We bevinden ons alweer in de laatste week van het jaar. En 2021 mag voor de grondstoffenmarkt best beschreven worden als een turbulent jaar. Het was een jaar waarin de coronacrisis toch niet van de aardbodem verdween, de logistieke problemen verergerden en de grondstofnoteringen een verdere vlucht naar boven namen. Hoog tijd voor een terug- en vooruitblik, waarbij de focus vandaag ligt op palmolie.
Palmolie wordt verwerkt in veel producten: van voedingsmiddelen tot biodiesel. Niet vreemd dus dat ook deze grondstof meeging in de grondstoffenrally van 2021. Afgelopen jaren werd gemiddeld 2.300 Maleise ringgit per ton betaald voor palmolie. Omgerekend, bij de huidige wisselkoers, €482 per ton. Bij de start van de wereldwijde coronapandemie stond de Mdex-notering voor palmolie op 2.000 Maleise ringgit per ton. Dat het coronavirus de wereldmarkten in zijn greep zou gaan houden, was eind 2020 wel duidelijk. De notering was toen al opgeklommen naar 3.892 Maleise ringgit per ton, ofwel €817 per ton.
Dit jaar is de weg naar beneden slechts drie keer gevonden; in januari, in juni en in december. Kortom: de Mdex-notering voor palmolie heeft de weg omhoog vrijwel niet losgelaten. Vijf maanden na de start van het jaar stond de notering op een hoogtepunt van 4.860 Maleise ringgit per ton. Dat is omgerekend €1.020 per ton. Vanaf dat moment werd tijdelijk een weg omlaag ingezet. Halverwege juni kwam de notering uit op 3.550 Maleise ringgit per ton. Een niveau dat nog altijd fors boven het gemiddelde van afgelopen jaren ligt. Die dip was van korte duur, want eind juli stond de notering alweer op 4.708 Maleise ringgit per ton. De tijdelijke 'rustperiode' van het coronavirus ligt ten grondslag aan de prijsdaling. Immers, in de zomerperiode ging vrijwel alles weer open.
Gat in de voorraad
Al snel laaide het coronavirus in rap tempo op. Tegelijkertijd werd vlak na de zomerperiode ook bekend dat Maleisië problemen had met de productie van palmolie. Buitenlandse werknemers zijn goed voor ongeveer 70% van de 500.000 mensen die in de oliepalmplantages werken. Maar door reisbeperkingen konden zij afgelopen jaar niet terugkeren. Dit terwijl de export in september bijna 37% hoger lag dan een jaar eerder. Analisten voorzagen een gat in de voorraad. De Mdex-notering schoot omhoog tot 5.446 Maleise ringgit per ton begin november. Het is omgerekend een bedrag van €1.143 per ton. Het hoogste niveau in jaren.
{{dataviewSnapshot(24_1640179912)}}
Vandaag de dag zijn die onzekerheden over de voorraad nog niet verdwenen. Dinsdag 21 december sloot de notering op 4.854 Maleise ringgit per ton, ofwel €1.018. Een plus van ongeveer 25% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder en een toename van zo'n 21% vergeleken met het begin van het jaar. De geschatte eindvoorraad ligt inmiddels op 1,76 miljoen ton. Het laagste niveau in vier maanden tijd. In Indonesië komt de palmolieproductie eveneens lager uit, wat effect heeft op de voorraden daar. Wel waren de overstromingen op een schiereiland van Maleisië afgelopen week 'goed' nieuws. Dit remt de export, waardoor er mogelijkheden zijn om de palmolievoorraad weer wat aan te vullen.
De vraag is nu natuurlijk wat het nieuwe jaar gaat brengen. Er lijkt nog geen eenduidig antwoord te zijn; behalve dan dat de prijs voorlopig niet terugkeert naar het niveau van voor de coronacrisis. Biodiesel wordt volop geproduceerd (al is suiker een geduchte concurrent) en dus blijft de vraag hoog. Wel is het een onzekerheid dat de Europese Unie strenger wordt op de import van palmolie. Daarbij wordt meer en meer gekeken naar de herkomst van palmolie en welke schadelijke effecten de teelt daar op het milieu heeft. Daarentegen is de voorraad van palmolie wereldwijd beperkt. Veel uitwijkmogelijkheden zijn er dus ook niet.
