'Zuivelfabriek in Ommen is een lot uit de loterij'

De bestaande droogtorens in Ommen maakt de locatie extra interessant. Het initiatief van Hoogenberg start klein met de aanvoer van circa tien melkveehouders. De bedoeling is om de overcapaciteit in het beginstadium te verhuren aan derden. Maar als de groei doorzet, zoals Hoogenberg beoogt, dan blijft het niet bij de fabriek in Ommen alleen.

Wat bent u precies van plan?
"Wij willen laten zien dat melkveehouders rondom een straal van 1 kilometer rondom de 162 Natura 2000-gebieden in Nederland wel degelijk toekomst hebben, hoewel niet iedereen van hen zal doorboeren. Wij gaan ervan uit dat een op de drie melkveehouders gaat verdwijnen de komende jaren. Degenen die overblijven, willen wij helpen te verduurzamen. In principe kan iedere melkveehouderij bij ons terecht, van extensief tot heel intensief. Wel is het zo dat we de uitstoot in lijn willen brengen met de drempelwaarde. Dat is belangrijk, ons model moet immers juridisch houdbaar zijn. Wij voorzien namelijk dat de volgende rechtszaken van milieuclubs als de MOB zullen gaan over of de Natuurherstelwet wel wordt nageleefd."

In praktijk komt het er dan op neer dat melkveehouders die zich bij jullie aansluiten dus flink moeten vergroenen?
"Dat kun je zo zeggen, maar hier staat ook een royale toeslag op de melkprijs tegenover. Wij gaan werken met duurzaamheidsindicatoren waar melkveehouders via de Kringloopwijzer op kunnen scoren. We hanteren hierbij gradaties die gaan van brons tot platina. Bij de hoogste norm bedraagt de toeslag 12 cent per liter bovenop de garantieprijs van FrieslandCampina, zonder dat er sprake is van inhoudingen of andere fratsen. Overigens gaan wij geen honderden indicatoren introduceren, want het moet voor melkveehouders ook behapbaar blijven allemaal. Om concreet te worden: Het ureumgehalte van tankmelk is bijvoorbeeld een van de indicatoren. Dit zegt iets over de stikstofbenutting van de veestapel op een bedrijf. Bovendien kunnen melkveehouders hier via weidegang en het rantsoen op sturen om dit omlaag te brengen."

U belooft gouden bergen…
"Laat ik voorop stellen dat melkveehouders die zich bij ons aansluiten een toeslag ook nodig hebben, want wij verlangen natuurlijk wel een tegenprestatie. Als dat een krimp van de veestapel met zich meebrengt, zou ik tegen melkveehouders willen zeggen: focus je niet te veel op omzet alleen, maar kijk naar de winst die overblijft onder de streep. Minder koeien hoeft niet altijd slechter te zijn."

Die toeslag moet ergens vandaan komen, hoe gaan jullie dat allemaal terugverdienen in de markt?
"De hoogste toeslag van 12 cent is opgedeeld in twee delen; 7 cent komt van ons uit de productie. Dat is ook nodig om competitief te zijn met de andere topmelkstromen. Daarboven wordt 5 cent betaalt door andere stakeholders. SuperUnie heeft al snel steun laten zien aan ons initiatief en met hen hebben we een samenwerkingsvorm. We gaan eenvoudige zuivelproducten op schaal produceren, zodat we de keten efficiënt kunnen inrichten. We starten met Griekse yoghurt in emmertjes van 1 kilo. We gaan geen dure eigen merken ontwikkelen, maar liften mee op het huismerk van SuperUnie. Voor hen is het interessant dat zij zuivelproducten afkomstig van de meest zuivere gronden nabij Natura 2000-gebieden kunnen aanbieden. Als consumenten bereid zijn om extra te betalen voor bijvoorbeeld water uit een natuurzuivere bron zoals het Belgische Spa, dan moet dat ook lukken met zuivel denken wij. Zodoende voorzien wij een groeiende markt. "

"Ons doel is om dit jaar van tien naar dertig melkveehouders te groeien, om vervolgens binnen drie tot vijf jaar op te schalen tot circa 250. Als dat allemaal gaat lukken, dan blijft het niet bij die ene fabriek in Ommen met een jaarlijkse verwerkingscapaciteit van 100 miljoen liter. Maar voorlopig zitten we ruim in ons jasje. In tussentijd verhuren we de overcapaciteit. De bestaande poedertorens zijn ideaal, want dat stelt ons in staat om mee te ademen met de markt om naast dagverse zuivel ook lang houdbare producten te produceren. Eigen RMO's komen er overigens niet. Daar gaan wij het verschil niet mee maken."

In de huidige markt met krimpende dieraantallen is nagenoeg elke melkverwerker op zoek naar melk, dat maakt uw zoektocht misschien wel extra lastig?
"We worden inderdaad soms met de nek aangekeken en staande ovaties krijgen we zeker niet. We staan wel in contact met andere verwerkers, maar samenwerkingsvormen met de grote zuivelcoöperaties gaan erg moeizaam. Ik snap dat niet, want wij willen de sector alleen maar vooruit brengen en een mooie toekomst geven."