Vanwege de oorlog, hogere gasprijzen en (de daarmee gepaard gaande) inflatie van naar verwachting 5,3% heeft ABN Amro de volumeprognoses voor sectoren voor 2022 omlaag bijgesteld. De prognose is dat het volume voor de foodsector dit jaar gelijk blijft. Vorig jaar werd een min van 0,4% gerealiseerd.
De explosief stijgende gas- en elektriciteitsprijzen kosten het Nederlandse bedrijfsleven dit jaar naar schatting €22 miljard, zo stelt ABN Amro in haar sectorprognoses. Daarbij is er op basis van gesprekken met de markt vanuit gegaan dat voor de helft van het verbruik van het bedrijfsleven variabele tarieven worden betaald. Dit blijft een schatting, want specifieke cijfers zijn er niet.
Voedingsmiddelenindustrie onder meest kwetsbare sectoren
De markt verwacht dat de prijzen voor gas en elektriciteit in ieder geval tot de lente van 2023 niet of nauwelijks dalen. De voedingsmiddelenindustrie is een van de meest kwetsbare sectoren voor hoge energieprijzen, zo stelt de bank. Het gaat bijvoorbeeld om industriële bakkerijen en aardappelverwerkers. De sector kan daarnaast de gevolgen van de hogere prijzen voor kunstmest ervaren. "Allereerst is Rusland een grote producent van kunstmest, maar ook is voor die productie relatief veel gas nodig. Het middel wordt gebruikt bij de productie van plantaardige producten als rijst, granen, aardappelen en suikerbieten. Als daarvan de prijzen stijgen, zal de voedselverwerkende industrie de gevolgen hiervan merken."
ABN Amro berekende aan de hand van cijfers van Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Agrimatie de energiekosten inclusief elektriciteit, gas en kolen, maar exclusief bijvoorbeeld benzine en diesel voor transport, voor de twintig branches die in verhouding tot de omzet de hoogste energiekosten maken. Hieronder vallen zeven foodgerelateerde branches (zie tabel).
| netto-omzet (in miljoen) |
Energiekosten (in miljoen) | Energiekosten % van omzet |
Resultaat (in miljoen) | Energiekosten t.o.v. resultaat | |
| Glastuinbouw | 8.253 | 1.261 | 15,3% | 1.116 | 113% |
| Meelindustrie | 2.674 | 98 | 3,7% | 121 | 72% |
| Dienstverlening voor de landbouw | 5.711 | 171 | 3,0% | 930 | 18% |
| Aardappelindustrie | 3.231 | 87 | 2,7% | 152 | 57% |
| Brood- en banketbakkerijen | 3.405 | 88 | 2,6% | 371 | 24% |
| Traditionele horeca | 23.368 | 582 | 2,5% | 3.342 | 17% |
| Groente- en fruitverwerking | 5.920 | 125 | 2,1% | 237 | 53% |
Ten opzichte van 2019, het jaar waarop de percentages gebaseerd zijn, zijn de gas- en elektriciteitstarieven vervijfvoudigd. Dat kan leiden tot dieprode cijfers. "Tenzij de bedrijven erin slagen de afzetprijzen te verhogen." Het is volgens de bank de vraag of alle getroffen bedrijven de miljarden aan extra energiekosten kunnen doorberekenen aan afnemers. Als voorbeeld worden eieren aangehaald. "Jumbo, Albert Heijn en inkoopvereniging Superunie melden hogere kosten voor tafeleieren te vergoeden. Pluimveehouders zijn daarmee voor een deel verlost van de pijn die is ontstaan als gevolg van de gestegen energieprijzen. Het andere deel moeten de pluimveehouders zien door te rekenen aan de industrie, waar de eieren in voedsel worden verwerkt."
De concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven - tegenover het buitenland - wordt in sommige gevallen ook geraakt. De bank noemt de tuinbouw, waarbij concurrenten uit Zuid-Europa in het voordeel zijn door het warmere klimaat. "Sommige glastuinders laten hun kassen deels of helemaal leeg, omdat de kosten te hoog worden en dit niet wordt goedgemaakt door hogere omzetten. Weer andere tuinders kiezen ervoor om minder te belichten, wat de productie drukt."
'Bedrijven kunnen het na de zomer moeilijk krijgen'
De volumeprognoses zijn naar beneden bijgesteld. De verwachting is dat het volume van de foodsector dit jaar gelijk blijft (-0,4% in 2021). Voor de agrarische sector wordt een krimp van 2% verwacht. Over het algemeen is de prognose nog wel positief. "Dit komt doordat de vraag sterk is en dat de eindafnemers tot op zekere hoogte bereid zijn de hogere prijzen te betalen", aldus ABN Amro in haar rapport.
In de tweede helft van jaar wordt het effect van toenemende schaarste en hogere prijzen meer prangend en verwacht de bank een verslechtering. "Bij hoog blijvende kosten kunnen bedrijven het na de zomer moeilijk krijgen."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
