Vrijwel alle grondstoffen zijn vandaag de dag schaars, met hoge prijzen tot het gevolg. Zo ook vlees. Varkensvlees is echter een uitzondering op de regel. Een groot overaanbod van karbonades en hamlappen zorgt voor een gespannen marktsituatie.
De grondstoffenschaarste in de wereld kan bijna niemand zijn ontgaan. De kranten staan vol met nieuws over leveringsvertragingen en bedrijven die klagen over hoge grondstofprijzen. Ook de vleesmarkt doet vrolijk mee. De vleesindex van de Wereldvoedselorganisatie (FAO), als graadmeter van de mondiale vleesprijzen, steeg in augustus tot 112 punten. Dit is het hoogste punt in vijf jaar tijd en twintig procentpunten hoger dan dezelfde periode vorig jaar. Over de brede linie zijn de vleesprijze gestegen, van rundvlees tot gevogelte. De index had nog hoger kunnen staan, mits varkensvlees geen spelbreker was geweest.
Crisis in de varkenshouderij
De prijzen van varkensvlees staan zwaar onder druk, wekelijks zien we de DCA-noteringen voor karkasonderdelen zakken. Met name in Noordwest-Europa is er crisis. De varkensvleesmarkt kent zijn eigen unieke dynamiek, waarbij de stemming vandaag de dag wordt gedrukt door de gevolgen van Afrikaanse varkenspest in Duitsland. Hierdoor kunnen slachterijen in het land niet naar Aziatische markten exporteren en dumpen de volumes in Europa. Slachterijen die wel in China terecht kunnen, ervaren een dalende vraag. Na een forse dip in de afgelopen jaren trekt de productie daar weer aan. Bovendien is het duur om het vlees van A naar B te krijgen, vanwege de hoge prijzen voor containertransport.
Tönnies, het grootste vleesconcern van Europa, luidde deze week nog de noodklok en vindt dat de Duitse overheid varkenshouderij tegemoet moet komen. Volgens Tönnies drukt corona de vleesconsumptie van varkensvlees en is er slechts sprake van een tijdelijk probleem. Intussen heeft de Duitse regering laten weten dat de sector kan rekenen op financiële compensatie om deze periode door te komen.
Aldi Duitsland opteert ervoor het overaanbod van varkensvlees op te lossen door met prijzen te stunten. Dit betreft enkel Duits varkensvlees. Hoewel dit maatschappelijk gezien wat gevoelig ligt, zal het slachterijen met plezier in de oren klinken. De vrieshuizen in Noordwest-Europa liggen naar verluidt bomvol en dat brengt hoge opslagkosten met zich mee. Volgens Aldi zijn de prijsacties noodzakelijk om de markt uit het slop te trekken en voorraden van de markt te krijgen. Anders vallen er mogelijk varkensbedrijven om wat de Duitse vleesproductie aantast.
Rundvlees schaars en hoge prijzen
In tegenstelling tot varkensvlees is juist rundvlees schaars. Net als pluimveevlees, dat profiteert van goede afzetmogelijkheden in het Midden-Oosten. In veel landen zijn de restaurants weer open en dat maakt dat luxe vleesonderdelen goed gevraagd zijn. Maar ook voor bijproducten is prima afzet te vinden en dat zorgt voor een goede valorisatie van het karkas. Dit komt mede door goede afzetmogelijkheden buiten Europa. Zo steeg de Europese export naar China in het eerste half jaar met 7% tot een slordige 1,5 miljoen ton.
De gemiddelde karkasprijs in de Europese Unie voor rundvee (vaarzen, stieren en koeien) beweegt iets onder €4 per kilo, dit is zo'n 10% hoger dan vorig jaar. Doorgaans zakken de prijzen wat weg in de zomermaanden, maar dat is dit jaar niet het geval. Tegelijkertijd zijn er twijfels of de prijsstijging doorzet, hoewel dat seizoensmatig vaak gebruikelijk is in deze tijd van het jaar. Marktinsiders denken echter dat de prijzen voor rundvlees in Europa voorlopig een pas op de plaats maken, al is de krapte nog niet over.
De schaarste in rundvlees komt mede door de aantrekkende melkprijs, die in Nederland rond de €37 per 100 kilo beweegt (exclusief de premies en de toeslagen). En gezien de snel aantrekkende zuivelprijzen zit er waarschijnlijk nog meer in het vat. Dit motiveert veel melkveehouders om koeien aan te houden, ondanks de hoge prijzen voor krachtvoer.
Nijpend arbeidstekort
Tot slot kunnen we de factor arbeid in slachterijen niet onbenoemd laten. Dit is in toenemende mate een issue. Zowel in Europa als de Verenigde Staten komen slachterijen personeel tekort, waardoor shifts niet kunnen worden ingevuld. Een oplossing ligt niet direct voorhanden. In de Verenigde Staten is in de afgelopen weken bonje ontstaan tussen de regering en de grote slachterijen. De regering vindt dat de grote vleesconcerns als JBS en Tyson Foods te veel marktkracht hebben waar burgers de dupe van zijn. Slachterijen zeggen op hun beurt dat de hoge vleesprijzen een gevolg zijn van de schaarste op de arbeidsmarkt, waar de overheid zorg voor draagt.
