De kleine voorraden, een tegenvallende productie, het feit dat er weinig investeringen worden gedaan en de geopolitieke spanningen. Het zijn ingrediënten voor een gevaarlijke cocktail op de oliemarkt. Het zorgt voor onzekerheid onder handelaren en producenten en die onzekerheid wordt ingecalculeerd in de prijs.
De notering voor Brent-olie zakte maandag 24 januari met ruim $0,80 naar $87,06 per vat. De daaropvolgende dagen vond de koers de weg naar boven. Vrijdag 28 januari is de psychologische grens van $90 per vat doorbroken en staat de notering voor Brent-olie op $90,26 per vat. Dat is het hoogste niveau sinds 2014.
Er zijn verschillende redenen voor de stijging. Veel analisten zien de relatief kleine voorraden als een reden voor de prijsstijging. De Amerikaanse Energy Information Administration heeft bekendgemaakt dat de voorraad van ruwe olie en oliedestillaten 1,78 miljard vaten bedraagt. Dat is de kleinste voorraad sinds 2014.
Vanuit de sector klinkt (niet onverwacht) kritiek op de vergroeningsplannen van de Verenigde Staten en de Europese Unie. Eén van de eerste daden van Biden was het schrappen van de Keystone pijpleiding, waarmee olie uit de teerzanden in Canada naar de Verenigde Staten wordt getransporteerd. Snel daarna werd een verbod uitgevaardigd op het boren en fracken onder federale gronden in Alaska. Critici melden dat de Verenigde Staten wel investeren in de 'oude' energie, maar dan zonder eerst de alternatieven in de benen te helpen. Een argument dat wordt gebruikt om die stelling te illustreren is: kijk naar de verhouding auto's met een verbrandingsmotor of elektrische aandrijving op de Amerikaanse wegen.
Afhankelijk
De Europese Unie heeft ook stevig ambities voor vergroening, maar met het verschil dat er relatief weinig fossiele brandstoffen zijn vergeleken met de Verenigde Staten. Hier is het dan ook niet het gebrek aan investeringen die problemen veroorzaken. Het sluiten van kolen- en nucleaire centrales zorgt voor de grootste problemen. Gevolg is net dat zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten meer afhankelijk wordt van andere spelers.
Verschillend leden van de OPEC+ hebben ondertussen moeite met het vol leveren van hun productiequota. Analisten verwachten dat de OPEC+ in de vergadering van volgende week vasthoudt aan de eerder uitgezette strategie om de productie met 400.000 vaten per dag op te voeren. De vraag is of dat haalbaar is, zeker nu de geopolitieke verhoudingen op scherp staan. De leveringszekerheid van landen met vermoedelijk nog overcapaciteit, zoals Rusland en Kazachstan, komt in het geding.
De ontwikkelingen op de markt gaan niet voorbij aan de dieselmarkt. Een prijs van ruim €130 per 100 liter werd vorige week al neergezet. Dinsdag 25 januari zakte de prijs naar het laagste punt van de week, op €128,39. Nu is de prijs naar boven geschoten en komt diesel uit op €132,05 per 100 liter. Dat is de hoogste prijs ooit. En dan te bedenken dat de Brent-olie nog niet op tweederde van de hoogste prijs ooit staat, $147,50 per vat in 2008.
