Eerst leek het erop dat het kabinet zich had neergelegd bij de invoering van zero-emissiezones door tientallen gemeenten per 1 januari. Maar onlangs zei staatssecretaris Chris Jansen in de Tweede Kamer dat het kabinet binnenkort een besluit neemt of het wel of niet gaat voor uitstel van de zero-emissiezones.
Gemeenten mogen vanaf 1 januari 2025 emissievrije zones instellen waar (nieuwe) bestelbusjes en vrachtwagens die rijden op diesel, benzine of lpg niet welkom zijn. Er is een overgangsregeling voor bestaande voertuigen. Staatssecretaris Jansen (PVV) heeft gesproken met de gemeenten die van plan zijn om deze zones per 1 januari in te voeren en die hebben volgens hem aangegeven dat ze niet van plan zijn om dit uit te stellen.
In het regeerprogramma staat dat 'bezien wordt op welke manier het instellen van zero-emissiezones kan worden uitgesteld, onder andere om uitzonderingen voor bijvoorbeeld ondernemers landelijk te kunnen regelen (standaardiseren)'. Jansen ziet wel een opening: "Het voordeel is wel dat we met deze gemeenten nog een nieuw convenant gaan sluiten in het najaar. We gaan proberen om in ieder geval de waarborgen in te bouwen die van belang zijn voor ondernemers die hierdoor mogelijk getroffen worden." Minister Dirk Beljaarts (ook PVV) gaf gisteren in een ander Kamerdebat juist duidelijk aan dat de zones een bevoegdheid zijn van de gemeenten zelf; 'het kabinet gaat daar niet over'. Wordt vervolgd!
Subsidiepotjes elektrisch zwaar vervoer
Ondertussen is de €22,2 miljoen Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET), voor ondernemers die een nieuwe, emissieloze vrachtwagen willen kopen of leasen binnen de kortste keren overschreven. 28 januari 2025 volgt een nieuwe ronde. Van het subsidiepotje Publieke Laadinfrastructuur zwaar vervoer (Spula) voor ondernemers die laadinfrastructuur willen aanleggen voor zware elektrische voertuigen is nog 43% van de €15 miljoen over. Inschrijven kan nog tot eind van het jaar. Ook de Subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (Sprila) loopt tot 31 december, maar de €42,2 miljoen steun is verdeeld in verschillende potjes waarvan een aantal al zijn overtekend.
'Er moet geen nieuwe verstoring zeecontainervaart bijkomen in 2025'
Ook in de wereld van het zeecontainervaart wordt vooruit gekeken naar 2025. De overcapaciteit is dit jaar een zegen gebleken. Daardoor kon er massaal ingezet worden op de omvaarroutes via Kaap de Goede Hoop toen Houthi-rebellen de Rode Zee steeds onveiliger maakten. En de orderboeken van de grote rederijen zijn nog niet leeg. Toch moet er komend jaar niet nog een grote verstoring bij komen. Dat zegt althans het maritieme dataplatform Xeneta in een deze week gepubliceerde outlook voor 2025.
Sinds eind november vallen door Iran gesteunde Houthi-rebelen in Jemen (westerse) schepen aan op de Rode Zee vanwege de oorlog in Gaza. Er is nog geen zicht op dat de situatie snel zal veranderen. Hoewel de capaciteit volgend jaar met nog eens 4% tot 5% uitbreidt, terwijl de vraag met 3% minder hard toeneemt, moeten er geen nieuwe verstoring bijkomen, waarschuwt Xeneta: "Kunnen we een militaire escalatie in de Straat van Taiwan verwachten? Zal een regimewisseling in Bangladesh voor meer onrust zorgen? Zal de situatie in het Midden-Oosten verslechteren en gevolgen hebben voor de scheepvaart in de Perzische Golf? De lichten knipperen rood op het geopolitieke dashboard en het zou dwaas zijn om dat te negeren."
Een onzekere factor is ook wie de nieuwe bewoner van het Witte Huis wordt. Is dat Donald Trump en gaat hij de importtarieven op Chinese goederen (en mogelijk de rest van de wereld) flink verhogen en komen daar weer tegenreacties op, dan verwachten ze bij Xeneta dat er meer exportstromen zullen zijn naar andere landen, ook als doorvoerhaven naar de VS. Wat het Panamakanaal betreft is er goed nieuws, er is momenteel geen sprake meer van droogte en volgens Xeneta zal er daardoor in 2025 geen probleem zijn met beperkingen van de doorvoer.
Spottarieven blijven dalen
De spottarieven blijven dalen. Zolang rederijen extra capaciteit moeten inzetten op de omvaarroutes via Kaap de Goede Hoop zullen de tarieven naar verwachting niet echt kelderen. Maritieme dataplatform Freightos denkt dat de prijzen niet veel dieper zullen gaan dan de bodem die in april werd bereikt. Volgens de Drewry World Index werd dat voorlopig laagste punt bereikt op 25 april met $2.706 per 40voeter. Momenteel is dat $3.216 (de spottarieven daalde afgelopen week opnieuw met 4%), daar zijn we dus nog niet.
18 juli was het meest recente hoogtepunt, met $5.937 voor een container van 40 voet. Daarmee vergeleken zijn de tarieven momenteel 46% lager. Vergeleken met een jaar geleden is de gewogen containerprijs echter 136% hoger. Voor de lijn Shanghai - Rotterdam is dat zelfs 229%. De containerprijs op deze route daalde deze week met 6% naar $3.373 per container van 40 voet.
De tweewekelijkse containerindex van Drewry voor containertransport binnen Azië laat over de eerste twee weken van oktober een daling van 15% zien. Dat is de zesde daling op rij. In de eerste helft van juli moest nog $1.025 voor een 40voetscontainer worden betaald, nu is dat minder dan de helft ($500). Nog altijd 34% hoger dan een jaar geleden. Drewry verwacht dat het spottarief binnen Azië verder zakt.
Rederijen proberen de teruglopende prijzen op te vangen door algemene tariefsverhogingen (GRI's) vanaf 1 november. Volgens databureau Linerlytica wordt dit op de route van Azië naar Europa erg moeilijk vol te houden voor rederijen. Dit omdat de vraag op deze lijnen enorm terugzakt en volgens het dataplatform de maatschappijen niet in staat zijn gebleken om de capaciteit daarmee in lijn te brengen.
