De cacaoprijzen zijn vorige week met meer dan 10% gedaald op de Intercontinental Exchange (ICE), maar lijken zich op het huidige hoge niveau te stabiliseren. Chocoladeproducenten zoals Mondelez, Tony's Chocolonely en Hershey kampen met stijgende kosten, wat de winstgevendheid en de vraag van consumenten onder druk zet.
De cacaoprijzen zijn vorige week gedaald op de ICE. Londen sloot op £8.267 per ton op 5 februari, een daling van 10,1% op weekbasis en 16,7% onder de piek van 18 december jongstleden. In New York sloot de prijs op $10.514 per ton, een daling van 10,5% ten opzichte van de voorgaande week en 16,3% lager dan de recente piek.
Desondanks liggen de prijzen nog steeds aanzienlijk hoger dan een jaar geleden: 97,6% hoger in Londen en 107,2% hoger in New York. De variatiecoëfficiënt (spreiding ten opzichte van het gemiddelde) van de cacaoprijzen is sinds 18 december onder de 5% gebleven, wat erop wijst dat de prijzen zich stabiliseren op een hoger niveau.
Weersomstandigheden beïnvloeden de cacaoprijzen
Weersomstandigheden spelen een belangrijke rol in de recente prijsontwikkelingen. In Ivoorkust en Ghana vielen de afgelopen weken lichte regenbuien, wat gunstig is voor de bloei en de ontwikkeling van cacaovruchten en het toekomstig productievooruitzicht verbetert. De regen en onweersbuien trokken van het zuiden van Ghana en Ivoorkust echter niet verder naar de noordelijke productiegebieden. Extra neerslag blijft nodig voor een goede rijping van de cacaobloesem en -vruchten. Exporteurs maken ook melding van kwaliteitsproblemen bij cacaobonen.
De Wereld Meteorologische Organisatie voorspelt voor komend weekend onweersbuien in het zuiden van Ghana en verspreide buien in het zuiden van Ivoorkust. Het midden van beide West-Afrikaanse landen verwacht echter droog weer deze week.
Cacaovoorraden in de VS herstellen zich wat
In de Verenigde Staten herstellen de cacaovoorraden zich enigszins. De ICE had op 5 februari 1.404.872 zakken in hun gecertificeerde opslagplaatsen liggen. Hoewel het aantal zakken in de voorraden met 6,54% op weekbasis zijn gestegen, ligt de hoeveelheid nog steeds 66,6% lager dan een jaar geleden.
Hoge prijzen zetten chocoladeproducenten onder druk
Door de scherpe stijging van de cacaoprijzen hebben chocolaproducenten zoals Mondelez International zich gedwongen gezien hun prijzen te verhogen. Dat zet de consumentenbestedingen en de bedrijfswinsten onder druk. De nettowinst van Mondelez bedroeg het laatste kwartaal van 2024 $9,6 miljard. Dat ligt dicht bij de winstverwachtingen van het bedrijf (-0,04% lager dan verwacht). Voor 2025 verwacht Mondelez International dat de winst per aandeel met 10% daalt als gevolg van de hoge cacaoprijzen.
Ook het Nederlandse Tony's Chocolonely heeft de impact van de prijsstijgingen gevoeld. Hoewel het verkoopvolume vorig jaar sterk steeg door uitbreiding naar nieuwe markten in Australië en Nieuw-Zeeland, daalde de winst door hogere kosten en investeringen. In boekjaar 2023/24 steeg de omzet van Tony's Chocolonely met 23% tot €150 miljoen eind september, onder meer door toenemende verkoopvolumes buiten Nederland. De kosten stegen echter ook en het bedrijf besloot deze niet volledig door te berekenen aan consumenten, wat de winstdaling verklaart. De directie verwacht binnen één tot twee jaar weer winstgevend te zijn, terwijl het zich volop blijft focussen op verantwoord ondernemen en een daarbijhorende hoge ESG-score (Environmental, Social & Governance).
De tevens Nederlandse chocoladeproducent Droste verkeert in een ernstige crisis door de stijgende cacao- en energiekosten en de impact van corona op de verkoopvolumes op luchthavens. Het bedrijf dat werd opgericht in 1863, zou worden overgenomen door het Belgische Pauwels Engineering, producent van de Koetjesreep. De overname ging echter niet door. Wat de redenen hiervoor zijn, is niet bekendgemaakt.
Ook bij chocoladeproducenten in andere landen gaat het niet van een leien dakje. Van de Amerikaanse multinational The Hershey Company is de aandelenwaardering eind januari door financieel adviesbureau Piper Sandler verlaagd van $153 naar $120. Dit vanwege de verwachting dat de cacaokosten langdurig hoog zullen blijven en Hershey's prestaties negatief zullen beïnvloeden.
Producenten moeten strategieën aanpassen
Het lijkt erop dat de cacaoproductie op korte termijn nog blijft kampen met uitdagingen. Chocoladebedrijven moeten daardoor hun korte- en langetermijnstrategieën aanpassen. De belangrijkste strategieën van producenten zijn daarbij kostenbesparingen, aanpassingen aan (grootte van) verpakkingen en prijsverhogingen voor consumenten. Andere manieren om kosten te drukken zijn veranderingen in recepturen, vermindering van het cacaogehalte in chocolade of het overstappen op alternatieve ingrediënten. Grote chocoladeproducenten zoals Hershey kunnen hun sterke inkoopmacht gebruiken om cacao tegen relatief lagere prijzen op de termijnmarkten te kopen, terwijl kleinere bedrijven afhankelijker zijn van spotprijzen.
Aan elke strategie hangen echter ook risico's. Het aanpassen van verpakkingsformaten bijvoorbeeld krijgt steeds meer aandacht van de media onder de term 'krimpflatie'. Mondelez International kreeg felle kritiek toen het bedrijf het gewicht van Cadbury Twirl-chocoladerepen verlaagde.
Hoe bedrijven met de uitdagingen omgaan, hangt ook af van de positionering van de merken. Zo heeft Tony's Chocolonely zichzelf gepositioneerd als een merk dat strijdt tegen kinderarbeid, uitbuiting en illegale arbeid en voor duurzaamheid in de chocoladeketen. Daarom is het onwaarschijnlijk dat Tony's zijn ethische uitgangspunten zal opofferen voor goedkopere cacaobonen.
Aanpassing aan klimaatverandering op lange termijn
Verandering van het klimaat zet de langetermijnproductie van cacao, met name in Afrikaanse landen, onder druk. Een onderzoeksteam van Wageningen University & Research (WUR) onder leiding van Paulina Asante heeft met behulp van een simulatiemodel onderzocht hoe klimaatverandering de Afrikaanse cacaoproductie in 2060 zal hebben beïnvloed. De resultaten zijn weinig hoopgevend: het cacaoteeltgebied in Ivoorkust zou met 50% kunnen afnemen. In Nigeria en Kameroen zouden de gebieden juist met respectievelijk 40% en 60% kunnen toenemen. Verschuivingen in productiegebieden kunnen op lange termijn ontbossing in de hand werken, vooral in landen met uitgestrekte bossen zoals Kameroen.
WUR-onderzoeker Anten Niels benadrukt dat klimaatverandering een rol speelt in de huidige uitdagingen van de Ivoriaanse cacaoproductie. Volgens de onderzoekers is een verbeterde opbrengst noodzakelijk om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken. Mogelijke oplossingen zijn agroforestry (voedselbossen), beter bodembeheer, de ontwikkeling van droogteresistente cacaovariëteiten en gerichte bemesting.
Op de lange termijn zal Nederland ook de gevolgen hiervan ondervinden. Als 's werelds tweede grootste exporteur van cacao, voornamelijk verwerkt als chocolade, exporteert Nederland jaarlijks voor bijna €10 miljard aan chocoladeproducten. Dit is bijna evenveel als de gecombineerde exportwaarde van de zuivel- en eiersector.
