De prijzen op de gasmarkt hebben een forse stap omlaag gezet. De nieuwe geopolitieke realiteit schudt de dynamieken op de markt stevig op. Toch is het raadzaam te waken voor een al te sterk optimisme. Ondertussen steeg de stroomprijs juist door een lagere productie uit hernieuwbare bronnen.
Na de stijging van afgelopen weken heeft de gasprijs een aanzienlijke correctie naar beneden gemaakt. Op maandag 10 februari werd gas voor €58,04 per megawattuur verhandeld. Op maandag 17 februari was de gasprijs met 22,2% gedaald tot €48,14.
De nieuwe geopolitieke realiteit heeft ervoor gezorgd dat de gasprijs een stap naar beneden heeft gezet. De eerste gesprekken over een eventuele wapenstilstand in Oekraïne zorgen voor flink wat opschudding in de wereld. Dat geldt ook voor de gasmarkt, waar wild wordt gespeculeerd of Europa binnen afzienbare tijd weer Russisch gas zal importeren.
De stevige markteffecten zijn opmerkelijk, aangezien Europa nog altijd verre van enthousiast is om weer op grote schaal Russisch gas in te kopen nadat het zoveel moeite heeft gedaan om de onafhankelijker te worden van Russische gas. Een terugkeer naar het vooroorlogse niveau is hoe dan ook voorlopig onmogelijk aangezien de infrastructuur voor de transporten sinds de aanslag op Nord Stream 1 niet intact is. Realistischer is dat de leveringen via Oekraïne, die per 1 januari 2025 afliepen, weer op gang komen. Zakenbank Goldman Sachs verwacht dat, mocht dit het geval zijn, de gasprijs hierdoor structureel met 15% zal dalen. Wanneer de leveringen weer het vooroorlogse niveau zouden bereiken, kan de gasprijs grofweg halveren.
Reserves laag
Toch is het belangrijk om te waken voor al te veel optimisme. Vergeleken met een jaar geleden is de gasprijs nog altijd ruim 86% hoger. De structurele problemen op de gasmarkt zorgen ervoor dat het potentieel om te dalen nog altijd matig is. De Europese gasreserves waren per 16 februari voor 44% gevuld. Dat is ruim 5%-punt onder het gemiddelde niveau voor deze tijd van het jaar. Vergeleken met het recordniveau van vorig jaar zijn de reserves zelfs 21,5%-punt leger. De laatste weken is het verschil weer gegroeid. De consumptie van de reserves is volgens de meest recente data nog altijd hoger dan gemiddeld.
Voor de komende weken is het perspectief beter. Volgens de weersverwachtingen wordt het de komende weken warmer in Noord-Europa, waardoor de gasvraag voor verwarming afneemt.
Elektriciteitsprijs weer hoog
Voorlopig blijft de stroomprijs aan de hoge kant. Dinsdag 12 februari was de elektriciteitsprijs het laagst in de afgelopen week. De prijs per megawattuur was die dag €128,92. De dagen erna schommelde de prijs wat, met een top van €168,19.
De voornaamste reden voor de hoge elektriciteitsprijzen blijft de zwakke windkracht. Deze week werd slechts 21,1% van alle stroom door windturbines opgewekt. De zwakke productie van windturbines werd enigszins gecompenseerd door een redelijk goede productie van zonne-energie voor de tijd van het jaar. In totaal namen zonnepanelen 7,4% van de elektriciteitsproductie voor hun rekening. Daarmee komt de productie van beide bronnen uit op 28,5% van de totale energieproductie.
De zwakke productie uit hernieuwbare bronnen zorgde ervoor dat de vraag naar fossiele energie fors was. In totaal werd 42,3% van de Nederlandse stroom uit de duurste energiebron, gas, opgewekt. Normaal gesproken wordt ongeveer een derde van de stroom opgewekt door gascentrales. Het gasverbruik werd nog wel gedrukt door een bijna volledige benutting van de kolencentrales. In totaal werd 15,7% van alle stroom door kolen opgewekt. Een lage kolenprijs zorgt ervoor dat de kosten lager liggen, al wordt er nog altijd een forse prijs betaald vanwege de hoge CO2-tarieven.
