De Russische president Vladimir Poetin zegt mee te willen werken aan de 'onvoorwaardelijke' export van graan uit Oekraïne. Samen met de Franse president Macron en Duitse bondskanselier Scholz sprak Poetin vandaag, 28 mei, over het (her)openen van de export over de Zwarte Zee.
Het Kremlin is zelf met een verklaring gekomen zaterdag over het ongehinderd exporteren van graan uit de Zwarte Zee havens als Odessa. Vanuit Duitsland wordt gemeld dat Rusland daarvoor bereid is mijnen op te ruimen en schepen de toegang te verlenen tot Oekraïne. De Verenigde Naties zouden daar volgens de naties op moeten toezien. Macron en Scholz drongen er bij Poetin op aan om direct met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky over het onderwerp te overleggen.
Eigen belang
Rusland heeft zelf veel baat bij het openen van zeevaartroutes voor de export van onder andere granen, oliehoudende zaden (koolzaad en zonnebloemzaad) en kunstmest. Ook zij zijn sterk afhankelijk van de Zwarte Zee havens en havens in de Zee van Azov. Over een maand start de graanoogst in het uiterste zuiden van Rusland – de regio Krasnodar – en Oekraïne volgt kort daarop. De silo's zijn nog lang niet allemaal leeg en dat zorgt voor problemen. Vooral maïs ligt nog veel in voorraad.
Er wordt de hele week al gesproken over het vormen van een corridor om de graanexport mogelijk te maken. De westerse wereld beticht Rusland ervan een wereldwijde hongersnood te ontketenen door de export van graan tegen te houden. Vooral landen in Afrika en Azië worden getroffen door het hoge prijsniveau en schaarste aan product.
Tarweprijs plust bijna €14
Het nieuws over een mogelijke opheffing van de handelsblokkade beheerst ook de productprijzen op de termijnmarkt deze week. Woensdag 25 mei zakte tarwe op de Matif naar €404,50 per ton en bleef daarmee nog net boven de €400 hangen. Vrijdag sloot de Matif weer op €414,75 per ton voor het septembercontract. Ook de weersomstandigheden spelen een belangrijke rol. In Frankrijk en Spanje is het ondanks recente regenval nog steeds gortdroog en dat kost kilo's. In Centraal-Europa - zoals in Polen - is het daarnaast ook nog eens behoorlijk koud, wat de gewassen geen goed doet. Ook de Amerikaanse tarweprijs pluste weer op vrijdag.
Het nieuws van zaterdagmiddag heeft ongetwijfeld een drukkend effect op de prijzen. Oekraïne oogst dit jaar weliswaar minder granen, al is ook dat nog een punt van speculatie. Rusland verwacht wel een zeer goede oogst, maar analisten houden er vooralsnog rekening mee dat dit maar mondjesmaat op de wereldmarkt kan worden gebracht. Zelfs wanneer het de havens kan verlaten, is het de vraag of landen in de rij staan om met Rusland zaken te doen en zo indirect de oorlog in Oekraïne te financieren. Op veel Russische goederen rusten nu sancties, ingevoerd door het westen. Gaan de exporthavens open, dan moeten die sancties vervallen zegt het Kremlin in hun statement.
Exporthavens kapotgeschoten
Zover is het nog lang niet. Sinds eind februari zijn ook de havenfaciliteiten voor het overladen van graan niet ontzien en grotendeels kapot geschoten door Russische strijdkrachten. Mijnen moeten worden opgeruimd en personeel, dat nu nog aan het front vecht, moet nog worden gevonden. Juist het zuidoosten van Oekraïne is nog een plek waar strijd wordt geleverd. Ook moeten reders bereid zijn om schepen naar het land te sturen. Dat is eveneens een punt van zorg.
De Franse en Duitse leiders riepen Poetin eveneens op om de oorlog te staken en ingesloten Oekraïense militairen vrij te laten. Op zijn beurt haalde de Russische leider uit naar het westen en hun leveranties van wapens en andere middelen, die volgens hem helpen aan destabilisatie in de regio. Een eerste en belangrijke stap is gezet, maar nu moet de daad bij het woord worden gevoegd.
