Ondanks dat officiële overheidscijfers nog altijd wijzen op een groot aantal varkens in China, zijn er ook een aantal factoren die wijzen op een kleinere varkensstapel. Zo stegen de prijzen recent fors en wordt ook gewezen op de gedaalde import van soja. We vroegen Jan Cortenbach, chief technical officer bij De Heus in China, naar zijn visie op de huidige gang van zaken.
De Chinese overheid hint sinds afgelopen augustus op een iets kleinere varkensstapel, al valt de daling zeer bescheiden uit. Volgens de eigen cijfers kromp het totale aantal dieren van juli tot en met september met 2 miljoen stuks, om uit te komen op 437 miljoen stuks. Een daling van 0,5%. In jaar-op-jaar-vergelijkingen is nog altijd sprake van groei. De overheid spreekt van 60% meer slachtingen in september, ten opzichte van vorig jaar. Hoe betrouwbaar de cijfers zijn, blijft echter een vraag. Niet aan de overheid gelieerde analisten spreken namelijk over een groei tussen de 18% en 23% in het aantal slachtingen.
Soja-import schiet onderuit
China brak een tijd record na record voor wat betreft de import van soja, maar de volumes lopen sinds enkele maanden terug. Links en rechts wordt erop gewezen dat in het voorjaar waarschijnlijk meer is geïmporteerd dan nodig, waardoor een voorraad is aangelegd. Importeurs kochten toentertijd forse volumes, omdat er gerekend werd met een grote vraag naar, en hoge prijzen van, sojabonen. De ingevoerde volumes over oktober liggen op een dusdanig laag niveau dat analisten toch rekening houden met een kleinere varkensstapel. Volgens China Custom Statistics importeerde het in oktober 5,1 miljoen ton sojabonen, dat was in augustus 9,9 miljoen ton.
Tegelijkertijd stopte de vrije val van de varkensprijzen tegen het einde van de zomer, om vervolgens een vrij fors herstel te laten zien. Het dieptepunt lag begin oktober rond 11,50 Chinese renminbi. Omgerekend zo'n €1,60 per kilo. In oktober en november zijn de prijzen rap opgelopen naar prijzen om en nabij 18 renminbi (€2,60 per kilo). Ondertussen is de termijnmarkt voor varkens in China nog fantasieloos. De prijzen voor levering januari liggen omgerekend op €2,20 per kilo en voor maart zelfs nog wat lager: €1,90 per kilo. Een stuk lager dan de huidige dagprijzen. Is de huidige opleving dan een kort leven beschoren?
'Zeer onzeker wat er op korte termijn gaat gebeuren'
Jan Cortenbach van De Heus in China meldt dat het ook voor hem lastig in te schatten is wat er exact gebeurt en of de recente prijsstijging structureel is. "Een opleving in de varkensprijzen is ook wel een seizoensmatig gegeven. In aanloop naar de festiviteiten rondom het Chinese nieuwjaar eind januari willen consumenten graag verzekerd zijn van een stukje varkensvlees op het menu." Daarmee zou de huidige 'piek' in de varkensprijzen in ieder geval deels te verklaren zijn.
Toch voorziet Cortenbach ook een aantal omstandigheden die duiden op een (vooralsnog) mogelijk kleinere varkensstapel dan wordt aangenomen. "Ik had eigenlijk al eerder gerekend op een stijging van de prijs". Hij zet wat dat betreft blijvend vraagtekens bij de officiële cijfers. "Uit gegevens van de overheid zou blijken dat het aantal zeugen en varkens weer op het niveau van voor de Afrikaanse varkenspest ligt. Eén van de parameters voor de overheid is de mengvoerproductie. Hoewel de voerproductie op een hoog niveau ligt, gaat men wel voorbij aan de verminderde efficiëntie. Er zijn het afgelopen jaar veel zware varkens gemest, maar ook veel vleesvarkens als zeugen ingezet. Deze consumeren voer, maar produceren per saldo minder kilo's vlees. Dit vertroebelt de parameter voerproductie als indicator voor varkensvleesproductie." Ook ziet hij dat in rapporten over een significant kleinere omvang wordt gesproken dan de autoriteiten suggereren, ook al liggen de aantallen onmiskenbaar boven die van vorig jaar.
Daarbij zijn volgens Cortenbach in het prijsdal van augustus en september ook veel jonge dieren en fokvarkens geslacht, door met name de kleinere bedrijven. "Zij wilden zware verliezen voor zijn en hebben uit voorzorg de varkensstapel verkleind. Dat heeft voor extra aanbod gezorgd, maar kan ook betekenen dat het aanbod komende periode juist kleiner is. Bovendien is de situatie rondom Afrikaanse varkenspest nog altijd niet onder controle. Ook dit heeft varkenshouders doen besluiten om dieren te laten slachten, zeker omdat de vergoedingen bij besmetting veel te laag zijn. In augustus lag het gemiddelde geslacht gewicht op 135 kilo en voor 20% van het aanbod boven de 150 kilo. Dit is toch een aanwijzing dat ook zeugen in die periode zijn geslacht."
Voor de langere termijn geeft Cortenbach varkenshouders in ons land een waarschuwing mee. "Buiten de huidige onzekerheid om, staat voor mij vast dat China meer richting zelfvoorzienendheid gaat; zeker als de invloed van Afrikaanse varkenspest minder wordt. Dat moet de Europese sector in de strategische keuzes meenemen." Wat daarbij zeker niet helpt, is het feit dat de varkensvleesconsumptie flink onder druk staat. Cortenbach voorziet een consumptie per hoofd van de bevolking die 3 kilo per persoon lager uitvalt dan twee à drie jaar geleden. "Met name jonge consumenten kiezen vaker voor kip, vis, vega of beef."
Het blijft voorlopig dus lastig om in te schatten welk deel van de recente prijsstijging wordt veroorzaakt door het seizoensmatige vraageffect richting het Chinese nieuwjaar, en of mogelijk ook sprake is van een daadwerkelijk krapper varkensaanbod in het land. Wat dat betreft zal het interessant zijn om te zien of de huidige prijzen richting februari en maart gehandhaafd kunnen worden.
