De oliemarkt staat deze week in het teken van het faillissement van Silicon Vally Bank. Na de faillissement van de Amerikaanse zakenbank verloor de olieprijs 11% van de waarde. De prijs heeft inmiddels de bodem bereikt en zit weer in de lift. Ondertussen gaat de opmars van de Aziatische olieconsumptie nog altijd door.
In 2023 was de olieprijs relatief stabiel. Sinds januari beweegt de koers van de Brent-benchmark ongeveer tussen de $80 en $88. Deze week is het patroon echter doorbroken. Sinds vorige week is de olieprijs met ongeveer 11% gedaald. Op donderdag 9 maart noteerde de prijs van Brent-olie $81,59. Een dag later steeg de olieprijs naar het hoogste punt van de week. Op vrijdag 10 maart werd olie voor $82,78 per vat verhandeld. Na het weekend daalde de prijs flink. Op woensdag 15 maart noteerde de olieprijs nog $73,69. Inmiddels lijkt de prijs weer wat te herstellen. Op het moment van schrijven (donderdag 16 maart) noteert de Europese olieprijs $74,37.
Het faillissement van Silicon Vally Bank en in mindere mate Signature Bank liggen aan de forse daling van de olieprijs ten grondslag. Investeerders waren in het begin van de week namelijk bang dat het instorten van de banken een wereldwijde recessie teweeg zou kunnen brengen. De faillissementen zijn het gevolg van een bankrun bij Silicon Vally Bank. Anders dan voor andere banken, waren leningen niet de voornaamste inkomstenbron van de zakenbank. In plaats daarvan investeerde de bank geld in hypotheekderivaten en langlopende staatsobligaties. Hierbij nam het bedrijf een grote gok. De bank schatte in dat de rente lang laag zou blijven. Nu de inflatie de overhand heeft en regeringen in het westen genoodzaakt zijn hun rentes agressief te verhogen blijkt deze strategie fataal.
Door de verkeerde gok kon Silicon Vally niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen en zag de bank zich gedwongen een grote portfolio aan staatsobligaties met $2 miljard aan verlies te verkopen. Omdat het bedrijf bereid was zo'n groot verlies te lijden op zeer veilige financiële producten, verloor de bank het vertrouwen van zijn klanten. Op donderdag 9 maart haalden investeerders al $42 miljard van de rekeningen af en binnen 48 uur ging de bank failliet. Snel ingrijpen van de Amerikaanse regering lijkt de schade van het faillissement te hebben beperkt. Initieel bestond de angst dat ook andere banken met zich mee zou trekken. Maar kort naar de bekendmaking besloot president Joe Biden de bank in overheidshanden te leggen.
Heel 2023 zorgt Amerikaanse recessieangst voor neerwaartse prijsdruk. Maar door het faillissement heeft het negatieve segment de overhand gekregen. Toch is het verre van zeker dat de olieprijs voor langere tijd lager blijft noteren. Nu stevige klappen aan de bancaire sector als geheel afgewend lijken, lijkt de olieprijs zijn bodem te hebben gevonden en staat de olieprijs weer in de plus.
Opwaarts momentum niet gekeerd
Toch bestaan er ook deze week nog altijd prijsopdrijvende sentimenten op de oliemarkt. Zo schreef het Internationaal Energieagentschap (IAE) dat de Chinese olieconsumptie snel groeit door met name het herstel van de Chinese luchtvaart. Het agentschap houdt vast aan eerdere voorspelling en blijft van mening dat de vraag naar olie in de tweede helft van 2023 flink hoger komt te liggen dan het aanbod.
Ook het Saoedische oliekartel OPEC heeft zijn voorspelling van de Chinese olieconsumptie naar boven bijgesteld. De olievraag stijgt volgens de verwachting van het oliekartel met 710.000 vaten per dag. Vorige maand schatte OPEC de stijging nog op 590.000 vaten. Toch lijkt het kartel ook de situatie in de Verenigde Staten met voorzichtigheid af te wegen. De Saoedische minister van energie Abdulaziz bin Salman gaf namelijk aan dat OPEC voorlopig nog niet van plan is productietargets sterk naar boven bij te stellen.
De dieselprijs reageert beperkt op de dalende koersen van de oliemarkt. Donderdag 9 maart noteerde de dieselprijs €124,97 per 100 liter. Op vrijdag stond de dieselprijs op het laagste punt van de week, bij een stand van €122,10. Daarna steeg de dieselprijs tot €125,02 op maandag 13 maart. Daarna begon de prijsdaling op de oliemarkt licht door te werken. Op woensdag 15 maart werd diesel voor €123,74 per 100 vaten verhandeld.
