Door lagere verwachtte temperaturen steeg de gasprijs deze week in de lift. Al blijft de stijging tot nu toe beperkt. Omdat metrologische instituten voorlopig harde wind verwachten, blijft de stijging van de gasvraag de komende weken waarschijnlijk beperkt. Daarnaast blijkt er een lek te zitten in het prijsplafond van de Europese Unie. Met een Brits alternatief voor de TTF kan ICE toch gasderivaten boven de Europese maximumprijs verkopen.
Na de stevige daling van vorige week herstelt de gasprijs lichtjes. Donderdag 26 januari vond de gasprijs zijn bodem bij een stand van €54,81. Dit is de laagste stand sinds 7 september 2021. Daarna herstelde de gasprijs. Op woensdag 1 februari bereikte de gasprijs het hoogste punt van de week bij een stand van €58.
De gasprijs is deze maand met bijna 22% gedaald. Dit is grotendeels te wijten aan de hoge temperaturen in de laatste weken van januari. Nieuws over lagere gasleveringen vanuit Rusland wist de Europese gasmarkt niet sterk te beïnvloeden. Dinsdag 31 december maakte Gazprom bekend dat Rusland 30% minder gas heeft geleverd aan de Europese dan in december.
Dat de gasprijs weer wat steeg, is het gevolg van veranderende weercondities. Voor de tweede keer dit jaar lagen de temperaturen de laatste twee weken boven het vijfjarig gemiddelde. Omdat het gasverbruik in deze periode afnam, is de gasprijs in januari gedaald tot het niveau van januari 2021. Vanaf volgende week lijkt de temperatuur weer wat te zakken. Omdat de warme periode eerder over lijkt te waaien dan initieel werd verwacht, zit de gasprijs op het moment beperkt in de lift.
Tot nu toe blijft de stijging van de gasprijs beperkt. Sinds de TTF het laagste punt van de week bereikte, steeg de gasprijs met zo'n 8%. Het weer zorgt namelijk niet alleen voor opwaartse prijsdruk. Dat de stijging tot nu toe beperkt blijft, komt onder meer door hoge verwachte windsnelheden. Omdat er in Noord-Europa volgende week waarschijnlijk veel windenergie opgewekt wordt, blijft de vraag van gascentrales beperkt.
Hoewel de prijs door het koudere weer nog wel wat kan stijgen, liggen de enorme schokken die we in 2022 zagen niet voor de hand. Omdat de winter tot nu toe een stuk warmer uitvalt dan andere jaren, lag de gasvraag dit jaar een stuk lager. De vulgraad van de Europese gasreserves ligt daardoor volgens het meest recente cijfer op 73%. Het tienjarig gemiddelde is rond deze tijd van het jaar 54%.
Europees prijsplafond simpel te omzeilen
Daarnaast heeft ICE (het bedrijf dat de termijnmarkt- en optiehandel op de in Amsterdam gevestigde TTF faciliteert) een alternatieve benchmark voor de handel in Europees gas aangekondigd. Met een parallele benchmark in Londen -dat buiten de EU valt- wil het bedrijf het prijsplafond van de EU omzeilen. Om een herhaling de extreme gasprijzen van de zomer van 2022 te voorkomen, heeft de EU in december een prijsplafond voor de TTF ingesteld. Het prijsplafond gaat vanaf 15 februari in en treed in werking als het eerste volgende termijnmarktcontract (front-month contract) meer dan drie dagen boven de €180 per MWh en ook €35 per MWh boven de referentieprijs voor LNG staat.
De alternatieve termijnmarkt voor gas zal in Londen gevestigd worden. Omdat de nieuwe markt buiten de jurisdictie van de EU valt, kan de EU deze markt niet reguleren. Dit betekent overigens niet dat ICE zijn diensten rondom de TTF in Amsterdam stillegt. Het bedrijf heeft beloofd handel op de TTF te blijven faciliteren. In een verklaring noemt ICE de tweede benchmark in Londen een verzekeringsoptie voor klanten in het geval de handel in Amsterdam wordt stilgelegd door het prijsplafond of als die hun risicoblootstelling willen blijven kunnen beheersen. "Het doel van ICE is een markt creëren waarop we onze klanten de mogelijkheid bieden hun risico's te managen", zegt Trabue Bland, senior vicepresident van ICE tegen Reuters. "Wij hebben de taak oplossingen te bieden voor de problemen waar onze klanten voor staan." Voor een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken komt de stap van ICE niet als een verrassing. "Dit is volledig in lijn met wat we verwachten en waarvoor we de EU hebben gewaarschuwd", zegt de woordvoerder tegen Reuters.
