'We willen de koffie-industrie hervormen'

Bij FarmersDirect Coffee staat innovatie voorop, zowel in feit dat volop wordt ingezet op nieuwe technologieën als in het feit dat ze het eerste koffiebedrijf zijn waarbij boeren en coöperatie mede-eigenaar worden van het platform. "Dit doordat zij (winst)aandelen verkrijgen voor het leveren koffiebonen en daarnaast de mogelijkheid hebben om extra aandelen in te kopen", aldus medeoprichter Ward de Groote. "Maar dat is niet de grootste winst voor de boer. Dat is namelijk onze app. Daarmee kunnen zij kennis delen over elkaars oogst." Die data is van grote waarde volgens de oprichters.

"Op dit moment heerst nog steeds het gevoel dat de koffieboer 'zielig' is. Ik ben het daar niet mee eens", aldus de Groote. "Wij willen met FarmersDirect Coffee de boer de positie geven die ze verdienen." Het doel van het platform is dan ook tweeledig, zo blijkt. "Enerzijds is ons streven om de boeren mede-eigenaar te laten worden en de aangesloten boeren kennis te laten delen. Anderzijds willen we de duurzaamheid, herkomst én kwaliteit van de koffiebonen voor iedereen inzichtelijk maken. Met deze combinatie zijn we uniek."

Het gebruiken van een app
FarmersDirect Coffee zet een app in om boeren kennis te laten delen. "De aangesloten boeren vormen een netwerk over drie continenten. Ze krijgen toegang tot relevante data over elkaars oogst, fertilisatiemogelijkheden en plantagemanagement", vertelt De Groote. "Dit maakt grootschalige benchmarking en optimalisatie van de oogst mogelijk. Boeren kunnen namelijk op basis van de cijfers met elkaar samenwerken om de teelt overal te optimaliseren. De vraag die daarbij telkens moet spelen: hoe kun je je oogst verhogen, maar de kostprijs laag houden?"

Een voorbeeld is volgens De Groote dat boeren vaker een tussenoogst kunnen toepassen. "De koffieoogst duurt vaak maar twee of drie maanden. De rest van de tijd gebeurt er weinig. Als je in die tussentijd maïs plant, dan kun je de resten daarvan wellicht weer gebruiken in de eerstvolgende koffieoogst. Maar als boer moet je dan wel relevante informatie hebben over de resultaten. Deze app is daar dan een uitkomst voor. In Nederland doen we dit al, en ook in Brazilië is het in opkomst." In de onderontwikkelde landen geeft De Groote toe dat het een uitdaging kan zijn, maar dan is volgens een coöperatieve gedachtegang een oplossing.

"We hebben immers maar één planeet en als we grond gebruiken, dan moeten we dat goed doen. In Nederland hebben we agronomisten die veel gegevens hebben over het grondgebruik. Wij zijn goed in het 'vierkante meter produceren'. Met onze app willen we boeren de mogelijkheid geven om onderling te bekijken wie het beste presteert met de omgeving in gedachte. Dat is een andere insteek dan andere certificeringsprogramma's. Uiteindelijk willen we wel allemaal hetzelfde. Een goed inkomen voor de koffieboer én goed omgaan met de planeet. Daarvoor is samenwerking nodig. Deze app maakt dat wereldwijd mogelijk"

Blockchain gebruiken
Niet alleen wil het inzetten op het productieproces, maar ook de productieketen moet beter. De huidige praktijk werkt volgens FarmersDirect Coffee als volgt: nadat de bonen geoogst zijn, komen ze via exporteurs, vervoerders, importeurs, branders, de exchange markt, distributeurs en inkopers bij de consument terecht. De informatie over deze route is vaak niet te traceren, waardoor er voor de consument weinig bekend is over de herkomst van de koffie. "Die willen we via open source blockchain volledig transparant maken", vertelt Cees Homburg.

Hij vervolgt: "Deze database wordt niet door één persoon beheerd, maar door iedereen op het netwerk. De app werkt richting de boer, deze blockchain is voor de retail. De boeren die zich bij ons aansluiten, komen automatisch in die blockchain terecht. Het zorgt voor duidelijkheid in de keten en dat is iets – zo blijkt uit recent onderzoek – behoefte aan is vanuit de consument." Uiteindelijk moet de consument het gehele productieproces kunnen inzien via een QR-code op de verpakking. "Van het telen van de bonen, tot het roosteren en het vervoeren ervan. Het geeft de koffieboer tegelijkertijd een betere onderhandelingspositie voor de kostprijs van hun bonen."

Uitrol
Op dit moment zijn De Groote en Homburg druk met bovenstaande. "We hebben al diverse gesprekken gehad met retailers. Ook in het buitenland. Dan moet je denken aan supermarkten in Oostenrijk, Duitsland en Zweden. Ons voordeel is dat we niet gebonden zijn aan een bedrijf of plantage, maar volledig openbaar werken", licht Homburg toe. De Groote: "We verwacht verder in augustus drie of vier pilots te kunnen draaien. In Brazilië, Centraal-Amerika, Vietnam en Centraal-Oeganda. Dan willen we kijken hoe goed het systeem werkt en waar we nog zaken moeten aanpassen."

Uiteindelijk heeft FarmersDirect Coffee grotere ambities. "Ons doel is natuurlijk dat dit hét nieuwe, grote systeem wordt voor de koffie-industrie wereldwijd. Het systeem moet zo goed zijn dat iedereen er mee wil werken, dan kunnen we echt impact gaan maken."