De noteringen voor palmolie en koolzaad trekken al jaar en dag aan elkaar op. Ook dit seizoen is dat zichtbaar. Palmolie steeg begin vorige week naar een hoogtepunt en koolzaad volgde aan het einde van de week. Het beperkte aanbod van palmolie ligt hier in beide gevallen aan ten grondslag. Is er al enig zicht op het einde van de prijsstijgingen? Of is de piek nog lang niet bereikt?
Koolzaad is flink duurder geworden afgelopen weken. Woensdag 20 oktober steeg de Matif-notering naar een nieuw record: €698,25 per ton. Sinds het begin van de maand is een toename zichtbaar van maar liefst €54 per ton. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de krappe aanvoer van oliezaden en de beperkte voorraad van palmolie. Onlangs maakte het ministerie van Landbouw in Maleisië al bekend dat de palmolievoorraden gedaald zijn naar 1,82 miljoen ton. Dat is een daling van bijna 7% in vergelijking tot een maand eerder. Tegelijkertijd zorgt een aanhoudend tekort aan buitenlandse arbeidskrachten ervoor dat de productie niet opgeschaald kan worden.
De Malaysian Palm Oil Council (MPOC) verwacht voor dit seizoen een productie van 18,4 miljoen ton palmolie. Dat is 700.000 ton minder dan een jaar eerder werd geproduceerd. Dit in combinatie met de wereldwijd groeiende vraag naar plantaardige oliën en steeds hogere prijzen voor ruwe olie, zorgt ervoor dat ook palmolie op een recordniveau staat: 5.299 Maleisische ringgit per ton, op woensdag 20 oktober. Omgerekend naar euro's is dat €1.094,17 per ton. Het is een stijging van 464 ringgit (circa €95 per ton) in een maand tijd. De notering voor Brent-olie steeg in die periode met bijna $6 per vat (ongeveer €5,15).
Correlatie in koolzaad en palmolie
Aangezien bepaalde plantaardige oliën (in beperkte mate) voor dezelfde doeleinden kunnen worden gebruikt, stuwen de twee elkaar – met relatief weinig tijdsverlies – naar boven. Het is niet voor het eerst dat de noteringen voor palmolie en koolzaad zo stevig aan elkaar optrekken. Neem als voorbeeld januari 2014. Eind januari 2014 bewoog de notering voor koolzaad in rap tempo naar boven: van €360 per ton naar €402 per ton halverwege maart. Die beweging werd in de eerste week van februari al gevolgd door palmolie. De stijging had eveneens eenzelfde lengte, want de koers van palmolie bereikte in de derde week van maart een piek.
Ook recenter – halverwege oktober 2019 – bewogen de koersen van koolzaad en palmolie zo goed als gelijk. Palmolie steeg in de periode van 16 oktober tot en met 6 januari naar een hoogtepunt van 3.060 Maleisische ringgit per ton (oftewel €631 per ton). Koolzaad maakte die beweging ook, maar dan in de periode van 26 november tot en met 16 januari. Daarbij werd een hoogtepunt behaald van €404,25 per ton.
Herstel in de markt verwacht
Hoelang de situatie nog aanhoudt, is koffiedik kijken. Maar er lijkt wel verlichting te komen. Oil World voorspelt namelijk dat de wereldwijde palmolieproductie in seizoen 2021/2022 met 3,5 tot 4 miljoen ton zou kunnen stijgen. Indonesië en Maleisië zouden daarbij de grootste plussen in productie realiseren. Dit vooruitzicht wordt ondersteund door het feit dat Maleisië ruim 32.000 werkvergunningen voor overzeese werknemers heeft goedgekeurd. Iets wat een week geleden nog onmogelijk leek. Een hogere productie zou kunnen zorgen voor een daling in de prijzen van palmolie en uiteindelijk dus ook in de prijs van koolzaad. Maar dit seizoen zullen we daar niets meer van merken, zo is de verwachting.
