetbaar, een ander deel niet. Met die laatste is het lastig om nog iets te doen." Toch vindt hij wel dat elk bedrijf erover na moet denken. "Het is niet alleen goed voor je imago, maar het kan je – als je het goed doet - ook nog eens veel geld opleveren."