De internationale berichtgeving over de Oekraïense pluimveevleesmarkt was tot voor kort vrijwel expliciet positief. Inmiddels begint dit beeld echter te keren. Zo ontstaat er scepsis over strategische beslissingen van megaslachterij MHP die eerder positief werden ontvangen. Daarnaast komt er meer nadruk te liggen op de uitdagingen die de oorlog met zich meebrengt. Met name de problemen op het Oekraïense energienet zouden op korte termijn voor complicaties kunnen zorgen.
Tot nu toe was het beeld over de Oekraïense sector overwegend positief. Zo wordt benadrukt dat kip in Oekraïne in de relatief veilige gebieden in het noorden en oosten wordt geproduceerd. Dat geldt ook voor het Oekraïense megabedrijf MHP, dat 70% van de Oekraïense sector in handen heeft. Ook het resultaat van MHP over 2023 werd overwegend positief uitgelegd, aangezien de omzet steeg en het bedrijf zijn schuldenpositie wist te verbeteren.
De berichtgeving over de positie van de Oekraïense pluimveesector wordt duidelijk minder positief. Zo wordt de beslissing van MHP om schulden af te lossen door analisten niet meer als een succes geduid, maar als de keuze voor een conservatievere koers. Waar het bedrijf voor de oorlog een extreem snelle groei kende, kiest MHP sinds de oorlog voor de zekerheid van lagere lasten.
Uitdagende omstandigheden
Daarnaast komt er steeds meer nadruk op de uitdagingen waar de Oekraïense pluimveesector mee te maken krijgt. Zo is de consumptie van kippenvlees in Oekraïne aanzienlijk gedaald, waardoor de Oekraïense sector genoodzaakt was zich nog een stuk sterker op export te richten. Door de oorlog steeg het aandeel van de omzet uit export van het bedrijf van 53% in 2020 en 2021 tot rond de 60% in 2022 en 2023. Daarbij helpt het niet dat het bedrijf zijn onbeperkte toegang tot de Europese markt inmiddels verloren is en dat de Oekraïense sector weer voor een groter deel op de wereldmarkt is aangewezen. Sinds het begin van de zomer geldt er effectief een importquotum van Oekraïense kip van 137.000 ton.
Daarnaast verkoopt het bedrijf zijn kip nog altijd in de getroffen gebieden en dat zorgt nog weleens voor ongelukken. Zo maakte het bedrijf in mei bekend voor $7 miljoen aan kip te hebben afgeboekt, nadat een opslagloods werd geraakt in het zuiden van Oekraïne.
Daarnaast heeft een aanzienlijke devaluering van de Oekraïense grivna twee duidelijk tegenstrijdige kanten. Voor de oorlog was een Oekraïense grivna zo'n 3 eurocent waard. Inmiddels is de waarde gedaald tot zo'n 2,2 cent. Aan de ene kant is dit gunstig voor de export, maar aan de andere kant maakt het de import van materieel aanzienlijk duurder. Dat terwijl het bedrijf dagelijks geconfronteerd wordt met tekorten aan vrachtwagens en containers.
Energienet onder druk
Naar alle waarschijnlijkheid is er echter één factor die er in negatieve zin uitspringt en dat is de groeiende druk op het Oekraïense energienet. Sinds het begin van de oorlog richt het Russische leger zijn pijlen op het Oekraïense energienet en daarbij wordt geen enkel gebied gespaard. Om de bevolking van het land te destabiliseren, legt Rusland niet alleen het energienet in de bezette gebieden, maar in heel Oekraïne plat. De eerste twee jaar van de oorlog bleek Oekraïne goed in staat om de infrastructuur te herstellen, maar toch vallen er steeds vaker gaten in de infrastructuur.
In de eerste twee jaar van de oorlog was dat vooral terug te zien in de afname van hernieuwbare energiebronnen. In het jaarverslag van MHP van 2023 is te lezen dat het aandeel van hernieuwbare energie in de bedrijfsvoering in het eerste jaar van de oorlog met 4% afnam. Dat lijkt een kleine daling, maar in de praktijk wordt het bedrijf afhankelijker van zijn eigen productie. In de praktijk steeg het aandeel van biogas binnen de duurzame energiebronnen van het bedrijf van 68,8% tot 89,5%. Dit was nodig om de afname van hydro-energie op het Oekraïense energienet te compenseren. Analisten verwachten dat dergelijke gaten in de energievoorziening steeds ernstigere vormen aannemen. Het valt dan ook zeker niet uit te sluiten dat MHP de komende jaren de productie vaker stil zal moeten leggen wanneer er te weinig stroom beschikbaar blijkt te zijn om de slachtlijnen te opereren of producten te koelen. Zeker als in de winter onmogelijk blijkt om alle huizen van burgers te verwarmen, mag het niet verbazen als MHP niet vooraan in de rij staat.
