Nu het aantal besmettingen snel oploopt, hangen strengere maatregelen als een donkere wolk boven de aardappelmarkt. De angst voor nieuwe lockdowns zet de prijzen onder druk. Toch loopt de afzet nog altijd als een trein en is er zeker geen overvloedig aanbod.
De angst van de aardappelsector voor lockdowns komt niet uit de lucht vallen. Vorig jaar, bij het uitbreken van de coronapandemie, werd duidelijk dat de aardappelmarkt van de ene op de andere dag als pudding in elkaar kan zakken. Het brengt ook nu, doordat de besmettingscijfers in delen van Europa rood kleuren, onzekerheid met zich mee. En onzekerheid is per definitie ongunstig voor de prijsvorming van producten.
Prijs op termijnmarkt zakt weg
Op de aardappeltermijnmarkt werd dat afgelopen weken eens te meer duidelijk. In aanloop naar de persconferentie in Nederland, waarbij nieuwe maatregelen werden afgekondigd om het coronavirus te beteugelen, zakte de prijs langzaam weg. Van €20,80 per 100 kilo begin van de maand naar €16,90 op vrijdag 12 november. Inmiddels is de prijs weer iets opgeklommen naar het niveau van rond de €18 per 100 kilo. Zijn het de maatregelen die relatief gezien meevallen of spelen andere factoren een rol?
Een feit is dat de uitgangspositie voor een prima prijsvorming goed is. Er is vraag en niet té veel aanbod. Met name aan de verwerkingskant zit het tempo er goed in. Fritesfabrieken hebben over de maand september een recordhoeveelheid aardappelen verwerkt: 347.100 ton. Dat blijkt uit recente cijfers van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (VAVI). In oktober werd er zelfs nog een tandje bijgeschakeld en werd er 353.300 ton aardappelen verwerkt.
Flink minder aardappelen geoogst
Tegelijkertijd hoeft de aardappelmarkt niet bang te zijn voor een al te groot aanbod. De aardappeloogst wordt dit jaar geschat op zo'n 3,5 miljoen ton en dat is bijna 5% minder dan vorig jaar. De gemiddelde opbrengst van consumptieaardappelen ligt met 49 ton per hectare net iets boven het gemiddelde van afgelopen vijf jaar, maar het areaal is flink gekrompen. Het gaat om een krimp van 7% en opzichte van 2020, dus de lage opbrengst komt niet uit de lucht vallen.
Ondanks de hoge verwerkingscijfers en relatief kleine oogst, is de prijsvorming op de aardappelmarkt flauw. Het lijkt erop dat fritesfabrieken geen enkel risico willen nemen. Ze verwerken alleen de aardappelen die vooraf gecontracteerd zijn en laten de vrije markt veelal links liggen. Maar de kans dat dit verandert, is reëel. De verkopen via de retail zijn stabiel, terwijl de afzet naar foodservice stevig zou zijn. Wat betreft de export melden marktexperts dat er veel vraag komt uit Afrika, het Midden-Oosten, Israël en Oost-Europa.
Genoeg afzetmogelijkheden
De kans dat de vraag weer volledig inzakt, zoals aan het begin van de coronacrisis, is niet heel groot. Zelfs als de maatregelen in de loop van de winter worden verzwaard, zijn er nog genoeg afzetmogelijkheden om de vraag enigszins op peil te houden. Als de horeca iets heeft bewezen, dan is het wel dat de sector op creatieve manieren de klanten toch weet te bedienen.
