Over de afgelopen jaren moesten er ruim 500 ambachtelijke slagerijen overgenomen worden. Lang niet allemaal hadden ze een opvolger en dus sloten flink wat van deze bedrijven voorgoed de deuren. Een groot verlies, zo zagen ook de brancheorganisatie Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS), meerdere leveranciers en de SVO Vakopleiding Food in. Ze hebben daarom de handen ineengeslagen, met als resultaat: de Ondernemers Academie Food. Astrid van Hest vertelt er meer over.
De Ondernemers Academie Food is een traject om ondernemers te ondersteunen bij het opzetten en/of overnemen van een ambachtelijke slagerij. Van Hest: "Kort gezegd: ze worden in sneltreinvaart klaargestoomd voor het echte werk. Dat is anders dan bij een drie- of vierjarige opleiding. Ons traject duurt gemiddeld namelijk zeven maanden" Afgelopen maart heeft weer een groep het traject afgerond en met een rapportcijfer van een acht is Van Hest natuurlijk super tevreden. "Het is mooi om te zien dat het echt een toegevoegde waarde heeft. Veel van onze deelnemers hebben ook nog steeds contact met elkaar. Ze hebben een soort inspiratienetwerk opgebouwd."
Jullie leertraject is – zoals je zelf ook aangeeft – anders dan een volwaardige opleiding. Hoe werk het jullie academie precies, en wat onderscheidt jullie allemaal?
"Als je je aanmeldt voor ons traject, dan moet je eerst een online assessment maken. We willen er zo achter komen of iemand ondernemerscompetenties heeft of kan ontwikkelen in zo'n korte periode. Ook testen we hiermee het werk- en denkniveau. We streven naar hbo werk- en denkniveau, maar wel met mbo-handjes. Verder is er nog een gesprek met een organisatiepsycholoog. Die maakt een rapport op en vervolgens beslissen we samen of je doorgaat met de opleiding. Heb je geen tot zeer weinig vakkennis, dan volg je een vakkennis module via de SVO Vakopleiding Food. Daarnaast is er de module Ondernemerschap. Aan de hand van onder meer gastsprekers gaan we dan verschillende thema's bij langs. Denk aan marketing en communicatie, personeel en organisatie."
"Wat ons onderscheid van een normale vakopleiding, zoals de SVO Vakopleiding Food, is dat we geen MBO-opleiding zijn. Het is een korte, daadkrachtige training die aansluit op de praktijk. De mensen die zich aanmelden, hebben vaak ook wat meer ervaring en zijn wat ouder. Het gaat onder meer om kinderen van slagers en zij-instromers."
Jullie richten je dus op wat oudere kandidaten, maar kan wel iedereen zich aanmelden? Of zijn er andere voorwaarden aan verbonden?
"In principe kan iedereen zich gewoon aanmelden. Maar, motivatie en ambitie zijn wel echt heel belangrijk. Ook omdat het traject gefinancierd wordt door stichting Vormings- en Ontwikkelingsfonds in het Slagersbedrijf (VOS) en verschillende partners in de keten. Je moet dus wel echt van plan zijn om binnen nu en drie jaar te starten. Je schrijft namelijk een ondernemersplan en we begeleiden je ook in het traject van bijvoorbeeld overname. We zoeken specifiek voor jou een coach die je kan helpen. Het kan ook gebeuren dat iemand toch besluit om de winkel niet over te nemen. Erg jammer maar, dat is niet verkeerd. Anders waren ze misschien begonnen en in een hoop ellende terechtgekomen. Dan is het goed dat ze dat bij ons ondervinden."
Welke gevolgen hebben jullie ondervonden van de coronacrisis?
"Nou, eigenlijk heeft dat voor ons nog niet zo slecht uitgepakt. De sector heeft een goed jaar gedraaid. Het merendeel van de ambachtelijke slagers heeft gewoon geplust. Het image is versterkt. Er is bij de consument meer aandacht voor gezond eten en een goed stuk vlees haal je nou eenmaal bij de slager. Dan weet je precies waar het vandaan komt en de slager is de vakman die je kan adviseren. We zien daarnaast dat de personen die zich nu aanmelden vooral zij-instromers zijn. Die zijn er in de coronacrisis achter gekomen dat dat wat ze nu doen toch niet bij hun past."
De consument is, onder meer door de crisis, inderdaad volop in beweging. Hoe houden jullie die trends in de gaten? En kunnen jullie daar ook op inspelen?
"Ik zie die veranderingen echt als een kans. Je hebt natuurlijk verschillende slagers. Een deel is verouderd en dus moeilijk over te nemen. Een ander deel valt onder de categorie 'toppers'. Dat zijn bedrijven die vaak geen problemen ondervinden in overname. Maar, de middenmoot moet mee in de ontwikkelingen en dat is ook de groep waar wij ons op richten. Zo richten we ons in de opleiding ook op allerlei trends en ontwikkelingen, zoals de kansen van plantaardig. We gaan bijvoorbeeld in gesprek met een ondernemer die hamburgers maakt van krekels. Als je succesvol wil zijn als ambachtelijke slager, dan moet je mee in dit soort trends. Maar, die mindset is er nog niet altijd. Je ziet wel dat er genoeg ideeen zijn over de 'nieuwe' ambachtelijke slagerij. Deze ondernemers verkopen bijvoorbeeld ook broodjes of hebben een horeca-deel in hun zaak. Dat vooruitdenken past ook bij ons als opleiding."
In de horecasector is verder ook al langer sprake van een personeelstekort. Is dit een van de oplossingen daartegen?
"Ja en nee. Kijken we naar het probleem van opvolging, dan is dat vooral bij slagers en ook bakkers een groot probleem. Maar de sectoren vis, kaas en noten hebben daar minder mee te maken. Toch denk ik dan: we hebben allemaal hetzelfde probleem, waarom zouden we niet gezamenlijk zoeken naar een oplossing? Immers, dan is het bereik veel groter. Maar dat vraagt veel investeringen en die moeten er natuurlijk wel zijn. Bij ons geldt ook dat de slagers nu meebetalen aan de academie."
Wat zouden jullie de komende jaren nog graag bereiken?
"We zijn al bezig met het ontwikkelen van losse modules voor ondernemers die al een eigen zaak hebben. Voor hen is het ook goed om regelmatig te werken aan de winkel door nieuwe kennis op te doen in bijvoorbeeld alleen marketing en communicatie. Daarnaast zou ik – zoals eerder gezegd - ook graag met andere partijen en sectoren samenwerken. Op die manier kunnen we samen nieuwe ondernemers werven en hopelijk een mooie doorstroom creëren."
