Grote ondernemingen moeten vanaf boekjaar 2025 verplicht over duurzaamheid gaan rapporteren, voor grote beursgenoteerde ondernemingen gaat dit al een jaar eerder in. Gijsbert Bruijnes is als senior manager Audit & Assurance van BDO de laatste jaren volop bezig met deze Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). "We hebben zo'n driehonderd controleklanten die hieraan moeten voldoen, dus het behelst momenteel een groot gedeelte van mijn werk."
"Bij de klanten zien we wel steeds meer bewustwording over dit thema, ook vanwege de aandacht in de media. Partijen worden ook steeds meer bevraagd op dit onderwerp door hun stakeholders in de waardeketen. Het thema duurzaamheid speelde al veel langer, daar is nu CSRD bij gekomen. Je ziet dat de koplopers die er al mee bezig waren dit oppakken als een kans. Het grote peloton is nu op de hoogte wat het inhoudt en beraadt zich op stappen om er straks ook klaar voor te zijn. Voor mkb-bedrijven die nog niet met deze rapportage van doen hebben, biedt het wel een kans om deze informatie paraat te hebben om met grote partijen zaken te blijven doen."
Pragmatisch en passend
"Organisaties zijn zoekende. Dat merk ik ook bij onze klanten in de foodsector en tuinbouw. Maar de grote vraag voor ze is hoe ze het pragmatisch en passend kunnen implementeren voor hun organisatie. Een gemiddelde AGF-handel is tenslotte geen Ahold of Shell, maar ze moeten wel aan de verplichtingen voldoen", vertelt Bruijnes. Hij gebruikt bij de voorbereiding dan ook vaak het voorbeeld van een marathon. "Dat is ook veel werk en je loopt die niet zonder training. Ook scheelt het als je daar voldoende tijd voor neemt: als je weet dat je zes uur krijgt om de marathon te lopen is het nog steeds een uitdaging, maar wel beter te doen dan wanneer je die binnen twee uur moet lopen. Daarom is het belangrijk om nu de voorbereiding te gaan starten. En als je nu begint met het opstarten van een stakeholderdialoog en materialiteitsanalyse en het in kaart brengen van de waardeketen, dan loop je prima op schema."
"Met het in kaart brengen van de waardeketen kijk je van welke bedrijven je afhankelijk bent en op welke bedrijven je invloed hebt. Het zogeheten dubbele materialiteitsconcept geeft criteria om te bepalen welke duurzaamheidsinformatie in het verslag van de onderneming moet worden opgenomen. Met 'dubbele' wordt gedoeld op zowel de potentiële financiële impact op de onderneming als gevolg van duurzaamheidsrisico's en kansen (van buiten naar binnen), als de impact van de onderneming op mens en planeet (van binnen naar buiten). "In de materialiteitsanalyse kun je filteren op thema's die voor jouw organisatie van belang zijn. Voor bijvoorbeeld de tuinbouw zijn onderwerpen als energie, water en gewasbeschermingsmiddelen goed denkbare thema's, maar ook de omgang met de medewerkers. Bedrijven moeten die themalijst filteren naar een aantal dat past binnen hun organisatie. En daarbij geldt, hoe groter de onderneming wordt, voor hoe meer thema's je verantwoordelijk wordt gehouden. Vervolgens toets je de gemaakte keuzes bij jouw stakeholders."
Niet vanaf nul beginnen
"Wel valt me in algemene zin tegen hoe brancheorganisaties hiermee omgaan. Dit lijkt me bij uitstek een thema waar je als brancheorganisatie je toegevoegde waarde kunt laten zien. Natuurlijk behoudt iedere organisatie haar eigen invulling, maar de meeste materiële thema's zouden binnen de sector toch niet veel moeten verschillen. Daarbij hoeft het wiel niet altijd opnieuw te worden uitgevonden", betoogt Bruijnes. "Het thema duurzaamheid is niet nieuw, kijk daarom vooral naar de informatie die je al beschikbaar hebt als organisatie. In de basis hebben veel bedrijven al wel gerapporteerd over voor hen relevante duurzaamheidsthema's. Misschien niet naar de brede buitenwereld, maar veelal zijn er wel specifieke partijen die al om informatie vragen. Daarmee hebben ondernemingen in de basis al informatie om verder mee aan de slag te gaan en hoeven ze niet vanaf nul te beginnen."
"De kunst is daarnaast om CSRD niet het feestje te laten zijn van de afdeling rapportage en duurzaamheid, maar dat het iets voor de hele organisatie wordt. De vier kernthema's, namelijk governance, strategie, kansen en risicoanalyse en KPI's zijn iets van het hele bedrijf. Je zult dus andere afdelingen erbij moeten betrekken. BDO heeft een interactieve en laagdrempelige e-learning ontwikkeld om stakeholders te voorzien van basiskennis over ESG en CSRD. Deze e-learning biedt waardevolle kennis op het gebied van duurzaamheid en duurzaamheidsrapportageverplichtingen én geeft hen de mogelijkheid om hun eerste inzichten en meningen te delen. BDO wil bijvoorbeeld medewerkers intern verbinden om samen de juiste interne en externe impact te maken. Belangrijk is dat er zowel in de directie als in het veld iemand verantwoordelijk wordt gemaakt, die daarvoor ook de tijd en middelen krijgen. Het trainen voor de marathon moet je immers ook serieus nemen en doe je er niet zomaar even bij. Tegelijkertijd is deze oproep ook breder. Er wordt nu veel verantwoordelijkheid bij ondernemingen gelegd, maar die kunnen pas hun verantwoordelijkheid nemen als ketenpartijen en de maatschappij ook hun verantwoordelijkheid nemen."
En wat is het gevolg als de CSRD-rapportage niet voldoet? Bruijnes onderscheidt hierin twee fases. "Je hebt de compliancekant, waarbij het van belang is dat je klaar bent om te rapporteren en gecontroleerd te worden, daar moet je inspanningen voor verrichten. Voldoe je hier niet aan, krijg je geen goedkeurend oordeel vanuit je accountant. Daarnaast heb je nog de verantwoordingskant. Als je geen goed en gedegen verhaal hebt - en je niet in staat bent om een fatsoenlijke duurzaamheidsrapportage op te leveren - dan heb je mijns inziens een nog groter probleem. Dat zou een goudmijn zijn voor de 'Follow the Money's' van deze wereld."
"Ik hoop dat bedrijven deze rapportage uiteindelijk ook als een kans gaan zien om op duurzaamheidsgebied in dezelfde taal te spreken. Zoals een jaarrekening de financiële taal is die internationaal gesproken wordt, hoop ik dat CSRD de generieke taal wordt op het gebied van duurzaamheid. Ik heb daar ook alle vertrouwen in. Voor bedrijven is het dan ook zaak om het serieus te nemen. Het is veel werk, maar als het vanwege wet- en regelgeving toch moet, kun je het beter als een kans benutten om ermee aan de slag te gaan."
Bron: AGF.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gijsbert Bruijnes, senior manager Audit & Assurance bij BDO Accountants & Adviseurs.
Tel: +31 (0)10 - 2424898
GSM: +31 (0)6 - 15663087
E-mailadres: Gijsbert.Bruijnes@bdo.nl
www.bdo.nl/nl-nl/thema-s/sustainability/csrd
ESG e-learning van BDO: verbinden op inhoud maakt grotere impact - BDO
