Nederlandse consumenten kopen steeds vaker groenten en fruit. Dat bleek onlangs al uit nieuwe cijfers van GroentenFruit Huis, op basis van onderzoek van marktbureau GfK. Het populairste stuk fruit is de appel, maar ook de mandarijn doet het – met een stabiele vierde plaats – goed. Het Nederlandse klimaat maakt het niet mogelijk om op grote schaal zelf mandarijnen te telen en daarom zijn we sterk afhankelijk van import, vooral uit Zuid-Afrika. Dat land mag echter voor het eerst in twaalf jaar ook weer exporteren naar de Filipijnen. Heeft dat gevolgen voor de Europese markt?
China produceert wereldwijd jaarlijks de meeste mandarijnen. De meest recente cijfers, die van twee jaar terug, geven een productie weer van 19,7 miljoen ton. Dat is een toename van 3,5% met het jaar daarvoor. De Chinese productie van mandarijnen neemt overigens al jaren toe; tien jaar geleden kwam de opbrengst nog uit op 11,1 miljoen ton. De Aziatische grootmacht produceert vooral voor eigen consumptie en niet voor de exportmarkt. Jaarlijks exporteert het 'slechts' zo'n 713.000 ton, waarbij Vietnam (258.680 ton) en Thailand (90.150 ton) de grootste afnemers zijn. Naar de Europese Unie exporteert het vrijwel niets.
Spanje is de op een na grootste producent van mandarijnen, met een jaarlijkse productie van ongeveer 1,8 miljoen ton. In tegelstelling tot China is het merendeel hiervan wel voor de exportmarkt bedoeld: ruim 1,3 miljoen ton krijgt uiteindelijk een nieuwe bestemming. Daarmee is het land wereldwijd de grootste exporteur. Het merendeel van deze mandarijnen komt in Duitsland terecht, namelijk 378.560 ton. Daarna volgen Frankrijk (258.800 ton) en het Verenigd Koninkrijk (133.260 ton). Nederland staat op een vijfde plaats, met een import van 74.330 ton Spaanse mandarijnen.
Nederlandse markt
Nederland haalt de meeste mandarijnen dus niet uit Spanje. Onze importeurs verkiezen overzeese gebieden en die markt werd afgelopen juni als goed beschreven. Er kwamen voldoende mandarijnen van het ras 'Satsuma' uit Peru en Zuid-Afrika binnen. En, doordat er niet al te veel grote maten op de markt zijn, bleef de markt redelijk in balans. Afgelopen jaar importeerden we in Nederland bijna 194.000 ton mandarijnen, waarmee we de op zes na grootste importeur ter wereld zijn. De Verenigde Staten staan bovenaan, met een import van bijna 400.000 ton (ter waarde van $655 miljoen). Dat land importeert vrijwel alles uit Chili (46%) en Peru (26%).
Ongeveer 32% daarvan kwam uit Zuid-Afrika. Het gaat om een waarde van $77,9 miljoen. De afgelopen vijf jaar zijn we steeds meer mandarijnen uit Zuid-Afrika gaan importeren; er is een plus zichtbaar van 143,7%. Maar de vraag is of dat ook voor de komende jaren geldt. Zuid-Afrika heeft namelijk – na twaalf jaar onderhandelen – toestemming gekregen om citrusvruchten te exporteren naar de Filipijnen. Daarmee kan het wat marktaandeel van China afsnoepen. Voor de Europese importeurs is het afwachten of de export naar de Europese Unie daardoor afneemt of duurder wordt. Spreiding in markten wordt daarom als belangrijk geacht.
Naast Zuid-Afrika focussen Nederlandse importeurs zich daarom meer en meer op mandarijnen uit Egypte. Het afgelopen jaar steeg de import vanuit dat land met 510% tot 6.150 ton, waarmee het direct naar de zevende plaats in de top-10 van belangrijkste leveranciers is gesprongen. De grootste markt voor de Egyptenaren is echter nog altijd Rusland, met een waarde van ruim $27 miljoen. Ook Marokko blijft voor ons – met een importvolume van 31.870 ton – een belangrijke leverancier. Afgelopen jaar kwam 16% van onze totale import daarvandaan.
Met andere woorden: handelaren zijn (nog) niet heel angstig dat de Zuid-Afrikaanse verschuiving van de mandarijnenexport naar de Filipijnen voor tekorten op de Europese markt zal zorgen. De spreiding is goed en daar zal komende jaren verder op ingezet worden. Wat het met de prijs doet, is afwachten. Maar door de grote aanplant van citrusvruchten hoeft daar niet per se een grote verandering in verwacht te worden.
