De spotmelkprijzen staan begin 2023 zwaar onder druk. Voor vrije melk wordt maar amper meer dan €30 per 100 kilo betaald. De kloof met de uitbetalingsprijzen, waar vaak nog een zes voor staat, is daarmee historisch groot. De vraag is wel: hoe lang nog, want doorgaans zijn de spotmelkprijzen een voorbode voor wat melkveehouders door de fabrieken krijgen uitgekeerd. Nederlandse verwerkers lopen overigens wel op eieren bij het verlagen van de melkprijs, wat alles te maken met de (verwachte) krimp van de melkveehouderij.
De zuivelmarkt stond in de laatste maanden van 2022 al flink onder druk, maar de start van 2023 is zelfs beroerd te noemen. De kaas- en boterprijzen zitten in een glijvlucht naar beneden, waarbij de prijzen voor Gouda en Edam alweer op het langjarig gemiddelde noteren. Ook de bodem onder melkpoedermarkt zakt weg, voornamelijk ingegeven door de snel oplopende coronabesmettingen in China waar de lockdown onder druk van de bevolking is losgelaten. Op korte termijn perkt dit de afzetkansen voor melkpoeder in het Aziatische land behoorlijk in.
Spotmelkprijs ver afgedaald
De snel afgewaardeerde zuivelcommodity's drukken ook de vloeibare prijzen op de spotmarkt. Room en magere melkconcentraat kunnen in het nieuwe jaar niet herstellen van de traditionele kerstdip. Datzelfde geldt voor de spotmelkprijzen van DCA. De notering voor Nederlandse melk is afgezakt tot slechts €33 per 100 kilo. Het laagste niveau in ruim twee jaar tijd. Naast de slechte afzetkansen voor zuivelfabricaten is de behoorlijk fors gestegen melkaanvoer in veel Europese landen een loden last voor de markt. Groeipercentage van 2% tot wel 6% in grote producerenen landen als Nederland, Duitsland, Ierland en Frankrijk brengen de witte melkmotor aan het haperen.
Een schrale troost is dat januari qua afzet altijd een zwakke maand is, waardoor de zuivelmarkt mogelijk in negatieve zin overdrijft. Wel is het zo dat de geleden verliezen later dit jaar niet een-twee-drie weer worden goedgemaakt. De grondstofwaarde van melk heeft een stevige knauw gekregen. Het verschilt per valorisatiestroom, maar inmiddels komt €40 dichter in de buurt dan de €50. Dit betekent dat de uitbetalingsprijzen op zeer gespannen voet staan. De ingezette koers naar beneden lijkt het begin van een reeks forse verlagingen in de komende maanden.
Daling wordt stevig
In België zijn ze daarin wat vooruitstrevender dan in Nederland. Leden van zuivelcoöperatie Milcobel ontvangen in januari nog maar amper €50 per 100 kilo. Nederlandse melkverwerkers lopen op eieren in het doorvoeren van neerwaartse mutaties. Veel fabrieken zijn op zoek naar nieuwe leden of leveranciers om de grondstofpositie naar de toekomst veilig te stellen. Dit uit vrees voor hoge stoppersaantallen in de komende jaren. Vooroplopen in het verlagen van de melkprijs is dan natuurlijk niet handig. Voor melkveehouders in ons land vijlt dit mogelijk de scherpe randjes van de melkprijsdaling af, al zal die hoe dan ook stevig zijn. De extreem lage spotmelkprijs schetst een te pessimistisch beeld, maar een bodem van €50 gaat het vermoedelijk niet houden.
