Olieprijs zakt door kleinere verwachte vraag

De oliemarkt zit in een dip in de eerste week van 2023. Vrijdag 30 december stond Brent ruwe olie op $85,91 per vat. Woensdag 4 januari zakte de koers terug naar $77,84 per vat. De notering van ruwe olie is inmiddels wel weer iets gestegen en hangt nu rond het niveau van $79 per vat.

Binnen de oliemarkt is het vooral een tegenvallende verwachte vraag naar olie die een hoofdrol speelt. Renteverhogingen, inflatie en een coronagolf in China zetten een rem op de economische groei en daarmee op de vraag naar olie. De Chinese overheid geeft naar verluidt voor begin 2023 extra exportvergunningen af voor de uitvoer van oliedestillaten. Ook de prijsverlaging die het Saoedi-Arabische oliebedrijf Aramco voor zijn Europese en Aziatische klanten heeft doorgevoerd naar het laagste niveau sinds november 2021, wordt gezien als teken van een zwakke vraag naar olie.

Toch zijn er ook zeker bulls in de markt, maar die delven het onderspit op het moment. Cijfers van de Energy Information Administration (EIA) laten zien dat de Amerikaanse brandstofvoorraad scherp is gedaald na de extreme kou rond de kerstdagen. Ook een storing in een brandstofpijpleiding in de VS maakte de markt niet echt nerveus. De uitwerking van het prijsplafond voor de olie uit Rusland is nog een grote onzekere factor. Voorlopig lijkt de Russische olie nog wel makkelijk zijn weg te vinden op de wereldmarkt, zij het ruim onder het prijsplafond. Oeral-olie tikte deze week al de $50 per vat aan, een kleine $10 onder het door de G7 voorgestelde maximum.

Langetermijn visie
Een andere factor die op termijn behoorlijke gevolgen kan hebben voor de olieprijs is het gebrek aan investeringen in fossiele energie. Verschillende experts gelieerd aan de olie-industrie wijzen erop dat de EU en de VS grote ambities hebben op het gebied van vergroening. Aan de praktische uitwerking schort het nogal. De Europese afhankelijkheid van gas uit Rusland is een dringende waarschuwing dat het grote gevolgen kan hebben als alle eieren in hetzelfde mandje worden gelegd met een energiecrisis tot gevolg. Die boodschap lijkt echter alweer voor een deel vergeten en risicospreiding lijkt niet meer bovenaan het lijstje van de politiek te staan.

Een voorbeeld dat sommige experts noemen is de extra heffing die energiebedrijven van de EU moeten betalen op de extra winst door de hoge energieprijzen. De Amerikaanse oliemaatschappij spant hiertegen overigens een rechtszaak aan tegen de Europese Commissie omdat het bedrijf van mening is dat de Commissie geen bevoegdheid heeft deze heffing op te leggen. Het onderliggende probleem blijft alleen buiten beschouwing. Europa is afhankelijk van fossiele brandstoffen. Er wordt aan gewerkt die afhankelijkheid te verminderen, maar dat is nog onvoldoende om een echt alternatief te vormen voor olie en gas. Tegelijkertijd worden investeringen in nieuwe olie- en gasbronnen bijvoorbeeld door zo'n extra heffing ontmoedigd. Zolang daar geen goede, wel overdachte keuzes in worden gemaakt, blijft de energiecrisis door etteren ook al lijkt het ergste achter de rug nu olie- en gasprijzen even een stap terug doen.

Diesel
De dieselprijs heeft net als ruwe olie deze week een stapje teruggezet. Donderdag 5 januari stond de adviesprijs op €130,82 per 100 liter. Het EIA schat dat op de Amerikaanse markt de dieselprijs in de eerste helft van 2023 wat verder kan dalen. Als oorzaak wordt een dip in de productie van de Amerikaanse industrie genoemd. De Europese termijnmarkt voor diesel laat ook een daling in de dieselprijs zien. Het actuele contract staat 16% boven het junicontract. Ook dat is een signaal dat de dieselprijs de komende tijd nog wel ruimte heeft voor een daling.