AI gaat alleen maar groter worden en voor enorm veel efficiency zorgen, ook bij de productie van voedsel. Dat bracht Deborah Nas, hoogleraar 'Strategic design for technology-based innovation' aan de TU Delft, naar voren tijdens het seminar 'Insights Live' dat afgelopen week werd gehouden tijden het ABN AMRO Open 2025-tennistoernooi. We moeten volgens haar wel het idee loslaten dat kunstmatige intelligentie enkel ChatGPT is, 'het is zoveel meer'.
Op Insights Live werd ook de Agribusiness Award uitgereikt, de prijs voor innovatieve producten, diensten of concepten die voordeel bieden aan Nederlandse boeren of tuinders. Twee van de drie genomineerden maken gebruik van AI: de High Speed Grafter van ISO Horti Innovations, een volautomatische entmachine, en de Youngstock Monitor van CowManager die jongvee monitort. Het enten gaat met de entmachine volautomatisch door robots, aangestuurd door AI-software. De zelflerende software checkt en selecteert de beste planten en beoordeelt na het enten de kwaliteit van het eindresultaat. Bij de Youngstock Monitor krijgen kalveren een oorsensor waarmee de gezondheid en productiviteit gevolgd kan worden. Het AI-gedreven zelflerend algoritme geeft onder meer gezondheidsmeldingen (ook voordat een koe waarneembaar ziek is) en past die ook aan het bedrijf aan.
Ook de winnaar van de vorige Award maakt gebruik van kunstmatig intelligentie: BBLeap met hun plantspecifieke spuittechniek. Met behulp van een realtime camerasysteem worden alleen daar gewasbeschermingsmiddelen gespoten waar dat nodig is. De winnaar van deze editie was overigens een keteninnovatie: Royal Koopmans met Nedertarwe, duurzaam geteelde tarwe van eigen bodem bedoeld voor consumptie door mensen in plaats van varkens en kippen.
Kunstmatige intelligentie kan op veel gebieden worden toegepast: van het schrijven van een presentatie met ChatGPT, het herkennen van ziektesymptomen bij dieren of het aansturen van een magazijn. Nas geeft de eiwittransitie als voorbeeld voor veelbelovende toepassingen. Zo heeft biotechbedrijf Protera een platform ontwikkeld waarbij AI wordt ingezet om nieuwe eiwitten te maken met precisiefermentatie. Een ander voorbeeld dat Nas aanhaalt is de startup Inari die met AI werkt aan gewasverbetering door middel van genome editing. Met AI-modellen wordt bepaald welke genbewerkingen (het meest) effectief zullen zijn.
Vraag het de AI-dataexpert
Een heel ander voorbeeld is de op ChatGPT gebaseerde chatbot Norm die het Amerikaanse bedrijf Farmers Business Network (FBN) heeft gebouwd. De 'bot' combineert openbare (actuele) online beschikbare data, ijvoorbeeld over het weer of regelgeving, met de eigen databank van FBN en fungeert als adviseur op allerlei terreinen, zoals teelt, gewasbescherming en financiering. Dichter bij huis heeft volgens Nas agrarisch kennis- en adviesbureau Van Iperen AI omarmd en is het bedrijf een kennisbank voor gewasbescherming aan het ontwikkelen. Het is slechts een kwestie van tijd tot anderen volgen, zo verwacht de hoogleraar: "Over een paar jaar hebben alle kennisintensieve beroepen AI-dataexperts."
Bij uitstek in de toeleveringsketen kan kunstmatige intelligentie veel werk uit handen nemen en processen soepeler laten verlopen. Daar wordt de technologie dan ook al volop toegepast. De hoogleraar noemt FourKites dat digitale kopieën maakt van de supply chain, met door AI-gestuurde digitale werknemers. FourKites claimt achttien van de top 20 food & beverage-bedrijven als klant te hebben. Het werken met zogenoemde digital twins wordt steeds vaker toegepast. Nas wijst ook naar een samenwerking tussen Kion Group, NVIDIA en Accenture waarbij digitale kopieën van magazijnen worden gecreëerd die onder meer worden gebruikt om robots te trainen.
Europese privacywetgeving staat in de weg
AI kan volgens Nas de innovatiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven versterken. "Het trainen van modellen kost heel veel geld, maar het gebruiken van een applicatie kost helemaal niet zoveel." Ze maakt zich echter zorgen over de Europese regelgeving op het gebied van privacy. "In Europa zijn we opgevoed met het idee: wees voorzichtig met privacy, ga gevoelig om met informatie. Als je kijkt naar de industrie en economie maak ik me daarover zorgen. Wij gaan het zo echt niet winnen."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
