Shutterstock
Nieuws Ondernemen
'Rem op arbeidsmigratie treft voedingsbedrijven'
11 December 2024 - Linda van Eekeres
De rem op arbeidsmigratie zet voedingsbedrijven voor het blok, stelt ABN Amro in een nieuw rapport. De Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) - waarover de Tweede en Eerste Kamer nog moeten stemmen - gaat ervoor zorgen dat alleen nog goedgekeurde uitzendbureaus en detacheerders medewerkers kunnen leveren. Daarnaast is het volgens de bank de vraag hoelang werken in Nederland nog aantrekkelijk blijft, met name voor Polen.
De WTTA kan grote invloed hebben op de voedingsindustrie, aldus ABN Amro. "De inzet van uitzendkrachten is een belangrijk middel om fluctuaties in productie op efficiënte wijze op te vangen." Verder zijn zij 'vooral actief in de productie, dat dikwijls wordt getypeerd als fysiek belastend, in koude of juist warme, lawaaierige omgevingen'. Het gaat in totaal om circa 200.000 arbeidsmigranten die in de foodsector werkzaam zijn.
De vraag is daarnaast 'hoe lang het type arbeid en de bijbehorende beloning van Nederlandse foodbedrijven interessant blijft voor buitenlandse arbeidskrachten'. Zo wordt het verschil in loon tussen Polen en Nederland langzaam kleiner. Verdere automatisering ligt volgens de bank momenteel moeilijk. "Complexere handelingen met natuurlijke producten – zoals snijden van groente en vlees – laten zich lastiger automatiseren." Kunstmatige intelligentie wordt genoemd als factor die mogelijk in de toekomst een grotere rol kan gaan spelen.
Handhaving schijnzelfstandigheid
Ook binnen de agrarische sector wordt er geworsteld met personeel. In die sector gaat volgens de bank vooral de handhaving op schijnzelfstandigheid spelen. Per 1 januari wordt de controle door de Belastingdienst hierop geïntensiveerd, wat kan leiden tot naheffingen en boetes. "Iets meer dan de helft van de landbouwbedrijven is eenmanszaak. Eigenaren van deze bedrijven zijn zelfstandig zonder personeel, zij leveren bijvoorbeeld melk, dieren of gewassen. Een ander deel van de zzp'ers in de agrarische sector verleent diensten en nam de afgelopen vijf jaar fors toe van 18.000 naar 23.000; inmiddels 15% van het totale aantal werkenden in de sector", aldus de bank.
Toegang tot grondstoffen issue
Ondanks een lichte economische groei van 0,9% dit jaar en een forse loonstijging heeft de consument volgens ABN Amro bezuinigd op de uitgaven aan voeding in onder andere supermarkten. Ook heeft de sector volgens de recente Conjunctuur Enquête Nederland te kampen met een stagnerende buitenlandse vraag. In de enquête werd tevens het tekort aan arbeidskrachten aangewezen als een belangrijke belemmering voor groei, aldus de bank.
Verder ziet ABN Amro de toegang tot grondstoffen een steeds uitdagender thema worden voor de voedingssector. "Zo zijn melkverwerkers geconfronteerd met wat lijkt een structureel lager aanbod van zuivel als gevolg van onder andere milieubeperkingen. Daarnaast is de verwachting dat de effecten van klimaatverandering en wetgeving zoals de European Deforestation Regulation (EUDR) de toegang tot leveranciers complexer maakt."
Prognose volumegroei
Voor de foodsector voorziet de bank dit jaar geen volumegroei. In 2025 is er een lichte groei van 1% om in 2026 weer op 0% uit te komen. De agrarische sector krimpt in 2024 in volume met -1,5%, volgend jaar met -2,5% en in 2026 met -3%.
Heeft u een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel?
Laat het ons weten
Linda van Eekeres
Linda is eindredacteur van Foodbusiness. Daarnaast schrijft zij artikelen, met de focus op logistiek, markttendensen en de invloed van politieke beslissingen op de voedingsmiddelenindustrie.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
