De markt voor rijst is het jaar gestart met een zijwaartse beweging. Daarmee doet de grondstof nog steeds niet mee in de wereldwijde grondstoffenrally. Er is een goede balans tussen productie en consumptie. Wel liggen er een aantal onzekerheden op de loer, zoals de onrust in Haïti en de fors gestegen prijzen voor meststoffen.
Het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) maakte half december bekend dat de wereldwijde rijstproductie in seizoen 2021/2022 uitkomt rond de 510,8 miljoen ton. Dat is een daling van 900.000 ton ten opzichte van de voorspelling een maand eerder. Nepal is een van de landen die een afname in de rijstoogst laat zien. Over heel het afgelopen jaar is de productie met 8,7% gedaald, tot 5,13 miljoen ton. In de drie jaar daarvoor bedroeg de productie respectievelijk 5,55 miljoen ton, 5,61 miljoen ton en 5,15 miljoen ton. Dat de productie afgelopen jaar zo laag lag, heeft voornamelijk te maken met regen buiten het seizoen.
Verder laten ook grote rijstproducerende landen als Bangladesh, China, de Europese Unie, Peru en Thailand productieverlagingen zien. Tegelijkertijd werden de ramingen voor Australië, Guyana, Zuid-Korea en Rusland juist verhoogd. Beide factoren brengen elkaar net niet in evenwicht, maar angst voor een tekort ontstaat er ook niet door. Dat komt ook doordat de vraag door het ministerie van Landbouw iets omlaag gebracht is. De wereldwijde rijstconsumptie komt naar verluidt uit op 510,9 miljoen ton, een record. Maar dus wel 400.000 ton lager dan eerder verwacht.
Verrekenen we deze twee factoren met elkaar, dan daalt de eindvoorraad met 1,1 miljoen ton, tot 186,8 miljoen ton. Dat is slechts 100.000 ton lager dan het record van afgelopen seizoen. Dat is meteen een van de belangrijkste redenen waarom de notering voor rijst het jaar zijwaarts heeft afgetrapt. Donderdag 6 januari staat de notering op 14,65 cents per bushel. Een week eerder was dat 14,74 cents per bushel en een maand geleden werd voor rijst 14,30 cents per bushel betaald. Kortom: de markt houdt niet van grote koersschommelingen. De laatste keer dat de markt echt uit de bocht schoot, was in juni 2020. Toen piekte notering op 22 cents per bushel; overigens maar voor korte duur.
Handel doet goede zaken
De constante markt is goed nieuws voor kopers als verkopers en de handel verloopt daardoor ook moeiteloos. Voor dit jaar wordt door het Amerikaanse landbouwministerie gerekend op een handelsvolume van 48,8 miljoen ton. Dat is een plus van 100.000 ton in vergelijking tot de vorige voorspelling, maar een min van 2% ten opzichte van het record van een jaar eerder. Verwacht wordt dat Birma meer exporteert en de Europese Unie juist minder. Dit komt waarschijnlijk door wijzigingen in de productievolumes. Haïti, Iran en de Verenigde Staten nemen dit jaar naar verwachting iets meer rijst af.
Ook de Aziatische grootmacht China is steeds actiever op de markt voor rijst, al profiteert voornamelijk Cambodja daarvan. De twee landen hebben hun vrijhandelsakkoord recentelijk nieuw leven ingeblazen. Afgelopen jaar overtrof de export van Cambodjaanse rijst richting China zelfs voor het eerst het niveau van 300.000 ton. Dat was een stijging van bijna 23% vergeleken met een jaar eerder. In 2012 kwam de rijsthandel tussen beide landen niet eens verder dan 5.000 ton.
Onzekerheid ligt op de loer
Bovenstaande klinkt alsof alles op de wereldwijde markt voor rijst op rolletjes loopt, maar er liggen ook onzekerheden op de loer. In het zuiden van de Verenigde Staten gaan geruchten dat steeds meer rijsttelers de handdoek in de ring willen gooien en overstappen op andere grondstoffen, zoals maïs en sojabonen. Dit omdat die grondstoffen minder afhankelijk zijn van meststoffen. Vooral kunstmest is ontzettend hard in prijs gestegen. Om een daling in het areaal te voorkomen, zouden contractprijzen voor rijst verhoogd moeten worden, stellen insiders. Rijst is immers het enige product dat niet mee is gegaan in de grondstoffenrally.
Een tweede uitdaging is het feit dat er veel onrust is in Haïti. Dat land is – in elk geval voor Amerikaanse exporteurs van witte rijst – een belangrijke afzetmarkt. Het grootste deel van 2021 verkeerde het land in staat van beroering, na de moord op de president van het land. Schepen met Amerikaanse rijst konden niet aanmeren. En hoewel de situatie op het moment iets bedaard is, blijft er angst ontstaan voor nieuwe onrust. Uiteindelijk zou het wegvallen van Haïti als afzetmarkt in de Verenigde Staten voor een daling van de binnenlandse prijzen kunnen zorgen.
Nichemarkt
Voor dat overschot aan witte rijst is wellicht nog wel een andere 'oplossing' te vinden. In het Verenigd Koninkrijk is deze week bekendgemaakt dat de prijzen voor sushirijst door het dak schieten. Het aanbod is zeer beperkt en de vraag is tegelijkertijd gigantisch. Er wordt gesproken over een prijsstijging van 35%, sinds september 2020. Analisten voorzien komende twee tot drie jaar nog veel potentie voor deze rijstsoort.
