Cacaosector zet zich schrap voor ontbossingswet

Dat er iets moest gebeuren tegen ontbossing was duidelijk. Uit een rapport van de Europese Commissie van 2021 bleek dat tussen 1990 en 2020 420 miljoen hectare bos verloren is gegaan. Voor de beeldvorming: dat is 10% van de wereldwijde bebossing. In die periode ontstond ook weer nieuw bos, wat uiteindelijk neerkwam op een verlies van 178 miljoen hectare (drie keer Frankrijk). Zonder maatregelen zou tot 2030 jaarlijks 248.000 hectare bos verdwijnen, geeft de Europese Commissie aan. Behalve om cacao gaat het om rundvee, koffie, palmolie, rubber, soja en hout.

Het IMVO (Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen) liet vorig jaar weten dat vanaf eind 2024 handhaving en controles omtrent de EUDR van start gaan en verplichtingen actief worden voor grote bedrijven, zoals Cargill of Olam. Dit betekent onder andere dat cacaobonen die niet vrij zijn van ontbossing niet op de markt mogen worden gebracht of mogen worden geëxporteerd. Als gebieden na 31 december 2020 ontbost zijn, mogen cacaobonen hier niet meer vandaan komen.

De totale sector komt hierdoor voor nieuwe uitdagingen te staan. Zo moeten bedrijven een 'due diligence' verklaring kunnen afgeven waarmee zij onder andere verklaren dat het risico op ontbossing verwaarloosbaar is. Een andere vereiste is dat duidelijk is waar de productielocatie precies is, laat het IMVO weten. In een sector die al te kampen heeft met een lage productie moeten stakeholders nu dus investeren in nauwkeurige traceringssystemen.

Van oogst tot export naar Europa gaan zo'n twaalf tot achttien maanden voorbij, laat persbureau Bloomberg weten. Dit betekent bijvoorbeeld dat de Ghanese en Ivoriaanse cacao-oogst van nu de controles die eind 2024 beginnen moeten doorkomen.

Grote bedrijven als Cargill en Ferrero werken al hard aan het opzetten van nieuwe systemen in Ivoorkust. Bedrijven blijven echter gesloten over de doorberekening van hun inspanningen in consumentenprijzen, geeft persbureau Bloomberg aan. De kans bestaat dat investeringen worden doorbelast en cacaoproducten duurder worden in de schappen. Paul Davis, cacaovoorzitter van de World Cacao Foundation, verwacht dat de nieuwe systemen omtrent de EUDR een verstoring zullen veroorzaken van één tot twee jaar, vertelt hij bij Bloomberg.

Plant-for-the-Planet, een wereldwijde klimaatbeweging, helpt onder andere cacaoboeren te voldoen aan de nieuwe EUDR. De door de beweging ontwikkelde app 'Tracer' kan bijvoorbeeld controleren of kavels ontbost zijn door satellietfoto's van voor en na 2020 te vergelijken. Plant-for-the-Planet schrijft dat de meeste Ghanese cacaoboeren bij benadering geen weet hebben van de nieuwe EUDR. Ook bleek uit voorafgaande tests dat 5% tot 10% van de producenten niet voldoen aan de EUDR.