Oekraïne en Rusland hebben samen met de Verenigde Naties en Turkije een overeenkomst getekend over de export van graan uit Oekraïne. Hierdoor kunnen ze ondanks de oorlog het graan op de wereldmarkt brengen. Turkije gaat een grote rol spelen als belangrijkste bemiddelaar tussen de landen
Vrijdagmiddag 22 juli werd de overeenkomst beklonken in Istanbul. De overeenkomst moet de export van granen uit Oekraïne via de Zwarte Zee weer mogelijk maken. Volgens de VN secretaris-generaal Antonio Guterres en de Turkse president Tayyip Erdogan zal de overeenkomst helpen om de wereldwijde voedselcrisis te verlichten. "Het zal helpen de voedselprijzen te stabiliseren" en dat vooral de ontwikkelingslanden en de "kwetsbaarste mensen op de rand van hongersnood" zullen profiteren van het akkoord zei de secretaris-generaal van de VN. Momenteel zit er ongeveer 20 miljoen ton graan vast in Oekraïne wat geëxporteerd moet worden.
Turkije bekleed rol als bemiddelaar
Ook Turkije heeft de overeenkomst getekend. Het land treedt al weken op als bemiddelaar om tot een overeenstemming te komen tussen Oekraïne en Rusland en gaat een zeer grote rol spelen in de graanexport van Oekraïne door de Zwarte Zee. Zo komt het coördinatiecentrum in Istanbul waar de VN, Turkije, Oekraïne en Rusland gaan samenwerken om alles goed en volgens de regels te laten verlopen. De belangrijkste rol voor Turkije is de marine: Zij moeten de beveiliging waarborgen van de vaarroutes en de vrachtschepen inspecteren. Dat wordt nog een hele uitdaging gezien de aanwezigheid van zeemijnen in de Zwarte Zee. Ook wordt er streng toezicht gehouden op het smokkelen van bijvoorbeeld wapens. De exacte voorwaarden zijn echter nog voor een deel onduidelijk. Wat Rusland en Oekraïne wel hebben toegezegd is dat vrachtschepen die geladen worden in de havens niet aangevallen worden.
Door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland staat de graanexport door de Zwarte Zee zo goed als stil. Landen die normaliter veel graan van Oekraïne en Rusland afnemen moeten dat nu elders vandaan halen tegen veel hogere prijzen. Eritrea importeert bijvoorbeeld de helft van zijn graan uit Rusland en de andere helft uit Oekraïne en Tanzania ook meer dan 60%. Ook Turkije importeert 86% van zijn graan uit deze 2 landen en Egypte 74%.
Matif doet een stap terug
De tarweprijs op de Matif stond gisteren de gehele dag onder druk door de ontwikkelingen in Istanbul. Donderdag sloot de Matif nog op €350,75 per ton. De beurs opende vrijdagochtend op €340,50 en zakte gedurende de handelsdag door naar €329 per ton. Uiteindelijk sloot de koers vrijdagavond op €325,75 per ton. Het effect van het akkoord op de tarwemarkt lijkt vooralsnog enigszins beperkt te blijven. Daar komt bij dat er bij experts twijfels hebben over bijvoorbeeld in hoeverre de infrastructuur nog op orde is voor de graanexport en of reders en verzekeraars het aandurven het gebied dat vol mijnen ligt in te varen.
