De Fed heeft besloten de officiële rente met 75 basispunten op te trekken naar de bandbreedte 1,5 tot 1,75%. Dat is meer dan 50 basispunten die eerder in het vooruitzicht werden gesteld. De reden voor die extra stap is dat de inflatie niet alleen hoog blijft, maar ook dat die de Fed onaangenaam heeft verrast.
De bank had verwacht dat de geldontwaarding rond deze tijd van het jaar stabiliseert. In mei kwam de inflatie echter hoger uit dan een maand eerder. Vandaar dat volgens Jerome Powell, de voorzitter van de Fed, een grotere stap nodig was in de ogen van het rentecomité. Het is wanneer Powell het over de - zeg maar - overkoepelende reden had, dat de luisteraar sterk de indruk kreeg hoe de Fed tegen de situatie aankijkt en op basis waarvan het vertrouwen in de centrale bank een opkikker kreeg.
Powell gaf namelijk aan dat "we geen economie en arbeidsmarkt kunnen hebben die we willen, zonder lage inflatie. Lage inflatie is het fundament voor een sterke economie. Velen ervaren hoge inflatie voor het eerst, mensen vinden hoge inflatie niet leuk. Wij begrijpen dat heel goed, daarom zijn we vastberaden inflatie omlaag te krijgen. Het beleid daartoe is niet populair maar we doen het wel."
Op naar een krap monetair beleid
Powell stelde ook dat het neutrale renteniveau op middellange termijn (dat is het renteniveau waarbij de inflatie aangewakkerd noch afgeremd wordt) een 2 voor de komma heeft. En dat is een belangrijk punt. Vervolgens geeft hij aan dat de leden van het comité het nodig vinden de officiële rente in 2022 al naar 3% te brengen en deze in de loop van 2023 verder op te krikken. Dan zegt hij in feite tegen de financiële markten dat de Fed op weg is naar een krap monetair beleid. Niet verkrappend, dat is de weg ernaar toe, maar krap. Oftewel, een beleid dat gedurende een tijd de toename van de vraag naar goederen en diensten afremt om zo de prijsstijgingen omlaag te krijgen.
Dit is het geluid dat je van je centrale bank graag hoort, dat lage inflatie zo waardevol is voor de economie, dat impopulaire maatregelen op korte termijn toch moeten worden genomen. Het bovenstaande geeft ook aan dat de belofte van Powell dat de Fed door gaat met renteverhogingen, geen holle frase is. Volgens het rentecomité moet de Fed de officiële rente dit jaar naar boven de 3% optrekken om de inflatie omlaag te krijgen, gevolgd door circa 3,8% in 2023. Powell gaf daarbij aan dat stappen van 75 basispunten geen norm zijn. Maar dat de eerstvolgende keer dat het rentecomité bij elkaar komt, een nieuwe verhoging van 50 of 75 basispunten nodig is.
Decembervergadering onveranderd
Dat kan betekenen dat de officiële rente in de VS eind juli tussen 2 en 2,5% ligt. Met nog drie vergaderingen daarna, in september, november en december, en het streefpercentage van 3 á 3,5% in de officiële rente, kan dat inhouden dat de Fed terugvalt op de gebruikelijke rentestappen van 25 basispunten. Of de rente nog een keer met 50 basispunten kan opkrikken en minstens één vergadering dit jaar de rente onveranderd kan houden. Ik verwacht dat dat de decembervergadering kan zijn, omdat de kans groot is dat tegen die tijd de inflatie gepiekt is.
Powell ziet ook dat enkele maanden van dalende inflatie nodig zijn voor de Fed om een pauze in te lassen, iets wat in november of december het geval kan zijn. In dat opzicht vond ik zijn opmerking boeiend dat na de volgende renteverhoging (naar tussen 2 en 2,5% dus) de bank de rente naar een meer normaal niveau heeft gebracht. Een niveau waarbij de bank meer ruimte heeft ten aanzien van de snelheid van de renteverhogingen in de rest van dit jaar. Door dat alles verwacht ik na juli of 3 keer een renteverhoging van 25 basispunten of één keer 50 basispunten, gevolgd door één van 25 basispunten en een maand zonder renteverhoging.
Risico op recessie
Loopt de Fed daarmee geen gevaar een recessie te veroorzaken? Ik ben het geheel met Powell eens als hij zegt dat het lastig is te zien hoe een rente van tussen 1,5 en 1,75% nu of zelfs 2% en meer later dit jaar te hoog is. Dat zijn simpelweg geen renteniveaus die een recessie veroorzaken. En áls zulke renteniveaus wél voor een recessie zorgen in de VS, dan hebben we, dunkt me, een veel groter probleem dan de hoge inflatie. Want als de Amerikaans economie 2 procent rente van de Fed niet aankan, dan mag je dat wel als een groot probleem omschrijven.
Dit betekent overigens niet dat ik een recessie onwaarschijnlijk vind. Nee, die kans is groot. Maar ik denk dat de redenen daarvoor andere zijn dan de renteverhogingen van de Fed alleen. Al met al is de verwachting dat de Fed doorgaat in de strijd tegen de inflatie de komende maanden en kwartalen. Daarbij remt de rente de economische activiteit, maar bereikt niet het niveau waarbij de economie door de Fed in een recessie wordt gestort. Bovendien kan de bank de snelheid van renteverhogingen keer op keer toetsen aan de ontwikkelingen in de economie en waar nodig desnoods vertragen.
Rust, kunde en inlevingsvermogen
Powell straalde tijdens de persconferentie rust, kunde, inlevingsvermogen (meermaals zei hij heel goed te begrijpen wat inflatie met de gewone Amerikanen doet) en realiteitsbesef uit. Dat laatste bleek uit het feit dat hij meer dan één keer zei dat de Fed iets niet weet of ergens niet zeker van is. Dat is een wereld van verschil met de ECB en president Christine Lagarde. De ECB zorgt met haar persconferenties, blogs en andere uitingen eerder voor extra onzekerheid en minder vertrouwen in de bank dan voor meer vertrouwen en minder onzekerheid.
