Hoewel het jaar 2023 nog niet is afgesloten, geeft CEO van Royal A-ware Jan Anker alvast een voorlopige indruk. Nog niet over de resultaten, wel over de gang van zaken. Qua groei bleef de onderneming stappen zetten en doorinvesteren. Ook in een lastiger wordend klimaat voor een zuivelondernemer.
Anker kijkt dus terug op een uitdagend jaar, met veel volatiliteit, maar ook met een voorzichtig stijgende koopkracht van consumenten, waardoor de verkoop van zuivel aantrok in de tweede helft van dit jaar. Daarbij moet A-ware de kosten goed in gaten houden.
Bedrijven nemen positie in met het oog op een verwachte krimp van de melkproductie in Nederland en mogelijk ook breder…
"Er is veel onzekerheid rond beleid en regelgeving en dat zorgt voor druk op de melkveehouderij en onze sector. Wij varen hierin onze eigen koers."
Misschien dat er met een nieuwe coalitie en wellicht ook veranderende inzichten in Brussel - zie de vergrote aandacht voor voedselzekerheid - minder zwaar op allerlei beperkende zaken wordt ingezet dan eerst gevreesd?
"Laten we hopen dat er iets meer realiteitszin terugkomt in de politiek. Er zijn uiteindelijk maar een paar plekken in de wereld waar zuivel goed kan worden geproduceerd. Noordwest-Europa is er daar één van. De melkveehouders daar zijn ideaal gepositioneerd, met hun kennis en vakmanschap, wordt op een hele duurzame manier geproduceerd. Laten we daar zuinig op zijn. Melkproductie wordt steeds belangrijker."
Hoe kijkt u tegen de prijsontwikkeling in de zuivel aan?
"Er is veel volatiliteit in de markt. Op meerdere plekken in de wereld is economische onzekerheid en politieke onrust. Voor de langere termijn zijn de vooruitzichten positief en zullen de zuivelprijzen omhooggaan."
Hoe spelen jullie in op de marktontwikkelingen?
"In Nederland hebben wij zes melkstromen. In België hebben we er ook meerdere en zijn we bezig om nog meer melkstromen te ontwikkelen. Daarbij moeten alle schakels in de keten altijd blijvend voordeel hebben: melkveehouders kunnen zo blijven boeren en klanten blijven zo voor ons kiezen. Wij zijn continu bezig om onze commerciële basis te verbreden en te investeren in de verdere ontwikkeling van onze melkstromen. "
Jullie hebben ook afgelopen jaar weer heel wat melkveehouders erbij gekregen. Kunnen jullie alle melkaanvoer aan?
"Onze COO Klaas de Jong en zijn teams zijn jaarlijks steeds weer in staat om meer melk te laten verwerken in onze fabrieken. Daarnaast zijn we flexibel en kunnen we dat prima inpassen."
Wat is nu jullie verwerkingscapaciteit en het aantal leveranciers?
"Wij verwerken nu ruim 2 miljard kilo melk en er zijn ruim 1.500 melkveehouders die aan ons leveren."
Hoe gaat het met de activiteiten verder over de grens?
"Dat betreft in de meeste gevallen strategische samenwerkingen. In Estland is in de voorbije maanden de productie van cheddarkaas opgestart bij SCE E-Piim, waar we samen met Interfood ondernemen. Begin 2024 komt de kaasproductie in Ierland op gang. Dat doen we samen met Tirlan (Glanbia). In Spanje hebben we eerder dit jaar een fabriek van Danone gekocht, waar we mozzarellabolletjes gaan produceren. Die wordt komend jaar omgebouwd en moet in 2025 in bedrijf komen."
A-ware wordt steeds internationaler, blijven er genoeg middelen en aandacht voor Nederland en België?
"Zeker, wij blijven volop investeren in Nederland en België. Zo is ons verpakkingsbedrijf in Almere uitgebreid en zijn onze smelt- en rookkaasactiviteiten samengevoegd in Lopik. De vestigingen in Harderwijk en Zaandam zijn gesloten en de productie is overgebracht naar de gemoderniseerde vestiging in Lopik. In Aalter (België) hebben we verder de melkontvangst van de melkpoederproductie uitgebreid."
De hele onderneming bestaat uit twee afzonderlijke onderdelen: een zuiveltak en een logistieke tak. Die lijken grotendeels los te staan, maar versterken ze elkaar ook?
"Mijn vader had al zijn eigen vrachtwagens. Dat heeft dus oude wortels. AB Texel hebben we in 2011 overgenomen. Het is één van de pilaren van de Koninklijke A-ware Food Group en heeft inmiddels een vloot van 1.800 trucks en 2.650 trailers. Daardoor hebben we ook eigen RMO's rijden en eigen intravervoer. Dat is niet alles wat AB Texel doet, maar het maakt het voor A-ware mogelijk om zoveel mogelijk in eigen hand te hebben als het gaat om logistiek voor onze zuivelactiviteiten."
Jullie blijven groeien als onderneming, in jaren met hoge en met lagere zuivelprijzen. Het jaar 2022 was voor jullie een mooi boekjaar. Wordt 2023 dat weer?
"Dit jaar is vaak uitdagend geweest, met ook flink oplopende kosten. Ik wil nu nog niet zeggen dat het een mooi boekjaar is. Tot nu toe was het een enerverend jaar waarin we door hard werken, onze strategie en organisatie verder konden versterken en ontwikkelen."
Zijn er, naast de verduurzamingseisen van de overheid, ook andere zaken waarover jullie je zorgen maken?
"Er zijn altijd zaken die aandacht vragen. Zo blijft de beschikbaarheid van het juiste verpakkingsmateriaal op het juiste moment, een zorg."
