Voor koopvaardijschepen steeds gevaarlijker op de Zwarte Zee. Verder blijft Nederland achter bij de rest van Europa op gebied van luchtvrachtvervoer en komt als luchtvrachthub mogelijk verder onder druk.
Sinds zondag zijn er drie schepen in Oekraïense wateren door Russische raketaanvallen beschadigd. In een maand tijd zijn nu vijf koopvaardijschepen in Oekraïense wateren door Rusland geraakt. 11 september werd er een vrachtschip met tarwe aan boord dat tijdens vertrek uit Chornomorsk geraakt, terwijl het daarvoor maanden rustig was gebleven met aanvallen op schepen in de Zwarte Zee.
Zondag ging het om een koopvaardijschip, dat onder de vlag van St. Kitts & Nevis voer, met 6.000 ton maïs aan boord. Maandag was het een bulkschip dat onder de vlag van Palau voer in havenstad Odessa. Woensdag werd een containerschip onder Panamese vlag geraakt, naar verluidt ook met graan aan boord, in de haven van Chornomorsk. Bij de aanvallen kwamen meerdere mensen om het leven en vielen ook gewonden.
"Rusland probeert op deze manier de scheepvaart in de Zwarte Zee, die voedselzekerheid moet garanderen, te ruïneren. Dat heeft alleen maar tot gevolg dat de instabiliteit in regio's die afhankelijk zijn van voedselimport groter wordt en dat internationale relaties op meer gespannen voet komen te staan", citeert persbureau Reuters de Oekraïense vicepremier Oleksiy Kuleba.
Nederland blijft achter op gebied luchtvrachtvervoer
De overslag van luchtvracht in de Europese Unie lag in 2022 27% boven het niveau van 2008, terwijl de overslag in Nederland in 2022 met 1,55 miljoen ton zelfs ruim 4% onder het niveau van 2008 lag. Dit blijkt uit het onderzoek 'De betekenis van luchtvrachtvervoer voor Nederland' dat het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft gedaan in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).
De rol van Schiphol als luchtvrachthub komt de komende tijd mogelijk (verder) onder druk te staan als het aantal passagiersvluchten blijft stijgen en het aantal slots op Schiphol gelijk blijft of wordt verminderd.
Het ministerie gaat samen met de vrachtsector (onder meer Air Cargo Netherlands, Schiphol, KLM en Evofenedex) bekijken hoe de positie van de Nederlandse luchtvrachtsector versterkt kan worden. Een minimaal aantal slots instellen voor luchtvracht, zoals Schiphol wil, mag echter niet volgens de huidige EU-wetgeving. Nederland probeert hiervoor in Brussel ruimte te vinden.
De plannen van het nieuwe kabinet geven volgens Evofenedex gemengde vooruitzichten voor bedrijven die luchtvracht gebruiken voor het verzenden en ontvangen van goederen. Aan de ene kant hoeft Schiphol waarschijnlijk minder snel te krimpen. Aan de andere kant brengt de inzet om de rechtspositie van omwonenden te verbeteren onzekerheid over de beschikbaarheid van de luchtvrachtcapaciteit op Schiphol, stelt de brancheorganisatie op haar website.
In Nederland is er alleen luchtvrachtverkeer op Schiphol (93%) en Maastricht. De totale waarde is vergelijkbaar met die van alle goederen die via de binnenvaart worden vervoerd, aldus het rapport. 64% van alle luchtvracht wordt via Schiphol vervoerd met vrachtvliegtuigen (full freighters). De rest met passagiersvluchten (belly-freight).
Luchtvrachtvervoer neemt volgens het onderzoek de komende twintig jaar internationaal naar verwachting toe met 4,1% per jaar en in Europa met 1,4% per jaar. Bij een hoge economische groei wordt luchtvrachtvervoer verdrongen door het passagiersvervoer en neemt dat volgens een prognose af tot 1,6 miljoen ton per jaar in 2050. Bij een lage economische groei neemt het luchtvrachtvolume toe tot bijna 2,7 miljoen ton. Als het aantal vluchten op Schiphol beperkt wordt tot 440.000 per jaar, kan volgens het rapport luchtvrachtvervoer afnemen tot 0,9 miljoen ton in 2030.
Gevolgen driedaagse havenstaking VS blijven beperkt
De effecten van de havenstaking aan de oostkust van de VS, die drie dagen duurde, is beperkt gebleven, doordat er vooraf al op geanticipeerd werd. Wel is vertraging opgelopen en kan het enkele weken duren voor de achterstanden zijn weggewerkt.
De stakingsdreiging blijft boven de markt hangen, want er is dan wel een overeenkomst bereikt over een forse loonsverhoging, de partijen zijn er nog niet over uit dat er geen enkele vorm van automatisering in terminals komt, zoals de havenvakbond wil. 15 januari is de deadline voor de onderhandelingen daarover.
Volgens dataplatform Freightos zouden nu de havenstaking na korte tijd beëindigd is en het hoogseizoen achter de rug is logischerwijs de tarieven voor containers die tussen Noord-Amerika en Azië worden vervoerd verder blijven dalen. Normaliter is er een seizoensgebonden dal in vervoerde volumes tussen het hoogseizoen en het Chinees Nieuwjaar. Op een enorme daling hoeven vervoerder volgens Freightos echter niet te rekenen zolang schepen omvaren om de Rode Zee te mijden en dat capaciteit blijft opslokken. In ieder geval zullen volgens het platform de tarieven niet veel lager zakken dan de bodem die in april werd bereikt.
De World Container Index van Drewry zakt deze week verder, met 4% tot $3.349 per 40voeter. Grootste dalers waren de lijn van Rotterdam naar Shanghai (-8%), maar ook vice versa (-6%). Vervoer van Rotterdam naar New York en andersom werd 1% duurder. Drewry verwacht dat de tarieven op de routes vanaf China de komende verder weken dalen, maar wel marginaal.
