De varkensvleesmarkt staat al bijna tien weken lang in het teken van prijsdruk. En hoewel er al forse prijscorrecties hebben plaatsgevonden, heeft de markt moeite om een bodem ten vinden. Net nu de prijzen in Nederland in rustiger vaarwater terecht zijn gekomen, speelt in Duitsland de prijsdruk weer op. De varkensmarkt worstelt met teruggelopen koopkracht en dalende rundvleesprijzen, maar er speelt meer.
Doorgaans is september geen saaie maand op de vleesmarkten. Na de vakantieperiode is immers zoeken naar een nieuwe balans, waarbij het historisch gezien kan vriezen op dooien. Dit jaar staat in het teken van prijsdruk. Dit was overigens ook wel te verwachten, gezien de recordhoge prijzen die van de zomer op de borden stonden. Wat houdt de markt bezig op dit moment?
Inflatie
Al wekenlang klagen slachterijen over impulsloze vleesafzetmarkten. Na de vakantieperiode heeft de vraag zich niet hersteld. Na (waarschijnlijk) dure zomervakanties winkelen consumenten nog meer met de hand op de knip. Ondertussen lijkt de inflatie af te koelen, maar de koopkracht staat nog altijd onder druk. Uit cijfers van Eurostat blijkt dat de consumentenprijzen voor varkensvlees nog altijd omhoog bewegen. In Nederland is sinds kort wel een kleine teruggang zichtbaar, maar nog niet noemenswaardig. De hoge prijzen zet een rem op de consumptie.
Dalende rundvleesprijzen
In verhouding is varkensvlees ook duurder geworden. Dit komt door de stevige afwaardering van substituten als rund- en pluimveevlees. Met name de prijs van rundvlees staat onder druk, ondanks dat de productie in Europa in de eerste helft van dit jaar met 4,5% slonk. Zo staan de karkasprijzen weer op het laagste niveau sinds 2022 en is de trend nog duidelijk neerwaarts. De prijzen dalen door een combinatie van vraaguitval en groeiende productie buiten Europa. In Brazilië en Australië is de productie stevig gegroeid en dat drukt de wereldmarktprijzen. Ook heeft de (varkens)vleesmarkt last van de lagere prijzen van zuiveleiwitten.
Crisis in China
Ook de financiële crisis in China houdt de varkensmarkt op de achtergrond bezig. Vergeleken met een jaar terug is de Chinese varkensvleesprijs zo'n 30% lager. De Chinese importbehoefte is bovendien flink lager. Daarbij oriënteert het land zich vooral op Brazilië dat veel goedkoper dan Europa kan aanbieden. Ook varkensvlees uit de VS is veel goedkoper in te voeren. Dit zet de Europese exportcijfers onder druk. In de eerste helft van 2023 slonk de afzet naar China met krap 10%. Dit valt nog mee, maar wanneer we vergelijken met recordjaar 2021 dan is een daling van 75% zichtbaar. Kortom, de Chinese afzetmarkt is niet meer wat die geweest is en wordt dat waarschijnlijk ook niet meer.
Krappe vriesvoorraden
De tegenhanger van de prijsdruk zijn de krappe vriesvoorraden. In de eerste helft van dit jaar waren de voorraden in Duitsland gehalveerd, zo blijkt uit cijfers van de vereniging van Duitse koeling en gekoelde logistiekbedrijven (VDKL). Ook in Nederland spreken slachterijen van krappe voorraden. Ook elders in Europa is dit waarschijnlijk het geval. Het aantal geslachte varkens in Europa is immers in de eerste helft van 2023 met 8,9% afgenomen. Toch voelen slachterijen er weinig voor om voorraden aan te leggen. Allereerst zijn de kosten hiervoor hoog, mede door de energietoeslagen. Daarbij ontneemt de prijsdruk slachterijen en speculanten de prikkel om in te vriezen.
Krap varkensaanbod
Naast krappe vriesvoorraden is ook het varkensaanbod krap, zo blijkt ook uit de slachtcijfers. Vooral in Duitsland blijven wekelijks veel slachthaken leeg, hoewel slachterijen wel snijden in de slachtcapaciteit. In Nederland is het varkensaanbod overzichtelijk en redelijk in lijn met de vraag. Seizoensmatig neemt het aanbod in deze periode van het jaar toe. Daarmee worden de scherpe kantjes van het krappe aanbod in Duitsland gevijld. Dit is waarschijnlijk ook de reden, waarom de Duitse varkensprijs (VEZG) deze week na een stabiele periode met €0,05 daalt tot €2,25 per kilo. De Nederlandse noteringen blijven wel stabiel, maar waren in de weken hiervoor al bijgeschaafd in reactie op de dalende karkasonderdelenprijzen voor onder meer de schouders, hammen en procureurs.
De algehele conclusie is dat het in de markt aan sentiment ontbreekt. Met het wegvallen van de barbecuevraag en de seizoensovergang naar de herfst heeft de varkensvleesmarkt er voorlopig moeite mee om zich aan de prijsdruk te onttrekken.
