'Kweekvlees is in situatie als deze heel interessant'

De productie van kweekvlees bij Moonen is iets meer dan drie jaar geleden in een stroomversnelling gekomen toen de veehouder een oproep zag voor een brainstorm van Wageningen Universiteit. "Ze wilden met boeren in gesprek over kweekvlees. Ik heb mij daar direct voor aangemeld en kwam in contact met Cor van der Weele. Zij deed onderzoek naar de acceptatie van kweekvlees. Via haar kwam ik weer in contact met Ira van Eelen en werd ik gewezen op een symposium. Daar gaf Mosa Meat diverse lezingen en presentaties. Eigenlijk vielen daarna alle puzzelstukjes in elkaar. Het is de perfect samenloop van omstandigheden geweest."

Veel agrarisch ondernemers hebben nog steeds een afkeer tegen kweekvlees of vegetarische alternatieven. Waarom is dat volgens jou?
"Ik denk dat veel van hen bang zijn dat hun businessmodel onder druk komt te staan. Maar ik zie dat heel anders. Ik ben juist bewust overgestapt. En waarom? Omdat ik nu bezig ben met een duurzame manier van vleesproductie, zonder mijn dieren te hoeven slachten. Daarbij is mijn methaangasuitstoot 92% lager en zit ik qua circulatie op één-op-één. Als we over tien jaar die miljarden mensen moeten voeden, dan kan dat niet op de manier waarop we het nu doen. Kweekvlees is in mijn ogen een heel grote kans voor Nederland en de agrarisch ondernemers in ons land; maar ook daarbuiten. De tijd om er sceptisch over te zijn, is voorbij."

Toch hebben veel ondernemers vandaag de dag hun hoofd vol aan andere zaken, zoals de hoge prijzen voor grondstoffen en energie én de oorlog in Oekraïne. Wat merk jij daar als kweekvleesproducent van?
"Vlees is momenteel echt heel duur. Als voorbeeld: ik heb Schotse hooglanders, daar betaal ik op het moment meer dan het dubbele voor in vergelijking tot acht à tien weken geleden. Het is gekkenhuis, onder meer vanwege een gebrek aan aanbod. Maar met kweekvlees heb je dat veel minder. Ik denk zelfs dat, wanneer de huidige situatie doorzet, kweekvlees heel snel interessant wordt voor (specifiek) de horecasector. Als ondernemer heb je immers 70% tot 95% minder land nodig om dezelfde hoeveelheid vlees te maken. De kostprijs gaat dus omlaag."

Wat zijn voor jou op dit moment dan wel grote uitdagingen?
"We zijn, als kweekvleesproducenten, afhankelijk van goedkeuring vanuit de overheden. En dat zijn langdurige trajecten. Gelukkig is op dat gebied dinsdag 15 maart een grote stap gezet. Er is namelijk in Nederland een motie ingediend om kweekvleesproeven toe te staan. In gesprek met het ministerie gaan we nu bepalen wat de juiste 'gecontroleerde omstandigheden' hiervoor worden. Ook is het wachten tot de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) toestemming geeft om kweekvlees op de markt te brengen. Maar we zijn al heel blij dat stap één is gelukt. Nu kunnen we immers aan de slag."

"Een andere uitdaging is dat agrarisch ondernemers er, zoals ik net ook al aangaf, nog zo sceptisch tegenover staan. Ze blijven roepen dat kweekvlees niet lekker is, terwijl ze het in veel gevallen niet eens geproefd hebben. We roepen als agrarische sector al jaren dat wanneer we met dertig koeien de boterham kunnen verdienen, dat we dat dan wel zouden doen in plaats van driehonderd koeien te houden. Met kweekvlees kan dat. Toch springt (nog) niemand in dat gat."

De consument moet nog niet veel hebben van kweekvlees, en spreekt vaak over laboratoriumvlees. Merk jij daar al een verschuiving in?
"Als het eenmaal in de schappen ligt of op het menu staat, dan weet ik zeker dat iedereen benieuwd is naar de smaak. Daarna is het aan ons om die consument vast te houden. Daar werken we aan. We willen de consument een beleving meegeven. We wijzen op dieren in natuurgebieden en geven aan: 'Dadelijk kun je van die koe vlees eten'. Dat stukje beleving is iets wat we als agrarische sector een beetje vergeten zijn. Hier heb je de kans op het vanaf het begin goed neer te zetten; dat is ook onze ambitie bij Crole. In de toekomst heb je als consument platgezegd de keuze om vlees van een dode of een levende koe te consumeren."

Waar hoop jij dat de markt voor kweekvlees over vijf jaar staat?
"Ik verwacht dat kweekvlees dan gezien wordt als het 'tussensegment': tussen plantaardige alternatieven en het vlees van dode dieren. En ik hoop dat de groep consumenten die kiest voor kweekvlees groeit. En dat verwacht ik ook. Consumenten kiezen steeds vaker voor een voedingspatroon met minder vlees, omwille van het milieu of dierenwelzijn. Met kweekvlees heb je het beste van beiden: echt vlees (100%), maar zonder slacht. Kortom: het dierenwelzijn wordt geborgen en het milieu wordt gigantisch minder belast. Het zou mooi zijn als dat verhaal over vijf jaar algemeen bekend is in Nederland."