Na een scherpe daling in de afgelopen drie maanden zijn de olijfolieprijzen gestabiliseerd. De vooruitzichten over de productie en de komende oogst zijn optimistisch in de Europese Unie. Er zijn echter ook zorgen over de recent gesloten handelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur.
De olijfolieprijzen zijn hersteld van het laagste punt eind oktober. Op 17 januari bereikten de prijzen €4,03 per kilo, een stijging van 22,1%. De afgelopen weken heeft de prijs zich gestabiliseerd.
Ondanks het herstel liggen de prijzen nog steeds aanzienlijk lager in vergelijking met vorig jaar, met een daling van 53,8%. De prijzen zitten nu op een dusdanig laag niveau dat voor het laatst in 2022 werd gezien.
De prijsdaling van olijfolie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een toename van de productie in de EU tijdens de oogst van 2023/24 en een verwachte stijging van de olijfproductie voor de oogst van 2024/25.
Toename van olijfolieproductie in de EU
Hoewel de wereldwijde olijfolieproductie voor de oogst van 2023/24 volgens de International Olive Council (ICO) met 7% is gedaald ten opzichte van een jaar eerder tot ongeveer 2.564.000 ton, laat de EU een tegengestelde trend zien.
De productie in de EU steeg met 10%, dankzij sterke oogsten in Spanje, Italië en Portugal. Griekenland had wel met een daling in de productie te kampen.
Hogere productie voorspeld
De prognose voor de wereldwijde oogst van 2024/25 en die van de EU is gunstig. De ICO voorspelt een wereldwijde productie van 3.376.000 ton, een stijging van 32% ten opzichte van het voorgaande jaar.
Binnen de EU wordt een groei van 29% verwacht tot 1.973.000 ton, voornamelijk gedreven door hogere opbrengsten in Spanje, Griekenland en Portugal. Voor Italië wordt echter een daling voorspeld.
Spanje, de grootste producent en exporteur van olijfolie, verwacht een stijging van zowel productie als export voor de oogst van 2024/25. Volgens de Spaanse regering zal de olijfolieproductie met 12% toenemen ten opzichte van de vorige oogst, terwijl de export met 10% zal stijgen.
Voorraden olijfolie zullen naar verwachting echter dalen, wat verband houdt met de toename van de export en de lokale vraag. In november lagen de voorraden 13,3% lager dan het voorgaande jaar.
De stijging in olijfolieproductie wordt toegeschreven aan gunstige weersomstandigheden in producerende landen. In Turkije voorspelt de IOC echter een stijging van 109% in de olijfolieproductie van 2024/25 ten opzichte van de vorige oogst.
Zorgen van producentenorganisaties over handelsovereenkomst
Hoewel het een veelbelovend jaar lijkt te worden voor de olijfolieproductie, kijken producentenorganisaties en exporteurs met argusogen naar de handelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur.
Op 6 december werden de EU en vier Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) het eens over de voorwaarden van de handelsovereenkomst waarmee het grootste vrijhandelsgebied ter wereld wordt gecreëerd. Voor de olijfoliemarkt zou de overeenkomst betekenen dat de tarieven van 31,5% voor export naar Argentinië en 10% voor export naar andere Mercosur-landen worden afgeschaft.
Producentenorganisaties in de EU maken zich zorgen over de concurrentiepositie ten opzichte van landen waar andere regelgeving geldt op het gebied van bemesting, gewasbeschermingsmiddelen, milieu en arbeid. De Europese Commissie heeft boeren en producentenorganisaties echter verzekerd dat de EU-normen niet in gevaar zullen komen. "Onze Europese gezondheids- en voedselstandaarden blijven onaangetast. Mercosur-exporteurs zullen strikt aan deze standaarden moeten voldoen om toegang te krijgen tot de EU-markt", aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie in een verklaring.
