Wereldhandel in frites floreert nog steeds

In het tweede kwartaal van dit jaar werd het oude record van de fritesexport ruimschoots verbroken. Het verschil bedroeg maar liefst 58.000 ton. Ook in de maanden daarna zet de trend door, gedreven door de goedlopende aardappelverwerking. In ons kikkerlandje werd gedurende de maand september 343.600 ton aardappelen verwerkt. Alleen twee jaar terug – vlak voor de coronacrisis – werden iets meer aardappelen verwerkt, namelijk 345.800 ton. Ook als we kijken naar de meest recente cijfers van de Nederlandse fritesexport, is dat kleine verschil tussen 2019 en 2021 zichtbaar. Twee jaar terug lag de export op 173.079 ton. Afgelopen juli was dat 168.489 ton.

Nederland en België domineren
De groei in de fritesexport – die afgelopen december ingezet werd – wordt gedreven door een stijgende consumptie in diverse buitenlandse markten. Een voorbeeld is Saoedi-Arabië. Dat land heeft over de eerste acht maanden van het jaar al 284.763 ton diepgevroren aardappelproducten geïmporteerd. Het is een plus van 26,6% met een jaar eerder. Vooral Nederland profiteert daarvan. Afgelopen maanden steeg de export vanuit ons land naar Saoedi-Arabië met 63,9%, tot 109.558 per ton. Daarmee hebben we België ingehaald. Dat land was voorheen de belangrijkste leverancier voor Saoedi-Arabië. Opvallend feitje; onze prijs lag 35% hoger dan die van de Belgen. De kwaliteit lijkt dus leidend te zijn.

Twee landen waar België nog altijd wel heel goed scoort, zijn Zuid-Afrika en Chili. Het eerstgenoemde land importeerde over de maand september 2.472 ton frites, een stijging van 50,6% met een jaar eerder. België leverde 84% van die aardappelen aan, namelijk 2.086 ton. Een groei van 73,5% met een jaar eerder. De Chileense fritesimport bereikte afgelopen periode zelfs het hoogste niveau ooit, met een import van 13.339 ton in september. Tweederde daarvan kwam uit België, een verdubbeling met een jaar eerder. Nederland leverde die maand 1.680 ton diepgevroren aardappelproducten aan Chili. Over het hele jaar zijn 21.242 ton Nederlandse frites naar het Zuid-Amerikaanse land gegaan.

In Japan ligt de import eveneens hoger dan in voorgaande jaren. Over september werd 32.085 ton geïmporteerd, een plus van bijna 28% met een jaar eerder. Dit was echter niet voldoende om te voldoen aan de terugkerende vraag. Sommige filialen van KFC en McDonald's hebben hierdoor tijdelijk de verkoop van frites geschrapt. De Nederlands export naar het land nam desondanks af, tot 1.589 ton. Eerder werd zomaar 2.500 ton naar Japan geëxporteerd. De uitdagingen op logistiek gebied zijn een van de redenen hiervoor. Export naar het ene land is daardoor een stuk eenvoudiger geworden dan export naar het andere land.

Prijs stijgt nog steeds niet mee
Die problemen in de toeleveringsketen lijken een steeds dominanter effect te krijgen op de wereldmarkt, stellen analisten. Het record dat Saoedi-Arabië in de importwaarde neerzet (€218,1 miljard), komt bijvoorbeeld enkel door de verkoop van grotere volumes. De gemiddelde invoerprijs daalde dit jaar met 13,3% naar €767 per ton. Specifiek voor Nederland is dat zichtbaar in de export naar Zuid-Afrika. De exportprijs naar dat land daalde afgelopen maand met tientallen procenten tot €379 per ton. Dit terwijl de kosten voor transport enigszins stabiel blijven.

Gemiddeld ligt de Nederlandse exportwaarde van frites nu op €802 per ton. Dat was vorig jaar €823 per ton en het jaar daarvoor zelfs €858 per ton. Kortom: de prijs stijgt nog niet mee met de groeiende vraag naar frites. Enerzijds is dat opvallend, omdat er behoorlijk wat zorgen zijn over de aanvoer van fritesaardappelen en de kwaliteit daarvan. In zowel Spanje, Nederland als Frankrijk wordt een kleinere oogst voorzien. Dit terwijl de vraag – zoals hierboven zichtbaar – tot een hoger niveau dan voor de crisis lijkt te groeien. Anderzijds zijn de vraaggestuurde markten op zoek naar snelle levering en landen uit de directe omgeving kunnen daar – in de logistieke chaos – beter in voorzien. Zo realiseerde India een exportprijs van €937 per ton bij de export naar Zuid-Afrika.