Nog voor de jaarafsluiting maakte FrieslandCampina bekend dat het resultaat over 2022 onder druk staat. Deze uiting lijkt bewust getimed, want hiermee worden de geesten alvast voorbereid op een beperkte nabetaling. Veel leden-melkveehouders leven immers nog in de veronderstelling dat FrieslandCampina goed draait, maar de praktijk blijkt weerbarstiger.
In de eerste helft van dit jaar presteerde FrieslandCampina goed. Boven verwachting goed zelfs. De nettowinst ging toen ruim over de kop en steeg tot €139 miljoen, geholpen door oude voorraden die ineens veel meer waard waren geworden. De champagne bleef toen in de kast. Sterker nog, de directie bouwde toen al een disclaimer in. Ondanks de forse winsttoename, durfde men zich niet te wagen aan een pro forma nabetaling van €0,69 per 100 kilo. In juli was al duidelijk dat het sentiment op de zuivelmarkt aan het kantelen was, ingegeven door de hoge inflatie. Nu, zo'n vijf maanden later, blijkt dat het een verstandig besluit was om het ledendividend in de kluis te laten.
Geen donderslag bij heldere hemel
De verkapte winstwaarschuwing van FrieslandCampina is opvallend, maar geen donderslag bij heldere hemel. Je hoeft namelijk geen econoom te zijn om te begrijpen dat de hoge uitbetalingsprijzen knellen, overigens niet alleen bij de grootste zuivelcoöperatie van ons land. De grondstofwaarde van melk is intussen teruggezakt tot circa €50 per 100 kilo en de zuivelmarkt heeft medio december nog altijd geen vaste grond onder de voeten.
De garantieprijs is met premies echter nog altijd een dikke zestiger, terwijl de spotmelkprijzen al door de grens van €50 zijn gezakt. Rabobank bevestigde kortgeleden dat de aanhoudend hoge uitbetalingsprijzen kunstmatig zijn. Dat melkverwerkers zoeken naar nieuwe leden of leveranciers, is volgens de bank een reden waarom de melkprijzen nog altijd niet zijn verlaagd.
Ook al zou FrieslandCampina de melkprijs willen verlagen, dan zijn daar weinig mogelijkheden toe. De referentiebedrijven houden immers star vast aan de hoge uitbetalingsprijzen. Enkel het Belgische Milcobel verlaagde recent de melkprijs, maar die weegt beperkt mee in het mandje van bedrijven. Met de garantieprijssystematiek heeft FrieslandCampina weinig bewegingsvrijheid om eigenhandig te sleutelen aan de melkprijs. De leden krijgen op hun beurt wel een concurrerende melkprijs. En dat is uiteindelijk het doel. Zeker nu de poort voor nieuwe leden weer nadrukkelijk open staat.
Strategie onder druk
Het eerste kwartaal staat voor de deur. Qua zuivelconsumptie zijn dat doorgaans zwakke maanden. Nu waarschijnlijk al helemaal door de koopkracht die onder druk staat. In toenemende mate switchen consumenten naar private label-zuivel. Dit zet de 'groene strategie' van FrieslandCampina enigszins onder druk. Aan de andere kant eisen afnemers dat duurzaamheidseisen worden geïmplementeerd op het boerenerf, dus het zou naïef zijn om het roer in paniek weer om te gooien. De zuivelcoöperatie blijft vasthouden aan de ingezette koers. Voor FrieslandCampina is het zaak om de huidige inflatiestorm goed door te komen. Voorlopig dus alle hens aan dek op het schip van stuurman Hein Schumacher.
