Europese Commissie eist stop energiesteun

De elektriciteitsprijs viel vorige week behoorlijk laag uit. Op maandag 23 mei noteerde de Epex €62,92. Een dag later (dinsdag 24 mei) steeg de elektriciteitsprijs naar het hoogste punt van de week, bij een stand van €95,04. In het weekend daalde de prijs van stroom tot de laagste notering van de week. Op zondag 28 mei (tweede pinksterdag) noteerde de elektriciteitsprijs slechts €5,33. Op dinsdag 30 mei stond de elektriciteitsprijs flink hoger, bij een stand van €84,42.

Het pinksterweekend had een duidelijk weerslag op de elektriciteitsprijs. Zowel de vraag als aanbodkant van de markt hielpen de elektriciteitsprijs omlaag. Door het lange weekend viel de vraag van bedrijven tot maandag 29 lager mei lager uit. Hoewel de grootste vraaguitval tussen zaterdag en maandag plaatsvond, was er de dagen ervoor al een lagere behoefte aan elektriciteit. Veel mensen nemen de dagen voor Pinksteren extra vrijen dagen op. 

Aan de aanbodkant van de markt zorgde vooral een groot aantal zonuren voor een lagere prijs. Zonnecollectoren wisten in maar liefst 35,3% van de Nederlandse stroomvraag te voorzien. Omdat de productie van windturbines ook niet tegenviel, werd in totaal 64% van alle stroom uit hernieuwbare bronnen opgewekt. Door de grote hernieuwbare elektriciteitsproductie werd slechts 35,9% door gascentrales opgewekt. Al komt een behoorlijk deel niet eens op de conto van Nederlandse gebruiken. Bijna een derde van de stroom uit van gascentrales was voor de export bestemd.

Brussel tikt Nederland op vingers
Zeker bij de hoge productie van vorige week heeft het er alle schijn van dat de energietransitie in volle gang is. Als het aan de EU ligt gaat het echter nog lang niet snel genoeg. In de jaarlijkse aanbeveling gaf de Europese Commissie Nederland meerdere vegen uit de pan. Hoewel het op het gebied van zonne- en windenergie snel groeit, behoort Nederland nog altijd tot de zwakst presterende landen op het gebied van een duurzame energiemix, zo meent de EU. Slechts 13% van de totale energiemix is groen. Gemiddeld gebruiken EU-landen voor 22% aan groene bronnen. Hierin wordt niet alleen elektriciteit meegenomen. Ook bijvoorbeeld het verbruik van diesel voor transport wordt in dit cijfer opgenomen.

Hierin zit de crux. Hoewel Nederland op het gebied van de elektriciteitsmix langzaam maar zeker op de rest van de EU inloopt, bestaat de Nederlandse energiemix voor slechts 20% uit elektriciteit. Ongeveer 25% van het Nederlandse energieverbruik bestaat uit transport en maar liefst 55% van alle energie wordt als warmte geclassificeerd. Hiermee wordt niet alleen om de verwarming van panden bedoeld. Ook industriële warmte, zoals de productie van tata-steel valt binnen deze categorie. Bij andere landen ligt deze balans anders. Zo is elektrisch verwarmen in veel Europese landen al tientallen jaren de norm.

Energiesteun moet worden afgebouwd
Daarnaast had de Europese Unie nog enkele bezwaren. Zo is Nederland ook op het gebied van isolatie is Nederland nog lang niet op weg om aan de Europese eisen te voldoen. Daarnaast komt een forse renovatie van het elektriciteitsnetwerk door bestuurlijke problemen maar niet van de grond. De zogenoemde netschaarste is een van de grootste uitdagingen in de energietransitie. Om de geplande capaciteit aan zonne- en windenergie te kunnen verplaatsen, moet de capaciteit van de Nederlandse stroomkabels namelijk flink omhoog. De Europese Commissie adviseert Nederland om flink te investeren in isolatie en het stroomnet.

Daarnaast heeft Brussel alle lidstaten aangesproken op hun energiecompensatie. Volgens de commissie zijn de maatregelen namelijk te duur en ongericht. Daarom kondigde de commissie aan dat lidstaten de compensatiemaatregelen voor het einde van 2023 stop moeten zetten.