De elektriciteitsprijzen zitten in de lift. dat is voor een deel veroorzaakt door relatief weinig aanbod van stroom uit windturbines. Daarnaast speelt ook de hoge gasprijs mee. Om gas te besparen heeft de regering een drastische stap genomen. De kolencentrales worden weer volledig benut.
De elektriciteitsprijs zetten een flinke sprint naar boven in de afgelopen week. Vrijdag 17 juni steeg de notering op de EPEX naar €261,23 per MWh. Dat is de hoogte notering in drie maanden tijd. In het weekend daalde prijzen met €159,52 per MWh op zondag 19 juni. Vandaag (dinsdag 21 juni) is de prijs weer fors opgelopen naar €271,55 per MWh.
De zon schijnt voldoende voor een ruim aanbod van elektriciteit overdag. Wind is er minder en dat zorgt ervoor dat in de ochtend- en avondpiek van vraag relatief gezien te weinig aanbod is. Op die momenten neemt elektriciteit opgewekt uit fossiele brandstoffen de overhand op de markt. Vanwege de klimaatdoelstelling is er een beperking ingesteld op de productie van de kolencentrales. Nederland is daarom in belangrijke mate afhankelijk van gasgestookte centrales. Maar in de aanvoer van gas knelt het. De gasprijs is daardoor de laatste dagen flink gestegen en loopt de voorraad opbouw voor de komende winter averij op.
Beter laat dan nooit
In navolging van Duitsland heeft nu ook Nederland besloten daarop te handelen. Minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie heeft bekendgemaakt dat de kolencentrales tijdelijk niet maximaal voor 35% benut mogen worden, maar dat de centrales op vol vermogen mogen draaien. Verschillende experts hebben al langer om deze maatregel gevraagd omdat zo redelijk eenvoudig op gas kan worden bespaard. Coalitiepartijen CDA en VVD drongen er eind mei al op aan om de wet zo snel mogelijk aan te passen. Voor D66 was dat onbespreekbaar vanwege de extra CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat. De kolencentrales zullen pas over een paar weken extra opgestookt kunnen worden. Eerst moet de maatregel nog verder worden uitgewerkt in een wettelijk kader, moet er gezorgd worden dat de centrales extra CO2 mogen uitstoten en moeten er extra kolen worden ingeslagen. Verschillende experts zijn kritisch over de traagheid waarmee het kabinet ingrijpt in de dreigende energiecrisis. Er is daardoor veel tijd verspeeld.
Het ziet ernaar uit dat ook met het opstoken van de kolencentrales niet door de CO2-uitstootgrens gaat in het Urgenda-vonnis. Door de hoge energieprijzen hebben consumenten en bedrijven al extra op hun energieverbruik bespaard. Jetten heeft daarnaast maatregelen aangekondigd om de extra CO2-uitstoot te compenseren om zo alsnog de klimaatdoelen te halen.
