Neerwaartse beweging op koffiemarkt houdt aan

De dollar klom maandag naar het hoogste niveau in twee jaar, terwijl de Braziliaanse reaal terugzakte naar het laagste punt in één maand tijd. Braziliaanse koffieproducenten worden zodoende gestimuleerd om product te exporteren. Maar niet alleen in Brazilië neemt de export in rap tempo toe. Ook Vietnamese koffieproducenten exporteren er de laatste weken flink op los. Volgens cijfers van het General Departement of Customs werd in maart meer dan 211.000 ton geëxporteerd, ter waarde van $474 miljoen. Dat is een stijging van 51,4% vergeleken met februari. Over het eerste kwartaal komt de exportwaarde zelfs uit op $1,3 miljard, een plus van 60,2% in vergelijking tot vorig jaar.  

Naar veel belangrijke markten, zoals Nederland, België, Spanje en Italië, nam de export sterk toe. Maar logistieke uitdagingen en de oorlog in Oekraïne zorgen er tegelijkertijd voor dat de uitvoer naar de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Rusland is afgenomen. Brazilië merkt ook dat Rusland, de op drie na grootste koffieconsument ter wereld, minder product afneemt. Volgens gegevens van de International Coffee Organization (ICO) importeerde Rusland in maart slechts 33.855 zakken uit Brazilië. Een daling van 52% in vergelijking tot dezelfde periode één jaar eerder. De exportwaarde daalde met 73% naar $7,8 miljoen. Niet alleen de oorlog is hier oorzaak voor, ook de waardevermindering van de roebel maakt import minder interessant.

In totaal exporteerde het Zuid-Amerikaanse land 3,62 miljoen zakken koffie in maart. Dat is een daling van 6% op jaarbasis. De waarde van de geëxporteerde goederen steeg echter wel, met 69,3% naar $865,1 miljoen. De hoge koffieprijzen van afgelopen periode liggen daaraan ten grondslag. Zo kwam de notering voor arabica-koffiebonen in maart gemiddeld uit op zo'n $4,95 per kilo en die van robusta-koffiebonen op $2,20 per kilo. De Verenigde Staten zijn de belangrijkste bestemming, met een volume van 2,1 miljoen zakken. Ook Duitsland, Italië, Japan, België, het Verenigd Koninkrijk en Turkije namen veel koffie uit Brazilië af.

Grotere voorraden en onzekerheid over de vraag
Nu een van de grootste koffieconsumerende landen minder actief is op de wereldmarkt én een land als Brazilië gestimuleerd wordt te exporteren, neemt de voorraad in gecertificeerde opslagfaciliteiten toe. De Intercontinental Exchange meldt op maandag 25 april dat er 1,1 miljoen zakken in voorraad liggen. Dat zijn 100.000 zakken meer dan één week eerder. In Verenigde Staten liggen daarnaast zeker 5,8 miljoen zakken in voorraad. En het is nog maar de vraag hoe snel die voorraad afneemt. De onzekerheden over de koffieconsumptie zijn groot. Niet alleen door de lagere vraag uit Rusland, maar door lagere consumentenbestedingen wereldwijd. De hoge inflatie zorgt ervoor dat consumenten minder vaak buitenshuis eten of luxeproducten aanschaffen.

De combinatie van bovengenoemde factoren leidt tot dalende koffieprijzen. De notering voor arabica-koffiebonen is maandag 25 april gedaald naar $4,87 per kilo. Vlak voor het weekend stond de prijs op de Intercontinental Exchange nog op $5,01 per kilo. Al sinds begin maart is een neerwaartse trend zichtbaar. De notering voor robusta-koffiebonen sloot maandag op $2,04 per kilo. Dat is het laagste niveau sinds eind augustus. Toen stond de notering op $2,02 per kilo. Het is niet onwaarschijnlijk dat de robusta-prijs op korte termijn door de grens van $2 per kilo zakt, melden analisten. Deze gedachte wordt vooral gevoed door onzekerheden rondom de ontwikkeling van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland.

Klimaatcrisis als uitdaging in de toekomst
Of de prijzen ooit terugkeren naar het niveau van de coronapandemie is een tweede vraag. Analisten achten die kans klein. De klimaatcrisis, en dan vooral de stijgende temperaturen, bedreigt namelijk een groot deel van de opbrengst in de komende jaren, vooral in Latijns-Amerika. Volgens verschillende onderzoeken zouden de gebieden die het meest geschikt zijn voor de productie van koffiebonen de komende dertig jaar met meer dan 50% kunnen verminderen. Dit kan ervoor zorgen dat er schaarste ontstaat en dat de koffieprijzen van nu tegen die tijd 'normaal' zijn.