Drie belangrijke grondstoffen: tarwe, maïs en sojabonen, tonen herstel in de koersen. Het wordt tegelijkertijd steeds duidelijker dat Oekraïne dit jaar waarschijnlijk maar een halve oogst realiseert. Toch zorgt dat niet voor een prijsopdrijvend effect.
Uitspraken over de Oekraïense oogst van 2022 gingen vorige maand uiterst voorzichtig van start, maar het geluid dat een misoogst dreigt, wordt steeds luider. Inmiddels wordt een productieverlaging van 30% tot 55% of meer voor tarwe, maïs en zonnebloemen ingeschat. Ook lukt het niet significante volumes van de huidige oogst het land uit te krijgen.
Oorlog sleept voort
Een tekort aan brandstof, zaaizaden, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Maar ook chauffeurs die als soldaat optreden. Allemaal hindernissen voor agrarisch ondernemers in Oekraïne. De enorme impact wordt pas nu duidelijk, zo lijkt het. Waar tot een week of twee geleden nog een positieve ondertoon te horen was aangaande de vredesonderhandelingen, is dat op de granenmarkt nu aan dovemansoren gericht. Russische troepen hergroeperen zich terwijl het conflict langzaam voortsleept in steeds schrijnendere omstandigheden.
Nu het voorjaar is, moeten de trekkers het land op. In het westen rond de stad Lviv lukt dat aardig, maar in veel andere gebieden niet. Boeren die wel kunnen zaaien, kiezen het liefst voor gewassen die niet risicovol zijn om te telen en weinig inputs vragen. Niet iedereen is overigens somber gestemd. Vice-landbouwminister Taras Vysotskiy van Oekraïne denkt dat 80% van het voorjaarsareaal kan worden ingezaaid. Er is echter een maar. Daarvoor moeten gebieden in het noorden wel van mijnen worden ontdaan. Het ministerie meldde eerder dat het areaal 50% kon dalen. Later werd 30% genoemd.
Achterstand van twee jaar
Ook de vooruitzichten voor het huidig exportseizoen zijn negatief. Graan verlaat het land hoofdzakelijk per spoor nu havens in de Zwarte Zee zijn afgesloten. De maximumcapaciteit ligt volgens de Ukrainian Agribusiness Club op maximaal 1 miljoen ton per maand. Met dat tempo duurt het twee jaar om de huidige voorraden tarwe, maïs en zonnebloemen weg te werken. Deze producten kunnen simpelweg niet zo lang worden bewaard. Vooral voor zonnebloemzaad is dat lastig.
Volgens het vrijdag 8 april gepubliceerde Wasde-rapport kan Oekraïne - ondanks alle hindernissen - nog 23 miljoen ton maïs exporteren (-4,5 miljoen ton) en 1 miljoen ton minder tarwe. Daarmee zijn de Amerikanen behoorlijk conservatief. Analisten denken daarom dat de cijfers lager uit gaan pakken en dat bewust terughoudend gesleuteld is aan de cijfers om de voedselinflatie niet verder naar beneden te drukken.
China koopt meer grondstoffen
De cijfers tonen ook dat de Europese en Amerikaanse granenexport niet hoger ligt. De Europese exportverwachting werd 3,5 miljoen ton afgeschaald. China kocht afgelopen week 1,1 miljoen ton maïs in de Verenigde Staten en gisteren (11 april) werd bekend dat 1,02 miljoen ton maïs is aangekocht. Het grootste deel daarvan (680.000 ton) is voor levering oude oogst. De CBoT reageert positief op het nieuws en handelt maandagmiddag 3,8% hoger dan de slotkoers van vrijdag. Soja kleurt juist weer rood, met een min van 1,3% ten opzichte van vrijdag.
Deze flinke volumes zijn enigszins bijzonder wanneer je bedenkt dat president Xi Jinping zondag nog in een mediaoptreden de voedselzekerheid van het land onderstreept. Sinds het begin van de coronapandemie in 2020 is de beschikbaarheid van voedsel een heet hangijzer en een nog belangrijker politiek instrument geworden.
Droogte in Noord-Amerika baart zorgen
In Europa is het rustig. Onder goede omstandigheden zijn alle voorjaarsgranen gezaaid. Inmiddels zijn die deels ook van vocht voorzien, al is dat lokaal. De wintergranen staan er goed voor. Koolzaad heeft in landen als Frankrijk en Duitsland een klap gekregen door lage temperaturen. Door veel warmte vroeg in het jaar is koolzaad eerder begonnen met bloeien waardoor vorst op een bijzonder slecht moment kwam. De granenmarkt is meer in de ban van de omstandigheden in Noord-Amerika. Het noorden van de Verenigde Staten en delen van Canada zijn opnieuw extreem droog, wat een slechte start voor het nieuwe seizoen betekent.
