Van de nori-vellen voor sushi tot ingrediënt van verdikkingsmiddelen en farmaceutische producten; zeewier kent vele toepassingen. De potentie is groot. Niet alleen vanwege de voedingswaarde, maar ook als biomassa en omdat zeewier stikstof, fosfaat en CO2 opneemt.
Hoewel er verspreid over de hele wereld zeewier wordt verbouwd, komt het overgrote deel uit Azië. De totale exportwaarde van zeewier was over 2020 $453,34 miljoen. Zuid-Korea en Indonesië voeren de zeewiermarkt aan met respectievelijk 30,51% en 30,01% van de zeewierexport in 2020, goed voor $154,12 miljoen en $151,6 miljoen. China is het derde exportland met een aandeel van 10,18%. Andere landen zijn allemaal verantwoordelijk voor minder dan 5% van het volume: de Filipijnen (4,88%), Japan (3,75%), Verenigde Staten (3,14%), Canada (2,5%), Verenigd Koninkrijk (1,99%), Spanje (1,69%) en Chili (1,27%).
Het zijn nog veruit de grootste exportlanden, maar Zuid-Korea en Indonesia zijn wel flink in exportwaarde gezakt, met respectievelijk -44,47% en -28,74%. De exportwaarde van zeewier uit de Verenigde Staten en Canada nam een kleine 35% toe. Spanje liet een toename van bijna 89% zien, maar blijft een heel kleine speler.
Japan grootste importeur
De grootste importeur van zeewier is Japan, met een importwaarde van $205 miljoen in 2020. Niet vreemd als je bedenkt dat sushi een traditioneel Japans gerecht is en sushirollen met zeewiervellen worden omwikkeld en ook de zeewiersalade (wakame) vaak op het menu staat. China is een goede tweede importeur met $191 miljoen. De VS volgt met $57 miljoen. China had Japan in 2019 ingehaald, maar Japan belandde vorig jaar toch weer op de eerste plek van grootste zeewierimportland.
Zeewier is gezond, stelt het Voedingscentrum. Algen en wieren bevatten veel vitaminen, mineralen en eiwitten en essentiële aminozuren. Ook is zeewier een bron van calcium, fosfor, magnesium, natrium, kalium, jodium en ijzer. In sommige soorten zit zelfs meer ijzer dan in spinazie. Het Voedingscentrum raadt dagelijkse consumptie af vanwege het jodiumgehalte en de kans op zware metalen.
Wat veel mensen niet weten is dat wanneer je bijvoorbeeld soep, smeerkaas of roomijs eet er grote kans bestaat dat je ook zeewier binnenkrijgt. Het zit in de verdikkingsmiddelen alginaten (E400-405), agar (E406) en carrageen (E407).
Winstgevende bron voor voeding
Het NIOZ Zeewieronderzoekscentrum op Texel doet sinds 2014 onderzoek naar duurzame zeewierteelt voor voedsel, voer en energie en werkt daarbij nauw samen met de Nederlandse bedrijven Hortimare en Waddenwier. Het onderzoeksinstituut ziet veel potentie van zeewier als energiebron en om de groeiende wereldbevolking (en veestapel) te voeden. "Zeeën en oceanen beslaan meer dan 70% van het aardoppervlak en zouden ideaal zijn voor een verhoogde gewasproductie als dit op een duurzame manier kan worden gedaan. Verschillende soorten zeewier lijken veelbelovend voor de teelt, omdat ze tot de snelst groeiende planten op aarde behoren en omdat ze in zee groeien, ze geen kunstmest of pesticiden nodig hebben", aldus het NIOZ Zeewieronderzoekscentrum. "Na bioraffinage kunnen producten zoals eiwitten, aminozuren en suikers gewonnen uit zeewier een winstgevende bron zijn voor menselijke en dierlijke voeding. Ze kunnen ook worden gebruikt in lichaamsverzorgingsproducten en als grondstof voor de farmaceutische industrie. De rest van de biomassa zou kunnen dienen als biobrandstof."
Zeewier vervult allerlei ecologische functies, stelt Natuurmonumenten. "Zo biedt zeewier een schuilplaats voor vissen en vervult de functie van kraamkamer voor veel zeedieren. Ook houdt zeewier sediment vast en dempt het golven. Daarnaast neemt zeewier nutriënten, zoals stikstof en fosfaat, op. Zeewier slaat ook CO2 uit de zee op, waarmee het bijdraagt aan vermindering van verzuring van de zee."
Zeewier kweken in de Noordzee
Wie weet staan wij ook wel ooit op het lijstje van exporteurs. Onze zuiderburen hebben in ieder geval een eerste stap gezet voor het kweken van zeewier in de Noordzee, meldt de VRT. Wetenschappers van de Universiteit van Gent zijn er na jaren in geslaagd om op grote schaal suikerwier (een zeewiersoort die ongeveer 4 meter lang kan worden) te kweken zonder dat het wegdrijft. De wetenschappers denken alleen dat het nog jaren zal duren voor het suikerwier uit de Noordzee in de schappen ligt.
