Tijden waarin spotmelk voor bedragen rond de €50 per 100 kilo wordt verhandeld, zijn uitermate zeldzaam. Ondertussen prijken deze niveaus al weken op de borden. In de zuivelsector wordt bijna gevochten om melk nu de markt zo lekker draait. De verwachting is dat de melkschaarste voorlopig nog niet ten einde is.
Een paar jaar geleden waren er nog overschotten aan melk en zuivel. De melkveehouders werden gemotiveerd de productie af te remmen, omdat de verwerkingscapaciteit niet in staat was de aanvoer op te vangen. Nu is de situatie omgekeerd. Dit komt omdat de melkproductie achterblijft en de verwerkingscapaciteit in Noordwest-Europa de laatste jaren niet kleiner is geworden. En, doordat de dieraantallen in Noordwest-Europa onder druk staan, 'jagen' verwerkers op nieuwe leveranciers. In Nederland hebben onder meer Vreugdenhil, Farmel, DOC Kaas en A-ware nadrukkelijk de deur open staan voor extra melkveehouders. Zij lijken hiermee te anticiperen op de verdere krimp van de vaderlandse melkplas.
Melkplas droogt op
Met name in Noordwest-Europa droogt de melkplas op. Dit lag al langer in de lijn der verwachting en komt dit jaar aan het licht. Over de eerste drie kwartalen kende Nederland van de grote producerende landen de grootste krimp van 2,7%. De teruggang is vooral sinds de zomermaanden aan de gang. In diezelfde periode molk Europa's grootste producent, Duitsland, 1,6% minder melk. Ook daar is de teruggang sinds de zomer merkbaar. In september lag de Duitse aanvoer 2,5% onder het niveau van vorig jaar.
Ook in België, Polen en Frankrijk loopt de melkproductie terug. In andere delen van Europa, denk aan Ierland en Italië, wordt wel aanzienlijk meer gemolken. Deze melk blijft echter in de regio en kan de tekorten hier niet compenseren.
Recordhoge spotmelkprijzen
In deze periode van het jaar zit de melkaanvoer in het seizoensmatige dal en daarom worden tekorten extra opgemerkt. Temeer omdat fabricaten als kaas, melkpoeder en boter sinds de zomer extreme prijsstijgingen hebben laten zien. Afgelopen weken bewogen de spotmelkprijzen in Nederland comfortabel rond de €50 en in Duitsland zelfs daarboven. Voor vrije melk wordt een premie van €10 betaald bovenop de uitbetalingsprijzen voor melkveehouders die recent de grens van €40 doorbraken. 'Melk is goud waard', zou je gekscherend kunnen concluderen. Ook voor room worden momenteel absurd hoge bedragen betaald tot boven de €7.000 per ton.
Schaarste houdt aan
Normaal gesproken pieken de spotmelk en roomprijzen in september, dit jaar zet de stijging langer door. Een scherpe daling is bovendien voorlopig niet waarschijnlijk. De zuivelvoorraden in Noordwest-Europa zijn laag, er kan daarom voorlopig volop kaas, boter en melkpoeder worden geproduceerd. Temeer nu de prijzen ook voor het eerste kwartaal van 2022 relatief hoog zijn. Daarbij ligt een snelle stijging van de melkaanvoer niet op de loer. Dit omdat de voerprijzen recordhoog zijn en waarschijnlijk nog verder oplopen in de komende maanden.
Ook in Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten hapert de melkaanvoer sinds kort. In de Verenigde Staten eveneens ingegeven door de hoge voerprijzen, in Nieuw-Zeeland door het koude voorjaar aldaar. Dit biedt perspectieven voor goede afzetmogelijkheden op de wereldmarkt.
