Niet alleen de noteringen van sojabonen en tarwe zijn afgelopen maanden door het dak gegaan, ook maïs is flink duurder geworden. Alleen al in 2021 is de maïsprijs met ruim 50% gestegen. De koopwoede vanuit China ligt hier voor het grootste gedeelte aan ten grondslag. Ook de groeiende vraag naar biobrandstoffen houdt de grondstoffenprijzen hoog. In hoeverre werkt dit straks door in de consumentenprijs?
China is al heel het jaar hongeriger en ongeduldiger dan elk ander land op de mondiale granenmarkt. Analisten schatten in dat China vandaag de dag ongeveer 100 miljoen hectare aan gewassen of 25% van de totale granenconsumptie importeert. Maar het land lijkt geen keuze te hebben. Het landbouwareaal in China is sinds 1990 bijna gelijk gebleven, terwijl het inwoneraantal gestegen is van 1,13 miljard naar 1,41 miljard. Het land moet onderdak bieden aan 18% van de wereldbevolking. En hoewel die wilde groei voorbij lijkt te zijn – vorig jaar werden er 'slechts' 12 miljoen kinderen geboren, het laagste aantal sinds de hongersnood in 1961 – moeten nog steeds te veel mensen gevoed worden van te weinig land.
Maïsprijs naar recordhoogtes
Maïs is naast sojabonen een van de populairste graangewassen onder de Chinezen. In de afgelopen drie jaar heeft de consumptie de productie echter overtroffen, met een jaarlijks groeipercentage van minimaal 7%. En voor verkoopseizoen 2020/2021 heeft het land 13% van de wereldwijd verhandelde maïs moeten kopen. Als dit groeipercentage in stand blijft, dan is het niet vreemd om te bedenken dat China dus zo ongeduldig is. Het maakt daarbij niet uit dat de maïsprijs afgelopen maanden naar recordhoogtes is gestegen.
Op dit moment staat de prijs op de CBoT in Chicago op omgerekend €212,02 per ton en op de Matif wordt een prijs genoteerd van €254,25 per ton. Begin mei werden recordniveaus van respectievelijk €251,19 en €263 per ton genoteerd. Alleen al in 2021 is een stijging zichtbaar van 50%. Het zijn niveaus die in het laatste decennium niet voorgekomen zijn. Dit komt overigens niet alleen door de koopwoede uit China. Volgens analisten zitten we in een 'perfecte storm' van internationale vraag, binnenlandse vraag en uitdagingen aan aanbodszijde. Met die uitdagingen wordt onder meer de droogte in Brazilië bedoeld, waardoor de maïsoogst slechter uitpakt dan in andere jaren.
Toch zijn de vooruitzichten met betrekking tot de oogst iets beter dan een aantal maanden terug. Hoewel in Zuid-Amerika nog altijd veel problemen zijn met de oogst, lijkt het weer in de Verenigde Staten gunstig uit te pakken. Althans, als het gaat om de oogst van maïs. Maar dan moeten de temperaturen niet verder zakken, melden analisten. Als het nog kouder wordt dan voorspeld, dan zou een tekort aan bodemvocht de kieming kunnen verminderen, melden zij. Komende maanden worden, voor wat betreft een beter uitgangspunt aan aanbodszijde, daarom nog even spannend.
Kip en rundvlees duurder
Toch kunnen die vooruitzichten niet voorkomen dat de hoge grondstofprijzen doorwerken in de voedselprijzen. Zo verhoogde de Mexicaanse keten Chuy's afgelopen week de verwachting van de inflatie van de grondstofprijzen naar 3% tot 4%. En pizzaketen Papa John's liet in het kwartaalrapport een paar weken terug al weten dat de marges in het tweede kwartaal lager zullen zijn als gevolg van de hoge grondstofprijzen. Deze hogere kosten worden naar verwachting ook doorberekend aan de consument. En dus is de verwachting van analisten dat vooral pluimveevlees en rundvlees komende maanden duurder worden als gevolg van de hoge maïsprijs.
Dit heeft tegelijkertijd ook gevolgen voor de rest van de keten. Het kan namelijk voor problemen zorgen in de wederopbouw van de voorraden. Afgelopen jaar kochten inkopers voornamelijk op basis van de behoefte van de consument. Het was immers onduidelijk was wat de markt én de pandemie zouden doen. Nu de verkoopcijfers weer enigszins richting normaal gaan, willen deze inkopers weer grotere voorraden hebben. Maar die moeten dan wel tegen fors hogere kosten inkopen doen. En de verwachting is dat die nog lang hoog blijven. De voerprijzen zakken immers niet in een paar maanden tijd terug naar het oude niveau.
En dat de grondstofprijzen zich niet herstellen wordt ook nog eens ondersteund door de groeiende vraag naar biobrandstoffen. Veel energiebedrijven zijn van plan hun biobrandstofcapaciteit tegen 2030 te vergroten. Daarvoor gebruiken ze vooral gewassen als maïs en sojaolie. De vraag naar plantaardige oliën is in Noord-Amerika zelfs zo groot dat de regio het risico loopt om in minder dan tien jaar van een overschot naar een ernstig tekort te gaan. Kortom: de hoge grondstofprijzen zullen komende maanden niet zomaar afvlakken en dat heeft gevolgen voor de prijs die de consument straks op het menu ziet staan.
