De energieprijzen zaten afgelopen week flink in de lift. Op de elektriciteitsmarkt is deze stijging vooral veroorzaakt door beperkt aanbod, bij olie juist door de toegenomen vraag. Economen van de Harvard Business Review waarschuwen dat er snel een oplossing moet komen voor oude zonnepanelen. De economische levensduur van de panelen kan wel eens veel korter uitpakken dan waar op wordt gerekend.
De elektriciteitsprijzen zaten tegen de verwachting in behoorlijk in de lift. De opbrengsten van zonne- en windenergie lagen in Nederland en de ons omringende landen lager dan verwacht. Dat viel gelijk met een piek in de gasprijs waardoor de kosten van gasgestookte centrales hoger uitvielen. Daar komt nog bij dat een aantal centrales in Nederland vanwege onderhoud buiten bedrijf zijn. Woensdag en donderdag 23 en 24 juni kwam de elektriciteitsprijs op de EPEX Spot notering zelfs boven de €90 per MWh.
Krapte houdt aan
Een daling van de stroomprijs wordt voor volgende week niet verwacht . Het blijft relatief windstil en er worden de nodige buien verwacht. Extra aanbod van zonne- en windenergie ligt dan ook voor de hand. De onderhoudswerkzaamheden aan enkele elektriciteitscentrales worden komende week afgerond, maar daar staat tegenover dat stroomkabels naar Scandinavië buitenbedrijf gaan voor onderhoud.
De aanschaf van zonnepanelen wordt op verschillende manieren gepromoot, bijvoorbeeld door overheden met fiscale maatregelen. Reden voor economen van de Harvard Business Review om de markt voor zonnepanelen in de VS voor particulieren onder de loep. Ze kwamen tot een verrassende ontdekking.
Technische en economische levensduur
Allereerst hebben de onderzoekers gekeken naar de ontwikkeling van de zonnepanelen. In de afgelopen 10 jaar is het energierendement van de panelen met 0,5% per jaar toegenomen terwijl de prijs in die periode met tientallen procenten is gedaald. De initiële kosten per KWh voor de eindgebruiker zijn daardoor flink gedaald, waarbij de overheid door belastingkorting nog eens een extra impuls geeft. Dat lijkt alleen interessant voor nieuwe installaties. De zonnepanelen hebben volgens de meeste leveranciers immers een technische levensduur van circa 30 jaar.
Door slijtage neemt het rendement dan van de al geïnstalleerde zonnepanelen met ongeveer 1% per jaar af terwijl nieuwe panelen steeds meer stroom opwekken per m2 als de lijn van de afgelopen 10 jaar wordt doorgezet. Het economisch omslagpunt om de zonnepanelen te vervangen, wordt daardoor veel korter dan de technische levensduur. De International Renewable Energy Agency (IRENA) verwacht dat ruim na 2030 op grote schaal zonnepanelen worden afgedankt en dat die hoeveelheid tot 2050 geleidelijk oploopt.
Modelberekeningen van de Harvard Business Review voor de particuliere markt in de VS laten zien dat mogelijk in 2035 al meer zonnepanelen worden afgedankt dan dat er nieuwe worden geplaatst. De zakelijke markt is daarin niet meegenomen, maar daar verwachten de economen een vergelijkbaar of zelfs nog sterker effect. Een investeerder is nog meer op uit op rendement. Van goede en betaalbare voorzieningen voor het recyclen van zonnepanelen moet volgens de economen dan ook heel snel werk gemaakt worden. "De zonnige vooruitzichten in 2021 kunnen anders snel betrekken onder de donderwolk van een enorme afvalberg".
Goede vraag naar olie
De olieprijs heeft de weg naar boven weer gevonden. Het dipje en de olieprijs rond half juni dan ook geen trendbreuk te zijn. Maandag 21 juni stond de Brent ruwe olie nog op $74,93 per vat. Dat is opgelopen naar $76,10 per vat op vrijdag. Vooral in de VS en China is de vraag naar olie flink toegenomen. De Amerikaanse president Biden presenteerde deze week een plan om $579 miljard in 5 jaar in de infrastructuur te investeren. Dat stimuleert de economie en daarmee de vraag naar energie. Tegelijk houden moeizame onderhandelingen over de nucleaire deal met Iran de Iraanse olie van de markt.
De OPEC+ kan nog mogelijk voor een kentering op de oliemarkt zorgen. Verschillende deelnemers pleiten voor het verhogen van de productie quota nu de olieprijs in een jaar tijd zo is gestegen. De energieminister van Saoedi-Arabië liet zich ontvallen dat "we een rol hebben bij het in de hand houden van inflatie door de markt niet te laten ontsporen". Dat kan een aanwijzing zijn dat de OPEC-landen inderdaad meer olie gaat oppompen.
De dieselprijs is deze week ook gestegen. Vorige week vrijdag eindigde de diesel op €106,70 per 100 liter. Dat is gestaag opgelopen naar €108,06 per 100 liter op donderdag 24 juni. Vrijdag zakte dat weer iets op uit te komen op €107,84 per 100 liter.
