Geen 1 aprilgrap, maar wel een stunt. In de gehaktbal die het Australische kweekvleesbedrijf Vow Food gisteren in wetenschapsmuseum Nemo in Amsterdam onthulde zit echt een aantal procenten mammoeteiwit, maar je kunt niet zeggen dat je daarmee ook een onvervalst stukje mammoetvlees op je bord hebt.
Sterker nog, de gehaktbal is niet bedoeld om op te eten. Het eerste dier waarvan dat het bedrijf binnen drie maanden in Singapore kweekvlees in de markt hoopt te zetten, is een stuk minder exotisch: Japanse kwartel. De mammoetgehaktbal is een initiatief van Bas Korsten van reclamebureau Wunderman Thompson, die in 2016 ook initiatiefnemer was van AI-project The Next Rembrandt. Korsten ziet voor zijn branche als 'voorlopers van de culturele sector' ook een rol weggelegd om een discussie op gang brengen over hoe we in de toekomst voedsel moeten produceren. Hij benaderde startup Vow drie jaar geleden, met als resultaat de presentatie gisteren.
Het mammoeteiwit werd aangevuld met dat van de Afrikaanse olifant en met behulp van stamcellen van schapen opgekweekt. Volgens professor Ernst Wolvetang, een Nederlander die al 35 jaar in Australië woont, kostte het zijn team slechts enkele weken tijd om het kweekvlees voor de gehaktbal te maken. Vow bestaat nu vier jaar en heeft een team van achttien mensen. Foodbusiness sprak in Nemo met James Ryall, Chief Scientific Officer bij Vow.
Jullie hebben een flinke gehaktbal gemaakt, die er smakelijk uitziet. Kun je hem ook eten?
"Nu niet. We hebben er een gasbrander opgezet en het rook een beetje zoals wanneer je krokodil klaarmaakt. Maar er zit mammoeteiwit in en dat hebben we de laatste 5.000 jaar niet gegeten. Je weet niet hoe ons lichaam daarop reageert, of het allergische reacties kan oproepen. Er zouden veel veiligheidstesten gedaan moeten worden voor je het mag eten."
Waarom een mammoetgehaktbal?
"Dit evenement is bedoeld om een discussie te starten. Veel mensen weten niet wat kweekvlees is en wat het voor het voeden van de groeiende wereldbevolking in de toekomst kan betekenen. Maar zeg nou eerlijk: als het een kipnugget was, dan was je hier niet naartoe gekomen."
Jullie experimenteren met exotische dieren en zelfs een uitgestorven diersoort. Waarom komt het eerste kweekvlees dat jullie op de markt gaan brengen dan van een 'doodgewone' kwartel?
"De Japanse kwartel is een bestaand dier, waar de meeste mensen wel van hebben gehoord of dat ze hebben gegeten. We wilden niet dat ons eerste product zo buitensporig was dat mensen er niet aan willen beginnen, maar we wilden wel een dier dat uniek en anders is. Bij 99,9% van het vleesaanbod gaat het om vier dieren: varkens, koeien, schapen en kippen, maar er zijn zoveel meer diersoorten."
Hoeveel levende dieren heb je nodig om kweekvlees te maken?
"We nemen een biopt ter grootte van het topje van een pink. Die cellen stoppen we in een bioreactor en de cellen verdubbelen zich elke 24 uur. Na een aantal dagen heb je 2 liter. Op het eind heb je 2.000 liter en kun je elke tien à veertien dagen oogsten."
Je kunt ook vleesvervangers eten…
"Mensen vervangen vlees daar niet mee, maar vullen ermee aan. Vlees is lekker, dus moeten we mensen iets geven dat nog beter is. Echt vlees, maar dan anders."
Over een maand of twee, drie verwachten jullie de kweekkwartel in restaurants in Singapore te serveren. Wanneer komt het eerste product van Vow op de Australische markt?
"We zijn het eerste kweekvleesbedrijf dat in Australië in de toelatingsprocedure zit. We verwachten het eerste kwartaal van volgend jaar goedkeuring te hebben. Ook in de Verenigde Staten, waar onlangs twee kweekvleesbedrijven zijn toegelaten, zitten we in de procedure. Europa en het Verenigd Koninkrijk, dat is een ander verhaal. Daar heeft nog niemand naar mijn weten een aanvraag ingediend. Ik hoop dat kweekvlees daar in het komende jaar in de pijplijn komt."
Wanneer ligt de kweekkwartel ook in de supermarkt?
"In eerste instantie is het een high end product dat op kleine schaal wordt geproduceerd en werken we samen met restaurantchefs. We verwachtten dat over twee à drie jaar de productie zodanig is opgeschaald dat we betaalbaar in de winkel kunnen liggen. Ik denk dat het in ieder geval geen tien jaar meer gaat duren. Onze productie gaan we de komende tijd snel opschalen. We verwachten later dit jaar een tweede fabriek te openen en 60.000 liter te kunnen produceren. Volgend jaar willen we een derde fabriek openen en dan hebben we het over miljoenen liters."
Wat wordt jullie volgende product?
"We willen ook krokodil mixen met andere diersoorten, maar eerst moeten consumenten aan kweekvlees wennen. Veel mensen zeggen: 'No way dat ik dat ooit eet', maar er zijn er ook die niet kunnen wachten om kweekvleesgehaktballetjes op hun spaghetti te doen."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
