Plantaardige eiwitten blijven voorlopig duur

In de periode van maart tot en met augustus is de markt voor erwteneiwit met 35% gegroeid. Sinds oktober vorig jaar is de prijs zelfs 'sky high' te noemen. De reden? Dure grondstoffen, in dit geval gele erwten, en hoge transportkosten. Dit terwijl het aanbod toeneemt. De productie kon immers – met het einde van de coronacrisis in zicht – afgelopen periode weer verhoogd worden. Tegelijkertijd waren er veel zorgen over de kwaliteit van de oogst door de wisselvallige weersomstandigheden. Dat helpt niet mee in de prijsvorming.

Niet alleen erwteneiwit is gedurende de coronapandemie in prijs gestegen, ook soja-eiwit koos de weg naar boven. "Bij soja-eiwitten moet nog meer gekeken worden naar de prijsvorming van de grondstof. In dit geval zijn dat sojabonen", vertelt Marcel Goldenberg, hoofd van de afdeling Proprietary Pricing bij Mintec. "Een jaar geleden, in mei, steeg de prijs van sojabonen sterk. Dat had onder meer te maken met de stijgende vraag vanuit China om de varkensstapel te herstellen en het feit dat ook biodieselpartijen geïnteresseerd raakten in soja. Maar ook het overheidsbeleid van de Amerikaanse president Joe Biden, de stijgende transportkosten en de slechte oogstverwachtingen speelden een rol."

Vandaag de dag is de notering voor sojabonen weer heel licht gezakt. "De oorzaken die we hierboven noemden, spelen nu een minder grote rol. Zo is de vraag vanuit China gedaald, is het beleid van Biden toch niet zo strikt als gedacht en vallen de soja-opbrengsten eerder mee dan tegen", licht Goldenberg toe. Dat de prijzen voor soja-eiwit niet mee omlaag gaan, heeft te maken met het feit dat de transportkosten nog wel hoog zijn. Bloomberg meldde recent nog dat de verzendtarieven voor grondstoffen de grootste dagelijkse winst in tien jaar hebben behaald: +$6.700. De totale kosten voor verzending komen daardoor al snel uit op ruim $53.000, het hoogste niveau in elf jaar tijd.

Transportkosten blijven leidend
"Doordat de productiecapaciteit toeneemt en de concurrentie tussen verschillende soorten eiwitten groeit, zal op de lange termijn wel wat druk ontstaan op de prijzen", vertelt Tosin Jack, Market Intelligence Manager bij Mintec. "Vooral soja-eiwit zal daaronder lijden. Immers er worden steeds meer vraagtekens gezet bij de duurzaamheid van soja." Dat zie je volgens Jack ook terug in recente productlanceringen wereldwijd. In Nederland is Albert Heijn daar een voorbeeld van. Die keten ontwikkelt een vegetarische kipfilet op basis van erwteneiwit. Ook andere retailers kiezen eerder voor erwten, in tegenstelling tot soja-eiwit.

Jack verwacht dat de markt voor erwten-eiwit daarvan gaat profiteren. "Deze markt kan harder groeien dan de markt voor soja-eiwitten. Al zal er in prijsklasse nog altijd een groot verschil zijn. Soja zit nog wel in een 'league of its own'." Erwten-eiwit staat dus met stip op twee. "Andere eiwitten om in de gaten te houden, zijn kaviaar en canola. Het probleem bij kaviaar is echter dat de kostprijs erg hoog ligt. Het zal dus wel even duren voordat dit ingeburgerd is. Onderzoek en investeringsfondsen zijn echter veelbelovend", aldus Jack. Goldenberg vult aan: "Ik verwacht dat ook eiwitten van bruine erwten een belangrijke rol gaan spelen komende jaren."

Overigens verwachten beide analisten niet dat er op korte termijn noemenswaarde veranderingen zichtbaar zullen zijn. In de komende periode blijven de transportkosten namelijk een leidende factor in de markt. "De vraag naar gezond en duurzaam voedsel groeit en de grondstofprijzen blijven hoog. Dit in combinatie met de hoge transportkosten, zorgt ervoor dat in de markt voor plantaardige eiwitten voorlopig geen noemenswaardige daling verwacht hoeft te worden", meldt Goldenberg. Ook onder de deelnemers van het webinar is de verwachting dat de transportkosten de grootste rol gaan spelen in de prijsvorming. Zo'n 44% geeft dat aan. Ongeveer 40% van de deelnemers verwacht dat de kosten voor grondstoffen de belangrijkste rol spelen in de prijsvorming.