Hoe wordt Poetins olie-ambitie doorgezet?

Poetin lijkt de wereld bij de ballen te hebben, zo schetste Dick Veerman de situatie. China en de Europese Unie hebben gas en olie uit Rusland nodig. Maar Rusland is ook afhankelijk, omdat het land de inkomsten nodig heeft. De oorlog in Oekraïne raakt zowel het aanbod als de vraag naar Russische olie. En hoewel de ene na de andere oliemaatschappij met Westerse aandeelhouders zich terugtrekt uit Rusland, is er (nog) geen boycot van Russische olie.

Toch valt de vraag duidelijk weg, ondanks de lagere prijs. Sinds de inval ligt één vat Russische olie ongeveer $22 lager dan een vat Brent-olie. Kopers zijn terughoudend om de 'besmette' Russische olie te kopen, zo schrijft RTL Nieuws. Volgens de Wall Street Journal maakte Shell van het prijsverschil gebruik om een partij van 100.000 ton Oeral-olie voor $28,50 per vat in te kopen. Dit is het kortetermijnprobleem van Poetin.

Westerse kennis en technologie
Op de langere termijn zal Rusland moeite hebben om het aanbod van olie en gas op peil te houden, zo schrijft Het Financieele Dagblad. De afgelopen tien jaar verdubbelde Rusland de olieproductie naar meer dan 11 miljoen vaten per dag. Dat maakt dat het land zich voegt achter de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië, als grootste olieproducenten ter wereld. Daar stoppen Poetins ambities niet. Hij wil de olie- en gassector nóg verder doorontwikkelen.

Daar doemt een volgend probleem op. Westerse bedrijven als BP, Equinor, Shell en ExxonMobil trekken zich (deels) terug uit het land. Dat betekent ook het vertrek van Westerse kennis en technologie uit het land. Rusland is in bestaande wingebieden afhankelijk van buitenlandse experts. Dat geldt ook voor nieuwe wingebieden, zoals die in het Noordpoolgebied. Betekent de exodus van bedrijven een streep door de plannen van Poetin?

We moeten niet te gehaast conclusies trekken, vertelt een manager uit de olie-industrie. Rusland is nu inderdaad afhankelijk van Westerse kennis en technologie. Toch wist het land - ondanks de sancties die volgden op de annexatie van de Krim - de productie te verdubbelen. De sancties (zover nu bekend) gaan echter wel veel verder. De huidige sancties plaatsen Rusland tussen Iran (algehele boycot van producten) en China (met sancties tegen bepaalde technologieën zoals exportbeperkingen voor bepaalde machines van ASML). De mogelijkheid bestaat dat Rusland uitwijkt naar China voor technologie.

Gas
De oorlog dwingt Europa zijn energievoorziening te diversifiëren. Afrikaanse landen als Algerije, Nigeria, Egypte en Angola kunnen Europa bevrijden van zijn afhankelijkheid van Russisch gas, schrijft Deutsche Welle. Er is genoeg potentieel, maar een laag aanbod en serieuze knelpunten moeten nog wel overwonnen worden.

Voor nu zou Europa de gaskraan dicht kunnen draaien zonder volgend jaar in de kou te staan. Dat berekende de Brusselse denktank Bruegel. Niet zonder de vraag te verminderen, de regelgeving te wijzigen en meer geld uit te geven door nu al onze reserves aan te vullen met duur LNG. Naar verluidt komt de Europese Unie volgende week met een voorstel om de transitie naar schone energie te versnellen en de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen.

The New York Times zag het conceptvoorstel. Europa geeft op korte termijn gas waarschijnlijk niet op. Wel wil het minder afhankelijk worden van gas uit Rusland door de gasopslag uit te breiden en te diversifiëren naar vloeibaar aardgas (lng). Ook de snelle renovatie van oude lekkende gebouwen, de vereenvoudiging van regelgeving om investeringen in hernieuwbare energie aan te trekken, de aanmoediging van zonnepanelen op daken en meer energie uit biomassa worden genoemd.

Ondertussen kocht de Europese Unie afgelopen woensdag nog voor een recordbedrag van €689 miljoen aan gas van Rusland, berekende denktank Breugel vrijdag.

Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodbusiness en Foodlog.