De Amerikaanse president Trump heeft deze week de scheepvaartwereld flink opgeschud. Niet alleen met de importheffingen die hij nu ook wil opleggen aan goederen uit de Europese Unie, maar ook met maatregelen die hij wil invoeren om de groeiende dominantie van China in de scheepsbouw terug te dringen. De wereldwijde containertarieven staan ondertussen op het laagste punt sinds januari 2024.
Trump wil Chinese investeringen in onder meer havens tegengaan en een belasting invoeren voor buitenlandse schepen die Amerikaanse havens aandoen. Schepen van Chinese rederijen, in China gebouwde schepen of schepen van rederijen die in China gemaakte schepen in de vloot hebben (!) zouden een belasting van $500.000 tot $1,5 miljoen per havenbezoek opgelegd krijgen. Volgens maritieme dataplatform Freightos komt dit bij een schip met een capaciteit van 10.000 TEU (containers van 20 voet) neer op ongeveer $100 tot $300 per 40-voeter en zullen vervoerders deze extra kosten waarschijnlijk doorberekenen aan verladers. Deze kosten per container zijn op basis van 1 Amerikaanse haven, maar de meeste schepen die van verre bestemmingen komen, doen volgens Freightos drie Amerikaanse havens aan. Rederijen die gebruik maken van Amerikaanse schepen zouden juist een belastingteruggave krijgen.
Volgens dataplatform Drewry zouden deze maatregelen wel eens 80% van de containerschepen die naar de VS varen kunnen raken. "Als gevolg hiervan kunnen vervoerders gedwongen worden om schepen om te leiden, wat leidt tot hogere operationele kosten en inefficiëntie." Volgens Drewry zullen hierdoor de bestaande uitdagingen binnen de industrie verergerd worden. "Naast de onzekerheid die door deze beleidswijzigingen wordt gecreëerd, hebben de vervoerders al te maken met dalende vrachttarieven en aanhoudende overcapaciteit."
Of uitwijken naar andere landen een oplossing kan bieden is maar de vraag. Buurlanden Canada of Mexico worden er, zover er al beschikbare transportverbindingen over land zijn met de VS, met de aankomende (4 maart, als er niet opnieuw uitstel komt) importheffingen van 25% niet aantrekkelijker op.
Trump stuurt ook aan op handelsoorlog met EU
Trump heeft zich nu ook concreet uitgelaten over het instellen van hoge invoerheffingen voor goederen uit de Europese Unie. En wel van maar liefst 25%, net zoals voor Mexico en Canada in de pijplijn zit (al geldt er voor het laatste land een uitzondering op energie). Dat zou moeten gelden 'voor auto's en alle andere dingen'. Volgens Trump is de EU opgericht 'om de VS te naaien'.
Eerder kondigde de Amerikaanse president ook al aan een mondiaal importtarief van 25% voor staal en aluminium in te voeren, wat de Europese Unie ook hard zal raken. Naar aanleiding daarvan zei Ursula von der Leyen: "Ongerechtvaardigde tarieven voor de EU zullen niet onbeantwoord blijven; ze zullen leiden tot stevige en proportionele tegenmaatregelen. De EU zal optreden om haar economische belangen veilig te stellen. Wij zullen onze werknemers, bedrijven en consumenten beschermen."
Volgens Eurostat-cijfers was de VS in 2023 het belangrijkste exportland wat goederen betreft (19,7%) en het een na grootste importland (13,7 %). Nederland was de grootste importeur van Amerikaanse goederen van de EU-landen met €75,2 miljard. Voor Nederland was dit 16,5% van de totale import uit niet-EU-landen.
Duitsland was de grootste exporteur. Volgens cijfers van Eurostat was er in 2023 een handelsoverschot met de VS als het gaat om goederen en een handelsdeficit bij diensten. In totaal was er een relatief klein handelsoverschot van €48 miljard (3% van de €1,6 biljoen aan handelsstromen). Voor goederen was het handelsoverschot €157 miljard. Het handelsoverschot bij voeding en dranken was €16 miljard. Bovenaan het lijstje met de hoogste importwaarde voor goederen die van de VS naar de EU gaan staan kerosine en (ruwe) olie.
'Onvoorspelbaarheid staat gelijk aan extra kosten'
Lars Jensen, CEO van Vespucci Maritime schrijft op LinkedIn dat er 'een patroon ontstaan dat er een grote discrepantie kan zijn tussen wat Trump zegt dat hij gaat doen wat tarieven betreft en wat er uiteindelijk in de praktijk wordt geïmplementeerd'. "Daarom is er voor de EU-tarieven niets zeker. Deze onmogelijkheid om essentiële kosten voor de toeleveringsketen te voorspellen, is een element waar verladers voorlopig mee te maken lijken te hebben", aldus Jensen.
De onzekerheid wordt volgens hem nog groter door 'Trumps feitenvrije benadering in zijn redeneringen', met als laatste 'feit' dat de Europese Unie is opgericht om de Verenigde Staten te naaien, wat duidelijk onjuist is, aldus Jensen. Dat onjuiste uitspraken zijn beleid lijken te sturen maakt volgens de CEO 'gebeurtenissen nog onvoorspelbaarder. "En onvoorspelbaarheid in een toeleveringsketen staat gelijk aan extra kosten."
Containerprijzen op laagste punt sinds januari 2024
De Drewry World Container Index is deze week gedaald met 6% naar $2.629 per container van 40 voet. Daarmee staat de index 25% lager dan een jaar geleden en op het laagste punt sinds januari 2024. Vooral op de lijnen van China naar de VS daalde de spottarieven afgelopen week. Van Shanghai naar Los Angeles met 11% en naar New York met 10%. Alleen containervervoer van Rotterdam naar Shanghai en van New York naar Rotterdam steeg in prijs (beide +1%). Op jaarbasis is de grootste daling te zien op de route Rotterdam naar Shanghai (-45%) en vice versa (-34%), New York - Rotterdam (-32%), Shanghai - LA (-22%) en Shanghai - New York (-21%).
{{dataviewSnapshot(41_1740673668)}}
Ook de tweewekelijkse Intra-Asia Container Index van Drewry daalde, met 8% naar $615 per 40-voeter. Dat is nog steeds 24% meer dan een jaar geleden.
